25ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΝΟΥΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΚΡΕΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΕ ΚΑΝΕΙΣ...

Το καλοκαίρι του 1989, οι περισσότεροι από όσους παρακολουθούσαν τις πολιτικές εξελίξεις το θυμούνται για τις πολλές προανακριτικές και εξεταστικές επιτροπές που είχαν συσταθεί για να αποδώσουν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου, για σειρά υποθέσεων με κορυφαία όλων το σκάνδαλο Κοσκωτά.
Εχει ενδιαφέρον ότι αν μελετήσει κανείς τα αποτελέσματα αυτών των επιτροπών θα διαπιστώσει ότι δεν ήταν πάντα γνώμονας η απόδοση δικαιοσύνης. Σε κάποιες περιπτώσεις ήταν η δημιουργία πολιτικών εντυπώσεων, ενώ σε άλλες επικράτησαν πολιτικά και μόνο κριτήρια για να παραπεμφθεί ή ν' απαλλαγεί κάποιος από τους κατηγορούμενους. Η πρώτη δεκαετία της μεταπολίτευσης κύλησε χωρίς να έχει συσταθεί κάποια εξεταστική ή προανακριτική επιτροπή. Η πρώτη πρόταση, με την οποία η Βουλή κλήθηκε να ασχοληθεί και να διερευνήσει θέματα τρομοκρατίας, έγινε το 1985 αλλά απορρίφθηκε. Ηταν όμως να μη γίνει η αρχή. Που ελάχιστα όμως απέδωσε, εάν δει κάποιος τα αποτελέσματα των επιτροπών, που μάλλον λειτούργησαν περισσότερο επικοινωνιακά.

Τον Οκτώβριο του 1985 απορρίφθηκε δι' εγέρσεως η πρόταση των βουλευτών της Ν.Δ. για διερεύνηση θεμάτων τρομοκρατίας. Ηταν η εποχή που είχε γίνει η έκρηξη στο ξενοδοχείο «Πλοτίνι» στον Εβρο, κατά τη διάρκεια συνδιάσκεψης που είχε διοργανώσει η Ν.Δ., ενώ σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τη λειτουργία της κρατικής τηλεόρασης είχε εξουδετερωθεί εκρηκτικός μηχανισμός που βρέθηκε κάτω από την εξέδρα που είχε στήσει η Ν.Δ.

Τον Φεβρουάριο του 1986 τα μέλη της Βουλής αποφάσισαν ότι έπρεπε να ερευνηθούν οι «ελληνικές» ευθύνες για την τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. Την πρόταση υπέβαλαν 139 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και ψηφίστηκε ομόφωνα. Δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα αφού έπειτα από δυόμισι χρόνια συνεδριάσεων της επιτροπής και των υποεπιτροπών που εξέτασαν 131 μάρτυρες, αν και υπήρξε δε, ένα πόρισμα το οποίο κατατέθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1988, δεν έγινε συζήτηση στη Βουλή. Η πρόταση για ειδική ημερήσια διάταξη δεν είχε αποτέλεσμα αφού η συζήτηση αυτή δεν έγινε ποτέ, χωρίς να υπάρξουν διευκρινίσεις.

Τον Δεκέμβριο του 1986 η Ν.Δ. ζήτησε τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής, με αιχμές τις καταγγελίες για την ΠΥΡΚΑΛ, την εφημερίδα «Ελεύθερη Γνώμη» των Πόπωτα-Λιντοβόη, την Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδας, ενώ τότε πρωτακούστηκε το σκάνδαλο του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού. Το αίτημα απορρίφθηκε από 147 βουλευτές, έναντι 119. Ο συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ βουλευτής Ν. Ψαρουδάκης ψήφισε «παρών» και οι βουλευτές του ΚΚΕ απείχαν.

Τον Μάιο του 1987 η Ν.Δ. επανέφερε το αίτημα. Ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου είπε πως η ψηφοφορία θα αποτελούσε ταυτόχρονα και ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Αποτέλεσμα: 156 «όχι», 125 «ναι» και 3 «παρών». Πάλι ο Ν. Ψαρουδάκης και μαζί του ο ανεξάρτητος τότε Γεράσιμος Αρσένης.

Τον Οκτώβριο του 1987 ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. αλληλοκατηγορούνται για τηλεφωνικές υποκλοπές. Σχεδόν ταυτόχρονα τα δύο κόμματα κατέθεσαν προτάσεις σύστασης εξεταστικής. Οι δύο προτάσεις συζητήθηκαν από κοινού και ενώ στην ουσία δεν υπήρξε διαφωνία διεξήχθη ψηφοφορία δι' εγέρσεως κατ' αντιδιαστολή. Το προεδρείο έκρινε ότι ηγέρθησαν οι περισσότεροι υπέρ της προτάσεως του ΠΑΣΟΚ και προέκρινε τη δική του πρόταση. Το πόρισμα της επιτροπής που συγκροτήθηκε συζητήθηκε στις 3 Μαΐου 1988 και το θέμα έκλεισε εκεί χωρίς «περαιτέρω συνέπειες».

Κάτι ανάλογο με τις τηλεφωνικές υποκλοπές συνέβη και με τον Γιώργο Κοσκωτά που εμφανίστηκε ως «τραπεζίτης». Η Ν.Δ. κατέθεσε πρόταση για σύσταση εξεταστικής επιτροπής που θα ερευνούσε τις σχέσεις του με πρόσωπα της δημόσιας ζωής. Το ΠΑΣΟΚ αντεπιτέθηκε και η δική του πρόταση έγινε τυπικά αποδεκτή στις 15 Νοεμβρίου 1988, με 147 ψήφους έναντι 133. Στις 4 Απριλίου 1989 η εξεταστική επιτροπή ζήτησε και έλαβε παράταση έως τις 18 Μαΐου. Το πόρισμά της δεν εκδόθηκε ποτέ.

Τον Ιούλιο του 1989 ξεκίνησε η λειτουργία πέντε εξεταστικών και προανακριτικών επιτροπών ταυτόχρονα. Μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η κυβέρνηση Τζαννετάκη ξεκίνησαν οι συνεδριάσεις.

Στις 12 Ιουλίου η Ολομέλεια ύστερα από πρόταση της Ν.Δ. απέδωσε κατηγορία στον Νίκο Αθανασόπουλο για το σκάνδαλο του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού». Ηταν η πρώτη προανακριτική επιτροπή, που μάλιστα κατέληξε στην πρώτη μετά το 1950 παραπομπή τέως υπουργού στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Στη μυστική ψηφοφορία οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ απείχαν. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: 168 «ναι», 1 «παρών» και 1 άκυρο. Στις 22 και 23 Αυγούστου, η Βουλή συζήτησε το πόρισμα και ψήφισε την παραπομπή του Ν. Αθανασόπουλου με ψήφους 170 υπέρ, 118 κατά, 5 λευκά και 3 άκυρα.

Στις 14 Ιουλίου ήταν η σειρά των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Ζήτησαν και έγινε αποδεκτό ομοφώνως το αίτημα σύστασης εξεταστικής επιτροπής για τις προμήθειες στις Ενοπλες Δυνάμεις από το 1974. Καμία εξέλιξη δεν υπήρξε.

Στις 17 και 18 Ιουλίου η Βουλή συζήτησε νέα πρόταση των βουλευτών της Ν.Δ. για σύσταση προανακριτικής επιτροπής για το «σκάνδαλο Κοσκωτά». Αποφάσισε να αποδοθούν κατηγορίες στον Ανδρέα Παπανδρέου (171 «ναι», 121 «όχι») και στους Γιώργο Πέτσο (276 «ναι», 11 «όχι»), Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα (282 «ναι», 9 «όχι»), Παναγιώτη Ρουμελιώτη (175 «ναι», 115 «όχι») και Δημήτρη Τσοβόλα (164 «ναι», 123 «όχι»). Στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου αποφασίστηκε η παραπομπή και των πέντε στο Ειδικό Δικαστήριο. Στη μυστική ψηφοφορία το αποτέλεσμα ήταν: Ανδρέας Παπανδρέου 166 «ναι», 121 «όχι». Αγαμέμνων Κουτσόγιωργας 238 «ναι», 36 «όχι», 10 «παρών» και 3 λευκά, Γιώργος Πέτσος 219 «ναι», 45 «όχι», 12 «παρών» και 14 λευκά, Δημήτρης Τσοβόλας 168 «ναι», 121 «όχι», 1 «παρών» και 1 λευκό, Παναγιώτης Ρουμελιώτης 170 «ναι», 118 «όχι», 3 «παρών» και 4 λευκά.

Στις 27 Ιουλίου 1989 η Βουλή ψήφισε τη σύσταση μιας τρίτης προανακριτικής επιτροπής, για τις τηλεφωνικές υποκλοπές. Κατηγορούμενος ήταν μόνο ο Ανδρέας Παπανδρέου (170 «ναι», 119 «όχι», 2 «παρών», 2 λευκά και 1 άκυρο). Απέρριψε την πρόταση κατηγορίας εναντίον των πρώην υπουργών του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Χαραλάμπους, Γιώργου Πέτσου και Κώστα Μπαντουβά. Οταν έπειτα από περίπου δύο μήνες η επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της, η Βουλή αποφάσισε την παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο του Ανδρέα Παπανδρέου (με 169 «ναι», 2 «όχι» και 2 λευκά), απόντων των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ.

