Εκρηξη του χρέους και διόγκωση των δαπανών για την αναχρηματοδότησή του τα επόμενα χρόνια και κυρίως από τη λήξη του μνημονίου το 2013 και μετά προοιωνίζεται η πρόσφατη έκθεση αξιολόγησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την υλοποίηση του μνημονίου.Η αύξηση του χρέους θα συνεχιστεί μέχρι το 2019, οπότε ως ποσοστό του ΑΕΠ το χρέος θα διαμορφωθεί στο επίπεδα του 2009 και στη συνέχεια θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται, ενώ λόγω της υπερχρέωσης και του ακριβού κόστους δανεισμού οι δαπάνες για τόκους και οι δανειακές ανάγκες θα αυξάνονται, ωθώντας σε νέες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της έκθεσης, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ «θα πιάσει κορυφή» το 2013, καθώς θα ανέλθει στο 144% από 130,3% φέτος και σε απόλυτα ποσά, στα 350 δισ. ευρώ από 307,5 δισ. ευρώ, δηλαδή θα είναι υψηλότερο κατά 52,5 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα οι δαπάνες για τόκους αυξάνονται κατά περίπου 2 δισ. ευρώ τον χρόνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2011 μόνο οι αυξημένες δαπάνες για την πληρωμή τόκων θα απορροφήσουν σχεδόν το ένα τρίτο των πόρων από τις νέες περικοπές δαπανών και τα φοροεισπρακτικά μέτρα που προβλέπει το μνημόνιο.
Ενα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι οι πληρωμές τόκων το 2014 θα προσεγγίσουν τη συνολική δαπάνη μισθοδοσίας του Δημοσίου.
Οι παραπάνω προβλέψεις για την κρίση του χρέους πυροδοτούν τα σενάρια περί παράτασης του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα και ταυτόχρονα δημιουργεί επιφυλάξεις και αβεβαιότητες στις διεθνείς αγορές για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας.
Από την έκθεση του ΔΝΤ προκύπτουν τα εξής:
Παρά τη μείωση του ελλείμματος λόγω των σκληρών μέτρων λιτότητας, το δημόσιο χρέος της χώρας ως ποσοστό του ΑΕΠ θα διογκώνεται συνεχώς τα επόμενα χρόνια μέχρι και το 2014 και στη συνέχεια θα αρχίσει σταδιακά να πέφτει και το 2020 θα διαμορφωθεί στο 111% του ΑΕΠ έναντι 130% φέτος και 115% το 2009.
Η πορεία του χρέους μπορεί να είναι και χειρότερη, καθώς το ΔΝΤ κάνει λόγο για πέντε κίνδυνους που αφορούν την πλήρη αναγνώριση των χρεών και των εγγυήσεων δανεισμού των ΔΕΚΟ και των άλλων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ύψους 80 δισ. ευρώ, μεταξύ των οποίων και συμβάσεις swap (ύψους 5 δισ. ευρώ), το ενδεχόμενο χαμηλότερης της αναμενόμενης δημοσιονομικής προσαρμογής, την πιο αδύναμη ανάπτυξη και την περίπτωση αποπληθωρισμού και, τέλος, την άνοδο των επιτοκίων δανεισμού.
Με βάση αυτό το σενάριο, το δημόσιο χρέος θα αναρριχηθεί μέχρι και στο 176% του ΑΕΠ το 2020.
Οι δαπάνες για τόκους θα αυξάνονται σταθερά μέχρι και το 2014. Η αύξηση είναι και απόρροια της αύξησης του κόστους δανεισμού του Δημοσίου. Ένα από τα σενάρια προβλέπει ότι το μέσο ονομαστικό επιτόκιο του νέου δανεισμού του Δημοσίου θα αυξηθεί στο 4,8% το 2011 από 3,8%, ενώ η πορεία του θα είναι ανοδική μέχρι και το 2020, με οροφή το 2014, οπότε θα διαμορφωθεί στο 6,2%.
