Το μάτι χορταίνει στην πλατεία Αριστοτέλους. Σε έναν χώρο που θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από μινιμαλισμό, για να αναδεικνύεται η διαχρονική γοητεία των κτιρίων, οι ταμπέλες δημιουργούν αίσθημα ασφυξίας. Δεκάδες διαφημιστικές πινακίδες κάθε είδους, ύφους, σχήματος και μεγέθους αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία του ιστορικού σημείου και ποτίζουν με νεοελληνικό κιτς το ωραιότερο σημείο της Θεσσαλονίκης.Το χειρότερο όλων είναι πως οι περισσότερες πινακίδες είναι παράνομες. Όσο για τη διαδικασία αφαίρεσής τους, είναι χρονοβόρα, δύσκολη και χαμένη κάπου ανάμεσα στις αρμοδιότητες διαφόρων υπηρεσιών.
Με απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού Θεόδωρου Πάγκαλου στις 20.10.2000 η πλατεία Αριστοτέλους χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, διότι: “Πρόκειται για ιδιαίτερα αξιόλογο κτιριακό συγκρότημα εκλεκτικιστικού ρυθμού με στοιχεία ‘βυζαντινίζουσας’ μορφολογίας, που ταυτίζεται με τη μνήμη της πόλης. Χαρακτηρίζουμε επίσης ως έργα τέχνης τα μέτωπα (όψεις) των δώδεκα κτιρίων της πλατείας Αριστοτέλους, όπως αυτά ορίζονται από το τμήμα του άξονα της οδού Αριστοτέλους από τη θάλασσα και την οδό Τσιμισκή, διότι:
α) Αποτελεί τη μοναδική προσπάθεια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και πολεοδομικής οργάνωσης που εφαρμόστηκε στην πόλη της Θεσσαλονίκης από το 1923 μέχρι σήμερα.
β) Η κοινωνική ζωή της πλατείας, διαφορετική μέσα στον ιστορικό χρόνο, διατηρείται ζωντανή μέχρι σήμερα.
γ) Αποτελεί το σημαντικότερο σημείο αναφοράς των κατοίκων της πόλης”.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση επί των όψεων των κτιρίων αυτών, χωρίς προηγουμένως οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες να ζητήσουν την έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, δηλαδή της 4ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων.
Είχαν προηγηθεί ο χαρακτηρισμός του κέντρου της Θεσσαλονίκης (στο οποίο περικλείεται βεβαίως η Αριστοτέλους) ως “ιστορικού τόπου” από το 1994 αλλά και η απόφαση του τότε υπουργού Μακεδονίας-Θράκης Γιάννη Μαγκριώτη (4 Αυγούστου 1999), με την οποία καθορίστηκαν οι ειδικές χρήσεις και ο κανονισμός λειτουργίας των κτιρίων και των πεζοδρομίων της Αριστοτέλους. Σύμφωνα με το άρθρο 2 της 4590/1999 απόφασης του ΥΜΑΘ απαγορεύεται οποιαδήποτε χρήση στην περιοχή, όταν αποτελεί πηγή όχλησης και παράγοντα άμεσης ή έμμεσης αλλοίωσης του χαρακτήρα του περιβάλλοντος. Στο άρθρο 3 προσδιορίζεται ο αριθμός των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος σε ποσοστό 10% του αριθμού των ισογείων καταστημάτων και σε όχι περισσότερα από δύο καταστήματα ανά οικοδομικό τετράγωνο.
Με την ίδια απόφαση επιβάλλονται η αποκατάσταση και η συντήρηση των όψεων των διατηρητέων, απαγορεύονται η υπαίθρια ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων κάτω από τις στοές, η τοποθέτηση τεντών, οι προσωρινές ή μόνιμες κατασκευές, όπως ραφιέρες, πάγκοι μικροπωλητών κτλ. Βεβαίως μία ματιά στην Αριστοτέλους θα πείσει και τον πλέον καλόπιστο ότι ελάχιστοι έδωσαν σημασία στην εν λόγω υπουργική απόφαση. Πόσο μάλλον που στο άρθρο 13 αναφέρεται: “Απαγορεύεται η τοποθέτηση επιγραφών και διαφημίσεων στις προσόψεις των κτιρίων, στα μπαλκόνια, στα δώματα, στις κολόνες και στους πεσσούς, στις επιφάνειες των στοών, καθώς και στις εισόδους των κτιρίων”. Η απόφαση έδινε προθεσμία έξι μηνών για την απομάκρυνση των υφιστάμενων επιγραφών.
Έντεκα χρόνια μετά την απόφαση και μία από τις επιγραφές, αυτή του κινηματογράφου “Ιφιγένεια”, στέκει ακόμη στη θέση της, στη διασταύρωση με τη Βασιλέως Ηρακλείου. Κι ας έχουν περάσει δεκαετίες, αφότου ο κινηματογράφος έχει κλείσει…
Η διάχυση αρμοδιοτήτων σε φορείς και υπηρεσίες δυσχεραίνει σημαντικά την εφαρμογή του νόμου και την επιβολή της τάξης ακόμη και σε καραμπινάτες και εμφανείς παρανομίες. Η 4η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων δεν εγκρίνει επιγραφές και ταμπέλες, ιδίως φωτεινές και υπερμεγέθεις. Η μόνη περίπτωση να δοθεί τέτοια έγκριση είναι να υπάρχει η επιγραφή στην άδεια που υποβάλλεται για την έγκριση επεμβάσεων στην όψη κάποιου κτιρίου, όπως έγινε σε κάποιες περιπτώσεις. “Εκτός από τη δική μας υπηρεσία αρμοδιότητα για την Αριστοτέλους έχουν η πολεοδομία, το πρώην υπουργείο και νυν γραμματεία Μακεδονίας-Θράκης, ενώ ο δήμος Θεσσαλονίκης είναι υπεύθυνος για την είσπραξη των προστίμων που επιβάλλονται για τις παραβάσεις, καθώς και για την αποξήλωση των κατασκευών”, διευκρινίζει η Σοφία Χριστοφορίδου, υπάλληλος της 4ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων.
Το τμήμα Προσόδων της αντιδημαρχίας Οικονομικών του δήμου Θεσσαλονίκης δεν μπόρεσε να μας δώσει ακριβή στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των παραβάσεων που έχουν βεβαιωθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η υπηρεσία υπολειτουργούσε την περασμένη εβδομάδα λόγω της μετακόμισης στο νέο δημαρχείο. Ωστόσο μας διαβεβαίωσαν πως υπάρχουν αποφάσεις για πρόστιμα και αποξηλώσεις, διαδικασία για την οποία είναι υπεύθυνη η αντιδημαρχία Αρχιτεκτονικού.
Ο αντιδήμαρχος Αρχιτεκτονικού Βενιαμίν Καρακωστάνογλου αναφέρει την περίπτωση φροντιστηρίου που είχε δύο πινακίδες αναρτημένες στα μπαλκόνια του. Ο δήμος Θεσσαλονίκης κίνησε τη διαδικασία για την αποξήλωσή τους και ο ιδιοκτήτης προσέφυγε στα δικαστήρια. Σύμφωνα με την ετυμηγορία η μία από τις πινακίδες που ήταν τοποθετημένη επάνω στα κάγκελα που είχαν κατασκευαστεί σύμφωνα με τα σχέδια του Ερνέστο Εμπράρ έπρεπε να αφαιρεθεί. Επιτράπηκε η διατήρηση μόνον μίας, με μικρότερα γράμματα από αυτά της αρχικής πινακίδας.
Υπάλληλος της αντιδημαρχίας Αρχιτεκτονικού ισχυρίζεται ότι υπάρχουν δυσχέρειες στη διαδικασία αποξήλωσης. “Οι επιγραφές είναι κάτι σαν τα αυθαίρετα. Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να απομακρυνθούν, αλλά η διαδικασία πάντα κάπου σκοντάφτει. Με τη διασπορά των αρμοδιοτήτων είναι δύσκολο να βρεθεί ο υπεύθυνος να εφαρμόσει τη νομοθεσία. Η ύπαρξη υπηρεσιών και φορέων προκαλεί σύγχυση. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα στην επιβολή της τάξης είναι ότι οι πινακίδες βρίσκονται σε ιδιωτικό χώρο και οι ιδιοκτήτες απαγορεύουν την είσοδο στα συνεργεία που πηγαίνουν για την αποξήλωση. Επίσης, μπορεί να υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω προσφυγών στα δικαστήρια”.
Ενδεικτική της δυστοκίας στο συντονισμό και τη λειτουργία των υπηρεσιών και των φορέων προστασίας της Αριστοτέλους είναι η σύσταση της Επιτροπής Γνωμοδότησης Χρήσεων του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Προβλεπόταν από την απόφαση Μαγκριώτη του 1999 και θα είχε αρμοδιότητες ελέγχου σε όλα τα θέματα προστασίας και ανάδειξης της περιοχής της Αριστοτέλους. Η επιτροπή θα οριζόταν με απόφαση του δήμου και θα αποτελούταν από “έναν εκπρόσωπο της διεύθυνσης Πολιτισμού του ΥΜΑ-Θ, η οποία ασκεί την πολιτική προστασίας του ιστορικού κέντρου, δύο εκπροσώπους του δήμου και από έναν εκπρόσωπο της αστυνομίας, του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, του Οργανισμού Ρυθμιστικού και του ΤΕΕ”.
Στη διεύθυνση Πολιτισμού της νυν γενικής γραμματείας Μακεδονίας-Θράκης και πρώην ΥΜΑ-Θ η προϊσταμένη απουσίαζε και οι υπάλληλοι αγνοούν την επιτροπή, παρότι η εν λόγω διεύθυνση έχει την αρμοδιότητα της πολιτικής της προστασίας του ιστορικού κέντρου. Ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ Σάκης Τζακόπουλος γνωρίζει την ύπαρξη της επιτροπής, η οποία τελικά συστάθηκε πριν από λίγα χρόνια και δεν φαίνεται να συνεδριάζει τακτικά. Μάλιστα η αστυνομία, θέλοντας να απεμπλακεί από τη διαδικασία της επιτροπής, έστειλε έγγραφο στο δήμο Θεσσαλονίκης ζητώντας εξαίρεση, καθώς δεν έχει καμία αρμοδιότητα στην Αριστοτέλους!
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Οικονομικών Νίκο Μακραντωνάκη “ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει επιβάλει πρόστιμα σε όλους. Για τα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες και οργανισμούς του δημοσίου έχουμε ζητήσει να διερευνηθεί ποιοι έχουν άδειες, για να επιβάλλουμε και σε αυτούς πρόστιμα, όπως κάναμε στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης. Κάποιοι προτιμούν να πληρώνουν τα πρόστιμα, που ξεκινούν από 700 ευρώ, παρά να κατεβάσουν τις πινακίδες. Οι περισσότεροι πάντως τις έχουν κατεβάσει. Σε άλλες περιπτώσεις παρεμβαίνει ο δήμος για την αποξήλωση. Πρόσφατα έδωσα ξανά εντολή να επιβληθούν πρόστιμα σε όλους όσοι δεν συμμορφώθηκαν και δεν κατέβασαν τις παράνομες πινακίδες”.
ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΤΑΧΙΑΟΥ
ΠΡΕΖΑ TV
26-7-2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου