ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ!!!

Η οικονομική κρίση προκάλεσε ισχυρές αναταράξεις και στη ζωή των μεταναστών που ζουν στην Ελλάδα. Πόσο έχουν πέσει τα μεροκάματά τους; Αραγε η κρίση έκανε Ελληνες να επιστρέψουν σε εργασίες που τις τελευταίες δύο δεκαετίες ήταν «αποκλειστικότητα» αλλοδαπών; Σήμερα, όσοι μετανάστες έχουν δουλειά, περιμένουν να δουν «πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα», άλλοι ζυγίζουν τις προοπτικές, έτοιμοι να πάρουν απόφαση να επιστρέψουν στις πατρίδες τους ή σχεδιάζουν να δοκιμάσουν την τύχη τους σε άλλη χώρα της Ε.Ε.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, η επιβίωση κυρίως των μεταναστών που δεν είναι νόμιμοι –αριθμούν τουλάχιστον περί τις 300.000 άτομα– καθίσταται σχεδόν απαγορευτική. Από τη μια οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης και από την άλλη τα περιστασιακά μεροκάματα δεν αφήνουν περιθώρια. Σκεφθείτε ότι τον τελευταίο χειμώνα σε αγροτικούς νομούς, κυρίως Αφγανοί μάζευαν πορτοκάλια επί 12 ώρες ημερησίως με αμοιβή πέντε ευρώ, «δουλειά» για την οποία δεν διαφαίνεται προοπτική επαναδραστηριοποίησης Ελλήνων...

Τα (πολύ) φθηνά εργατικά χέρια μεταναστών αφθονούν, και η «κυκλική μετανάστευση» που προωθείται από την Ε.Ε. συντηρεί αυτήν την πραγματικότητα. Ειδικά στην Ελλάδα, και ως απόρροια της κρίσης, δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί το ενδεχόμενο, ύστερα από χρόνια, τον κύριο κορμό μεταναστών να μην αποτελούν Αλβανοί με τις οικογένειές τους, αλλά ένα αμιγώς ανδρικό δυναμικό μεταναστών (χωρίς οικογένειες) από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές. Και ακόμα, άτομα από χώρες όπως το Αφγανιστάν και της υποσαχάριας Αφρικής που θα κουβαλούν το βαρύ φορτίο βιωμάτων από πολέμους και εμφύλιους σπαραγμούς, με έλλειψη στοιχειωδών εργασιακών δεξιοτήτων για να επιβιώσουν.

Ηδη, πολλοί Αλβανοί, που απασχολούνταν κυρίως στις κατασκευές, αρχίζουν να επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους. Βούλγαροι νεαρής ηλικίας στρέφουν το βλέμμα σε άλλα κράτη της Ε.Ε. ενώ η πλειονότητα των Πολωνών –αξιόλογο μεταναστευτικό δυναμικό– έχει εγκαταλείψει τη χώρα εδώ και μια πενταετία. Γυναίκες από την πρώην ΕΣΣΔ, που βλέπουν το εισόδημά τους να μειώνεται, μετρούν χρόνο για να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, ενώ και Ασιάτες –νόμιμοι και παράνομοι– αναζητούν εργασιακές διόδους σε άλλες χώρες της Δύσης.

Μαζεύονται στις πλατείες και ψάχνουν μεροκάματο

«Οσα χρόνια είμαι στην Ελλάδα, είναι η πρώτη φορά που οι Αλβανοί δυσκολεύονται να βγάλουν μεροκάματο, βιώνουν την ίδια ανασφάλεια με το 1991-93 που πρωτοήρθαν. Σχεδόν το 60% είναι άνεργοι και συντηρούνται από τις γυναίκες τους που δουλεύουν ως οικιακές βοηθοί. Γι’ αυτό πολλοί γύρισαν πίσω ελπίζοντας ότι τον Σεπτέμβριο θα αλλάξει η κατάσταση, ενώ άλλοι σκέφτονται την οριστική επιστροφή. Χρωστάνε ενοίκια, τα τρέχοντα έξοδα είναι πολλά και επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν την επιβάρυνση με τα ένσημα».

Ο Λεωνίδας Ροσέτι, πρόεδρος της «Ενωσης Πτυχιούχων του Ν. Μαγνησίας», γιατρός από τα Τίρανα που αναγνώρισε το πτυχίο του στο (πρώην) ΔΙΚΑΤΣΑ, συνοψίζει στην «Κ» την κατάσταση που επικρατεί σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού (νόμιμων) μεταναστών. Μάλιστα, σύμφωνα με ενδεικτικές μετρήσεις του υπ. Εσωτερικών, μόνον το φθινόπωρο του 2009 140.000 μετανάστες που ζούσαν περίπου 10 χρόνια στην Ελλάδα εξέπεσαν της νομιμότητας, επειδή δεν συγκέντρωσαν τα απαραίτητα από τον νόμο ένσημα. Είναι γνωστό ότι εάν δεν διευθετηθεί αυτό το ζήτημα η χώρα θα χάσει ένα σημαντικό εργατικό δυναμικό. «Εχουμε κάνει ολοκληρωμένη πρόταση ήδη από το 2005» υπενθυμίζει ο υπεύθυνος μεταναστών της ΓΣΕΕ κ. Γιώργος Αλεβυζάκης. «Εχουμε συστήσει να αποκοπούν τα ένσημα από τη νομιμότητα ή να ζητούνται και από τον αλλοδαπό όσα ένσημα χρειάζεται ο Ελληνας, δηλ. 75 που σταδιακά θα γίνουν 100 ένσημα τον χρόνο. Με το ισχύον καθεστώς θα οδηγηθούμε σε ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση».

Η απόφαση ενός μετανάστη να παραμείνει ή όχι στη χώρα θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια της κρίσης, το πώς επηρεάζει η κρίση τον τομέα απασχόλησής του -οι χαμηλής ειδίκευσης εργαζόμενοι είναι πιο ευάλωτοι στην ύφεση- το πώς διαμορφώνονται οι αμοιβές, τον βαθμό ευελιξίας που μπορεί να επιδείξει, σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χαράλαμπος Κασίμης. Και συμπληρώνει: «Μέχρι στιγμής οι τάσεις επιστροφής αφορούν κυρίως μετανάστες χωρίς σταθερή απασχόληση και οικογένεια -συχνά παράνομοι-, και μετανάστες άνω των 60 ετών που έχουν καταστρώσει τα πλάνα επιστροφής τους, κυρίως στην Αλβανία ύστερα από χρόνια εργασίας στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα αυξάνονται οι μετακινήσεις προς την Αλβανία κυρίως τους μήνες μείωσης της απασχόλησης (φθινόπωρο - χειμώνας) αφενός για να μην παραμείνουν άνεργοι στη χώρα μας και αφετέρου για να διερευνήσουν τις προοπτικές επιστροφής».

Και ενώ οι νόμιμοι μετανάστες αγωνιούν για τα ένσημα, νόμιμοι και μη γεμίζουν ξανά τις πλατείες των χωριών από τις επτά το πρωί «μπας και βρούμε καμιά δουλειά».

«Από εκεί που μαζεύονταν μετρημένοι στα δάχτυλα άνθρωποι στις πλατείες για δουλειά, πλέον βλέπεις καθημερινά 25 - 30 άτομα» λέει στην «Κ» ο Ιλίρ Τσίμπρα, οικοδόμος, πρόεδρος του Συλλόγου Αλβανών νομού Τρικάλων. «Οι δουλειές στην οικοδομή είναι ελάχιστες και στην αγροτική παραγωγή τα μεροκάματα έχουν μειωθεί. Εκεί που ο Ελληνας έσπερνε πέντε στρέμματα καρπούζι, τώρα σπέρνει δύο». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στις αγροτικές περιοχές υπάρχει μείωση 10% - 15% στον χρόνο της μισθωτής απασχόλησης που αναπληρώνεται εν μέρει από μέλη του νοικοκυριού. «Παρ’ όλα αυτά δεν προκύπτει ανάληψη μισθωτής απασχόλησης από Ελληνες στη γεωργία» υπογραμμίζει στην «Κ» ο καθηγητής Χαρ. Κασίμης. «Η προσπάθεια να μειωθούν τα μεροκάματα έχει ως συνέπεια μείωση της ποιότητας της εργασίας και ακολούθως πτώση της ποιότητας της παραγωγής. Σε ορισμένες περιοχές εμφανίζονται περιφερόμενοι εποχικοί Ασιάτες με χαμηλότερα μεροκάματα, αλλά η ποιότητα της εργασίας τους κρίνεται χαμηλή και η απασχόλησή τους περιορίζεται».