Στις 8 Αυγούστου 1989 έγινε ομόφωνα αποδεκτή η πρόταση των βουλευτών της Ν.Δ. για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση της λεγόμενης «αγοράς του αιώνα» («Μιράζ», πύραυλοι «Μάτζικ»). Ακολούθησαν τρία αντικρουόμενα πορίσματα των βουλευτών της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ, ενώ δεν υπήρξε συνέχεια.

Στις αρχές του 1991, με την αίτησή τους 108 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζήτησαν τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τις αγοραπωλησίες αεροσκαφών στην «Ολυμπιακή», επί των ημερών της Ν.Δ. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αντέδρασε και 117 βουλευτές της κατέθεσαν πρόταση για σύσταση εξεταστικής που θα διερευνούσε τις αγοραπωλησίες επί της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Στις 4 Φεβρουαρίου, όταν έγινε η συζήτηση των δύο προτάσεων, αποφασίστηκε η συγχώνευσή τους. Στις 22 Ιανουαρίου του 1993 η επιτροπή ζήτησε δίμηνη παράταση των εργασιών της. Από τότε δεν υπήρξε κανενός είδους συνέχεια.

Ακολούθησαν οι αναταραχές με αφορμή τον νόμο για την Παιδεία και οι μαθητικές καταλήψεις. Η δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα στην Πάτρα ήταν η αφορμή για την επόμενη εξεταστική επιτροπή, που συγκροτήθηκε πάλι με αίτημα των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Η Ν.Δ. δέχτηκε την πρόταση. Η εξεταστική όμως για άλλη μια φορά δεν είχε αποτέλεσμα καθώς όταν το σχέδιο πορίσματος των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα, η επιτροπή αυτοδιαλύθηκε.

Ενενήντα επτά βουλευτές του ΠΑΣΟΚ επανήλθαν και ζήτησαν τη σύσταση άλλης μια εξεταστικής για τη διερεύνηση της προμήθειας πετρελαιοειδών από τη ΔΕΠ για την περίοδο από το 1987 έως το 1991. Στις 13 Μαΐου του 1991, η Βουλή αποφάσισε ομόφωνα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, να συσταθεί επιτροπή, με τρεις υποεπιτροπές για τα χρονικά διαστήματα 1974-1983, 1983-1987 και 1987-1991. Παρά τη συμφωνία, τα μέλη της διαφώνησαν για το βάθος χρόνου της έρευνας και η επιτροπή συνεδρίασε μόνο δύο φορές επί της διαδικασίας και μετά διαλύθηκε.

Τον Μάρτιο του 1993 121 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζήτησαν τη διερεύνηση της πώλησης της ΑΓΕΤ-«Ηρακλής» στους Ιταλούς. Η πρόταση έγινε ομόφωνα δεκτή. Το πόρισμα κατετέθη την τελευταία ημέρα λειτουργίας της Ολομέλειας, στις 15 Ιουνίου, και θα γινόταν επισήμως γνωστό στο Σώμα με την επανέναρξη των εργασιών της τον Οκτώβριο. Μεσολάβησε η πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, οι εκλογές και η επάνοδος του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση. Το πόρισμα δεν δημοσιεύτηκε ούτε στα πρακτικά!

Τον Μάιο του 1993 συγκροτήθηκε επιτροπή για τη διερεύνηση των καταγγελιών του Χρήστου Μαυρίκη σε βάρος του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για τηλεφωνικές υποκλοπές. Η σύστασή της βασίστηκε στην κατάθεση πρότασης 121 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ στις 3 Μαΐου και στη ρελάνς 102 βουλευτών της Ν.Δ., μια εβδομάδα αργότερα. Η τελευταία αυτή υπόθεση είχε όμως συνέχεια, όταν το ΠΑΣΟΚ ξανάγινε κυβέρνηση. Οι βουλευτές του κατέθεσαν πρόταση κατηγορίας κατά του τέως πια πρωθυπουργού, αλλά και της κόρης του Ντόρας Μπακογιάννη, λόγω της ιδιότητας της ως υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ. Και οι δύο παραπέμφθηκαν στις 28 Ιανουαρίου 1994 σε προανακριτική επιτροπή. Τέσσερις μήνες αργότερα ο Κ. Μητσοτάκης αντιμετώπισε και δεύτερη κατηγορία. Μαζί με τους πρώην υπουργούς του Ιωάννη Παλαιοκρασσά και Ανδρέα Ανδριανόπουλο κατηγορήθηκαν, πάλι από το ΠΑΣΟΚ, για την πώληση της ΑΓΕΤ-«Ηρακλής» στους Ιταλούς. Στην ψηφοφορία της 20ής Μαΐου παραπέμφθηκαν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Ιωάννης Παλαιοκρασσάς και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος.
Ακολούθησαν οι παραπομπές στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Στις 16 Ιουνίου 1994, η Βουλή παρέπεμψε ως «υποκλοπέα» μόνο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, χωρίς τους πιθανούς συνενόχους του για πέντε αδικήματα με 164 υπέρ, 6 κατά και 5 «παρών», αλλά με απόντες τους βουλευτές της Ν.Δ.

Τον Σεπτέμβριο συζητήθηκε και η παραπομπή για την ΑΓΕΤ. Κατηγορούμενος, εκτός των άλλων, και για παθητική δωροδοκία κατ' εξακολούθηση ο τέως πρωθυπουργός παραπέμφθηκε μαζί με τους Ιωάννη Παλαιοκρασσά και Ανδρέα Ανδριανόπουλο. Τον Ιανουάριο του 1995, ο Α. Παπανδρέου ζήτησε από τη Βουλή την αναστολή των ποινικών διώξεων και για τις δύο υποθέσεις, για όλους τους κατηγορούμενους. Ο Μιλτιάδης Εβερτ ζήτησε ωστόσο να προχωρήσουν οι διαδικασίες για να μη δοθεί η εντύπωση του συμψηφισμού. Τα αποτελέσματα της μυστικής ψηφοφορίας οδήγησαν στην αναστολή.

Τον Φεβρουάριο του 1995 68 βουλευτές της Ν.Δ. φέρνουν το θέμα της «βίλας της Εκάλης» και ζητούν τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση της περιουσιακής κατάστασης των αρχηγών των κομμάτων από το 1990 έως το 1994 σε συνάρτηση με το «πόθεν έσχες». Η πρόταση απορρίπτεται δι' εγέρσεως από την κυβερνητική πλειοψηφία.

Τον Οκτώβριο του 1996 η Ν.Δ. πρότεινε προανακριτική και το ΠΑΣΟΚ εξεταστική για την υπόθεση του καζίνου του Φλοίσβου. Συστάθηκε εξεταστική και το πόρισμά της συζητήθηκε στην ολομέλεια της Βουλής τον Μάιο του 1997.

Τον Μάρτιο του 1999 η κυβέρνηση Σημίτη πρότεινε τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την υπόθεση Οτσαλάν. Η επιτροπή συστάθηκε και το πόρισμά της συζητήθηκε στην ολομέλεια στις 18 Μαΐου. Δεν δόθηκε συνέχεια.

Τον Οκτώβριο του 2004 η κυβέρνηση της Ν.Δ. πρότεινε τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα εξοπλιστικά συστήματα TOR Μ1 και TPQ. Η επιτροπή εξέδωσε τέσσερα πορίσματα, ένα από κάθε κόμμα, και η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο.

Τον Δεκέμβριο του 2008 παρουσιάζονται στη Βουλή πέντε πορίσματα -όσα δηλαδή και τα κόμματα- μετά τις εργασίες της εξεταστικής επιτροπής για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Εννέα υπουργοί της Ν.Δ. και δύο προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ επί της ουσίας απαλλάσσονται αφού μόνο σε ελάχιστους καταλογίζονται «πολιτικές ευθύνες». Επειτα από αυτό η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης για ανεύρεση τυχών πολιτικών ευθυνών αποκλείστηκε.

Οταν τον Οκτώβριο του 2009 το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την κυβέρνηση, ο Γιώργος Παπανδρέου προανήγγειλε σειρά εξεταστικών επιτροπών. Ετσι στις αρχές του 2010 ξεκίνησε τις εργασίες της η εξεταστική επιτροπή για τη Siemens. Επίσης ξεκίνησε και πάλι τις εργασίες της η εξεταστική για την υπόθεση του Βατοπεδίου και η έκδοση πέντε πορισμάτων από τα κόμματα της Βουλής. Αναμένεται να ακολουθήσουν εξεταστικές για την υπόθεση των ομολόγων και του χρηματιστηρίου, όπως είχε πει ότι θα προτείνει ο Γιώργος Παπανδρέου.

ΠΡΕΖΑ TV
31-5-2010

Θωμας Τσατσης