ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΡΜΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΥ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ;;;

Σχεδόν 40 είναι οι φορείς που έχουν λόγο, αρμοδιότητα ή ευθύνη στο Θερμαϊκό κόλπο: δήμοι, νομαρχίες, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, ΕΥΑΘ, υπουργεία. Τα λύματα ρέουν ανεξέλεγκτα, τόσο τα εγχώρια όσο και τα διασυνοριακά, που έρχονται από τη FYROM μέσω του Αξιού ποταμού.
Το μοναδικό σκάφος αποκομιδής των σκουπιδιών που επιπλέουν μισθωνόταν από το ΥΜΑΘ, το οποίο παραδόξως δεν είχε την ευθύνη για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού. Η νεοσυσταθείσα γ.γ. ΜΑΘ αισιοδοξεί για την επιτυχία του προγράμματος παρακολούθησης της ρύπανσης, το οποίο ήδη υλοποιείται, ενώ όλοι συμφωνούν στη δημιουργία ενός και μόνο φορέα, ο οποίος θα αναλάβει το συντονισμό και την ευθύνη για την ομαλή διαχείριση του κόλπου, που αποτελεί «υδάτινη χωματερή», αλλά παραδόξως φημίζεται για τις μυδοκαλλιέργειες και τις οστρακοκαλλιέργειές του.

Την ανάγκη για άμεση σύσταση του εξαγγελθέντος Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού εκφράζει το τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Στο μεταξύ ο Θερμαϊκός είναι υπό την επίβλεψη της διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Θερμαϊκού κόλπου του πρώην υπουργείου -και νυν γραμματείας- Μακεδονίας-Θράκης. Το παράδοξο είναι ότι πουθενά στις αρμοδιότητές της δεν αναφέρεται το θέμα του καθαρισμού του κόλπου. Όπως χαρακτηριστικά λέγεται από κύκλους της γ.γ. ΜΑΘ, «είμαστε οι μόνοι που καθαρίζουμε και οι μόνοι που βαλλόμαστε…».
Μόλις 120.000 ευρώ είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός για τον καθαρισμό των σκουπιδιών που επιπλέουν στο Θερμαϊκό. Αυτό όμως δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως τονίζουν οι αρμόδιοι. Ο κόλπος της Θεσσαλονίκης κινδυνεύει από τη μόλυνση των υδάτων από βαρέα μέταλλα και άλλες ουσίες, η οποία μάλιστα είναι ανεξέλεγκτη και σε πολλές περιπτώσεις… εισαγόμενη. Η γ.γ. ΜΑΘ αισιοδοξεί ότι με την υλοποίηση του προγράμματος «Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας ζώνης Θερμαϊκού κόλπου» θα καταφέρει να έχει εικόνα των θολών νερών.

Η ρύπανση του Θερμαϊκού προέρχεται από πολλές πηγές. Από αστικά και βιομηχανικά λύματα, γεωργοκτηνοτροφικές χρήσεις, αμιγώς θαλάσσιες δραστηριότητες, ενώ καθόλου αμελητέα δεν είναι η εισαγόμενη ρύπανση. Αφενός τα νερά του Αξιού, που μεταφέρουν ρύπανση από τη FYROM, και αφετέρου τα νερά του Αλιάκμονα, που πρόσφατα για παράδειγμα έφεραν στο Θερμαϊκό τη ρύπανση της λίμνης της Καστοριάς, που είχε υπερχειλίσει.
«Ο κόσμος βλέπει τα κλαδιά και νομίζει ότι αυτή είναι η ρύπανση», λέει ο γ.γ. ΜΑΘ, καθηγητής Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου. «Μέσα σε λίγες ημέρες μαζεύτηκαν 25 τόνοι καλάμια! Κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τα φερτά υλικά. Όμως αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Να ξέρετε πως αυτό που επιπλέει δεν αποτελεί το μεγάλο κίνδυνο. Ο κίνδυνος είναι οι χημικοί ρύποι».
Η γ.γ. ΜΑΘ ήδη υλοποιεί το πρόγραμμα «Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας ζώνης Θερμαϊκού κόλπου» σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, τους δήμους Εχεδώρου και Αξιού, το Φορέα Διαχείρισης Αξιού και την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Η χρηματοδότηση προέρχεται κατά 50% από εθνικούς πόρους και κατά 50% από τον Ενωμένο Οικονομικό Χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συγκεκριμένο κονδύλι δόθηκε χάρη στη συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών της Νορβηγίας και γι’ αυτό το λόγο οι Νορβηγοί είναι οι τοποτηρητές του Θερμαϊκού! «Με αυτό το πρόγραμμα, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ, δημιουργούνται σταθμοί παρατήρησης, ώστε να έχουμε διαρκώς εικόνα της ρύπανσης. Μάλιστα έχει αγοραστεί και σύντομα θα τεθεί σε λειτουργία ένα τηλεκατευθυνόμενο ελικόπτερο, που θα δίνει αμέσως παρατηρήσεις και συναγερμό, εφόσον υπάρξει ανάγκη. Στη συνέχεια θα ρίξουμε το βάρος στην ανάδραση, δηλαδή τη λήψη μέτρων και τη μελέτη των αποτελεσμάτων, καθώς και σε κινήσεις αντιρύπανσης του κόλπου».

Αυτή τη στιγμή η μοναδική κίνηση καθαρισμού του Θερμαϊκού κόλπου είναι η έξοδος ενός ιδιωτικού σκάφους ανά τρεις εβδομάδες. «Ο προϋπολογισμός για τη συγκεκριμένη μίσθωση είναι 120.000 ευρώ το χρόνο. Ελάχιστα χρήματα, που μάλιστα δίνονται από εμάς. Δεν υπάρχει επιχορήγηση από το κράτος», τονίζει ο κ. Χατζηκωνσταντίνου. «Αν είχαμε χρήματα, θα μισθώναμε περισσότερα καράβια να κάνουν τη δουλειά, δεν θα αφήναμε μόνο ένα σκαφάκι. Αν είχαμε 500.000 ευρώ, θα κάναμε διεθνή διαγωνισμό. Με 300.000 θα μπορούσαμε να φέρουμε εταιρεία από τον Πειραιά, να βάλει περισσότερα μέσα. Με 120.000 όμως η εταιρεία δεν έρχεται…».
Η διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης Θερμαϊκού συστάθηκε στο τότε υπουργείο ΜΑΘ το 2006 αντί του Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού, τη δημιουργία του οποίου είχε εξαγγείλει ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Το τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ ήδη από το 1992 είχε ζητήσει την έγκριση ειδικού κονδυλίου για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για το Θερμαϊκό. Στο όριο ευθύνης ενός Φορέα Διαχείρισης εμπίπτουν οι τρεις περιοχές του δικτύου Natura (το Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα, ο ποταμός Αξιός και η λιμνοθάλασσα Επανομής), ο κεντρικός και εσωτερικός Θερμαϊκός κόλπος, καθώς και το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Η έλλειψη συνολικού σχεδίου διαχείρισης και συντονιστικού ουσιαστικά αφήνει τον κόλπο στην τύχη του.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΑΧΙΑΟΥ

ΠΡΕΖΑ TV
12-4-2010