«Οι μισθοί έχουν πέσει. Δεν είναι διατεθειμένοι να δίνουν τα ίδια χρήματα ακόμη κι όταν το μαγαζί έχει σχεδόν την ίδια κίνηση με πέρσι» λέει στην «Κ» η Λιλιάνα Σαλίαϊ, πρόεδρος Συλλόγου Αλβανών νομού Ρεθύμνου, που ολοκληρώνει το μεταπτυχιακό της στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Ρεθύμνου, μητέρα μιας 18χρονης, που εργάζεται εδώ και χρόνια σε εστιατόριο. «Παλιά δουλεύαμε με 40 ευρώ μεροκάματο, ένσημα, ποσοστά και μοιραζόμασταν πάνω από 100 ευρώ καθημερινή είσπραξη μπουρμπουάρ. Από πέρυσι έκοψαν τα ποσοστά και τα 40 ευρώ τα παίρνουμε πλέον για 12 ώρες δουλειά την ημέρα χωρίς ρεπό. Και χθες η εργοδότρια μου είπε ότι θα κατεβάσει το μεροκάματο στα 20 ευρώ».

«Από πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε ότι έχει ήδη αποχωρήσει πάνω από το 10% των μεταναστών», σημειώνει στην «Κ» ο υπεύθυνος μεταναστών της ΓΣΕΕ κ. Γιώργος Αλεβυζάκης. «Οι μεμονωμένοι θα φύγουν σχεδόν όλοι. Οσοι έχουν οικογένειες και προέρχονται από γειτονικές χώρες θα πηγαινοέρχονται. Τα ορεινά χωριά θα ερημώσουν σιγά σιγά και πάλι».

Από μελέτη των καθηγητών-ερευνητών Αντώνη Κόντη, Σταύρου Ζωγραφάκη και Θεόδωρου Μητράκου είχε διαπιστωθεί ότι οι μετανάστες από την εποχή των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης (έως το 2004) πληρώνονταν 40% χαμηλότερα από τους γηγενείς. Οι αμοιβές τους άρχισαν να μειώνονται περαιτέρω από το φθινόπωρο του 2009. Τον Φεβρουάριο του 2010 επισημάνθηκε η πρώτη ανησυχητική αύξηση της ανεργίας, που πλήττει τους μετανάστες σε μεγαλύτερο βαθμό από τους ημεδαπούς.

Σήμερα το μεροκάματο του βοηθού στην οικοδομή έχει πέσει στα 20 - 25 ευρώ, ενώ μέχρι πέρυσι ήταν 35 - 40 ευρώ. Η αμοιβή του έμπειρου τεχνίτη από 70 - 80 ευρώ έχει πέσει στα 40 - 50 ευρώ. Στον αγροτικό τομέα, δεν έχει σημειωθεί μεγάλη μείωση του μεροκάματου, όμως πολλοί εργοδότες δεν προσφέρουν πια φαγητό και έχουν περιορίσει τις ημέρες απασχόλησης των αλλοδαπών. Ινδοί, Πακιστανοί, Αφγανοί θα πάρουν «το πολύ» 15 - 20 ευρώ ανασφάλιστοι, ενώ το μέσο μεροκάματο των Αλβανών βρίσκεται στα 30 ευρώ με ΟΓΑ και ΙΚΑ.

Της Μαριας Δεληθαναση

ΠΡΕΖΑ TV
22-8-2010