ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΕΤΟΙΜΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΟ ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ...ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙ ΝΑ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ...

Την πιο δύσκολη ανακοίνωση της πολιτικής του καριέρας- αλλά και της καριέρας οποιουδήποτε έλληνα υπουργού Οικονομικών από τη μεταπολίτευση και μετά - έκανε χθες ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ωστόσο, για πολλούς στην κυβέρνηση ο υπουργός απέφυγε τα χειρότερα. Ολοκλήρωσε, όπως έλεγαν, μια διαπραγμάτευση με καλύτερους όρους από αυτούς με τους οποίους την άρχισε, αφού «διέσωσε» τον 13ο και τον 14ο μισθό στον ιδιωτικό τομέα.
Είναι όμως πράγματι έτσι; Κατά τα φαινόμενα, όχι ακριβώς ή, τουλάχιστον, είναι έτσι, προσωρινά και σε πρώτο επίπεδο: διότι η πολυήμερη διαπραγμάτευση δεν είχε ως αντικείμενο απλώς τα μέτρα προσαρμογής που θα αναλάμβανε η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να χρηματοδοτηθεί με δάνεια από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Ούτε, βέβαια, το ύψος των δανείων αυτών το οποίο υπήρξε μια χωριστή διαπραγμάτευση, συνδεδεμένη με τον κίνδυνο ντόμινο στην ευρωζώνη και τις απαιτήσεις του Βερολίνου, όπου η Αθήνα δεν έπαιζε καθόλου μπάλα. Η πιο σκληρή διαπραγμάτευση από μέρους της Αθήνας- όπως έλεγαν τεχνοκράτες της Κομισιόν- αφορούσε τη... δοσολογία των μέτρων.

Η ελληνική κυβέρνηση παρουσίασε πολλά επιχειρήματα στους συνομιλητές τής γνωστής «τρόικας». Το πλέον πειστικό, όμως, ήταν πως εάν ανακοινωθούν όλα όσα απαιτεί το ΔΝΤ και το Βερολίνο μεμιάς, οι κοινωνικές αντιδράσεις θα είναι τέτοιες που ουδείς θα μπορεί να εγγυηθεί την πολιτική ή την οικονομική σταθερότητα- δεδομένου ότι κυρίως οι άνθρωποι του Ταμείου έχουν κατ΄ επανάληψη «καεί» από κοινωνικές αντιδράσεις και πολιτικές αναταραχές λόγω της «βαρβαρότητας» των μέτρων που επέβαλε. Η τριμερής δέχθηκε έναν επωφελή για όλα τα μέρη συμβιβασμό: θα μείνουν στο ντουλάπι κάποια από τα μέτρα- κυρίως αυτά που αφορούν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και πλήττουν μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα- αλλά υπό δύο προϋποθέσεις: η μια, ότι δε θα υπάρξει καμιά υποχώρηση από τη δέσμευση για απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Και η δεύτερη, πως είναι ξεκάθαρο ότι εάν το πρόγραμμα ξεφύγει έστω κι ελάχιστα από τους στόχους του, τότε τα μέτρα που δεν ανακοινώθηκαν χθες θα τεθούν σε εφαρμογή.

Ο πρώτος όρος επετεύχθη διά της λακωνικής ανακοίνωσης του κ. Παπακωνσταντίνου περί των νέων ρυθμίσεων στην αγορά εργασίας- όλως τυχαίως δεν αναφέρθηκε ούτε πόσο θα μειωθεί το ποσό που θα λαμβάνει ο εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα που απολύεται, ούτε πόσο αυξάνεται το ποσοστό των εργαζομένων που ο εργοδότης έχει δικαίωμα να απολύει ανά μήνα. Θα το δούμε, λέει, τις επόμενες ημέρες, αλλά μάλλον δεν πρόκειται, καθώς μια ντρίμπλα του Ευάγγελου Βενιζέλου φροντίζει ώστε αυτά τα επίμαχα σημεία να ρυθμιστούν με προεδρικό διάταγμα.
Ο δεύτερος όρος επετεύχθη με άλλον τρόπο, ακόμη πιο ευκρινή: η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- ο λιγότερο ευεπίφορος σε πολιτικά παιχνίδια θεσμός- έσπευσε στην ανακοίνωσή της να σημειώσει ότι είναι ουσιαστικό η Ελλάδα «να είναι έτοιμη να λάβει περαιτέρω μέτρα που μπορεί να καταστούν κατάλληλα για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος».
Οι στόχοι αυτοί, τώρα, δεν θα βρίσκονται απλώς σε μια τρίμηνη επιτήρηση έτσι όπως την έχουμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Οπως αποκαλύπτει το περίφημο memorandum που συζήτησαν χθες το βράδυ οι υπουργοί Οικονομικών του γιουρογκρούπ στη σελ. 12,
παράγραφο 23, θα υπάρχουν «τριμηνιαία και συνεχή ποσοστικοποιημένα κριτήρια απόδοσης κι ενδεικτικοί στόχοι, διαρθρωτικοί δείκτες- στόχοι (benchmarks), απολογισμός προγράμματος και ρήτρες διαβούλευσης». Το «δεύτερο πακέτο»
Κάποιος αισιόδοξος, εκ φύσεως ή πεποιθήσεως, θα μπορούσε να ισχυριστεί «ουδέν πρόβλημα, όλοι θα πιάσουμε δουλειά από αύριο και το πρόγραμμα θα δουλέψει ρολόι». Οι κάπως πιο έμπειροι κοινοτικοί παράγοντες, ωστόσο, δεν κρύβουν τον σκεπτικισμό τους. Κι αυτό διότι μόνον για το 2010 προβλέπεται η μείωση του ελλείμματος κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες- περίπου 11,5 δισ. ευρώ. Κι αυτό σε μια συγκυρία κατά την οποία η ύφεση θα κινείται με 4% αντί 2% που είχαν υποστηρίξει κάποιοι υπεραισιόδοξοι. Το χειρότερο, ωστόσο, είναι ότι αυτά τα χρήματα θα πρέπει να εξοικονομηθούν τόσο από τον τομέα των δαπανών όσο κι από τον τομέα των εσόδων- και όλη η Ελλάδα γνωρίζει σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο δημόσιος τομέας, ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός ειδικότερα, για να μη μιλήσουμε για τον μηχανισμό ελέγχων.

Ετσι, είναι προφανές για όσους γνωρίζουν τα ελληνικά δεδομένα ότι κάπου- είτε τον Ιούλιο είτε τον Οκτώβριο- θα υπάρξει η εφαρμογή του «δεύτερου πακέτου», συμπληρωματικού κι εξ αναβολής, πλην εξίσου αναγκαίου για τη διάσωση της χώρας. Αλλωστε, μια προσεκτική μελέτη του memorandum δείχνει ακόμη και σε αυτούς που δεν γνωρίζουν οικονομικά πως ο χρόνος για τους Ελληνες πολίτες θα είναι αδυσώπητος και μακρύς: για τρία χρόνια η Ελλάδα, υπό τον όρο ότι θα τηρεί το πρόγραμμα, θα λαμβάνει σε δόσεις δάνεια από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Για πέντε χρόνια θα τηρεί το πρόγραμμα λιτότητας και παράλληλα θα εξοφλεί και τα δάνεια που έχει λάβει στο πλαίσιο του μηχανισμού και τα άλλα που πρέπει να εξοφλήσει. Και στη συνέχεια- όταν υποτίθεται ότι το έλλειμμα θα έχει μειωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ στα τέλη του 2014- η χώρα θα πρέπει να φροντίσει να έχει πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε να αρχίσει να μειώνει το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.

ΠΡΕΖΑ TV
3-5-2010