Οι δανειακές ανάγκες του Δημοσίου θα περιοριστούν στα 55,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011 έναντι 73,6 δισ. ευρώ φέτος, αλλά θα αρχίσουν να ανεβαίνουν από το 2012, για να εκτιναχθούν στα 76,7 δισ. ευρώ το 2015, λόγω κυρίως της μεγάλης αύξησης των χρεολυσίων.
Οι δαπάνες για τόκους θα αυξάνονται σταθερά μέχρι και το 2014 και από 13,3 δισ. ευρώ φέτος θα ανέβουν στα 15,2 δισ. ευρώ το 2011, στα 17,1 δισ. ευρώ το 2012 και θα φτάσουν στο ύψος ρεκόρ των 20,4 δισ. ευρώ το 2014, για να μειωθούν οριακά στα 20,3 δισ. ευρώ το 2015. Στη χοάνη των πληρωμών για τόκους θα χαθεί ένα σημαντικό κομμάτι από τα πρόσθετα επώδυνα δημοσιονομικά μέτρα. Για παράδειγμα, το 2011 από τα 7,150 δισ. ευρώ που θα αποφέρουν τα νέα μέτρα (περικοπές δαπανών, επιβολή τελών και αύξηση της φορολογίας στα ακίνητα κ.α.) ποσό 1,9 δισ. ευρώ θα πάει για την πληρωμή τόκων.
Τις δυσοίωνες προοπτικές για το δημόσιο χρέος επισημαίνει η ΓΣΕΕ στην έκθεση για την ελληνική οικονομία, κάνοντας λόγο για εγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας σε έναν φαύλο κύκλο, όπου είναι αναγκασμένη να δανείζεται προκειμένου να εξυπηρετήσει τα δάνεια που είχε πάρει στο παρελθόν, με επιτόκια δανεισμού όμως που θα αδυνατεί να αποπληρώσει στο μέλλον.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, ότι όσον αφορά τη χρηματοδότηση των δανειακών αναγκών του ελληνικού Δημοσίου που προκύπτουν από το άθροισμα του ελλείμματος της κεντρικής κυβέρνησης και του συνολικού χρέους, το οποίο λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί, διαπιστώνεται ότι οι δανειακές ανάγκες της χώρας επιδεινώνονται τα επόμενα χρόνια.
Η μεγάλη αύξηση του δανεισμού που παρατηρήθηκε από το 2000 και ύστερα, με κορύφωση το 2009, οριοθετεί ένα νέο, δυσβάσταχτο επίπεδο δανειακών αναγκών, το οποίο δεν αναμένεται να υποχωρήσει σε μεσοπρόθεσμο τουλάχιστον διάστημα.
Σύμφωνα με τη έκθεση, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μπορεί να αυξάνεται ακόμη και όταν δεν υπάρχει πρωτογενές έλλειμμα, όταν δεν υπάρχει δηλαδή νέος δανεισμός του Δημοσίου. Αυτό συμβαίνει όταν το επιτόκιο εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους είναι υψηλότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Σε αυτήν τη περίπτωση (όταν δεν υπάρχει νέος δανεισμός), ο ρυθμός μεταβολής του χρέους είναι το επιτόκιο.
Επιπρόσθετα, υπάρχει ακόμη ένας κίνδυνος. Το μέσο επιτόκιο εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους να αυξηθεί, καθώς οι επενδυτές θα ζητούν υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου, εφόσον δεν υπάρχει βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών και η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά χαμηλής ανάπτυξης, η αύξηση των επιτοκίων να οδηγεί σε χαμηλότερη ανάπτυξη, που θα οδηγεί με τη σειρά της σε ακόμη υψηλότερα επιτόκια, με αποτέλεσμα την εκθετική επιτάχυνση του ρυθμού συσσώρευσης του δημόσιου χρέους.
Κώστας Αντάνακος
ΠΡΕΖΑ TV
19-9-2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου