Η ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ;;

Δύο πράγµατα επιβεβαίωσαν οι πρόσφατες εκλογές στη Σουηδία. Το πρώτο, ότι προπύργια ανεκτικότητας δεν υπάρχουν πια στην Ευρώπη: η ξενοφοβία, ο φόβος απέναντι στον µετανάστη έχουν απλωθεί παντού. Το δεύτερο, ότι µε κάποιες λαµπρές εξαιρέσεις η ευρωπαϊκή σοσιαλδηµοκρατία ασθενεί βαριά. Και το δεύτερο δεν είναι άσχετο µε το πρώτο. Η αµηχανία της Κεντροαριστεράς στον τοµέα «µετανάστευση» είναι κι αυτή ένας από τους παράγοντες που στρέφουν τη Γηραιά Ηπειρο όλο και δεξιότερα.

Μια φορά και έναν καιρό (πριν από µόλις δέκα χρόνια), ο χάρτης της Ευρώπης ήταν βαµµένος κόκκινος, από το χρώµα της σοσιαλδηµοκρατίας. Σήµερα, µόνο κάποιες πιτσιλιές του χρώµατος αυτού έχουν αποµείνει· η Ελλάδα µάλιστα, στην οποία οι σοσιαλιστές όχι µόνο κυβερνούν αλλά εξακολουθούν να προηγούνται στις δηµοσκοπήσεις, σε πείσµα της πρωτοφανούς οικονοµικής κρίσης και του Μνηµονίου, µνηµονεύεται σχεδόν σαν αξιοπερίεργο από τους αναλυτές.

Οι εκλογές στη Σουηδία απλώς επιβεβαίωσαν, µε σοκαριστικό τρόπο είναι η αλήθεια, µια σχεδόν πανευρωπαϊκή πραγµατικότητα: η Κεντροαριστερά, αυτή που κυβέρνησε τη χώρα για 65 από τα τελευταία 78 χρόνια, αυτή που οικοδόµησε το θαυµαστό σουηδικό µοντέλο, αυτή που λειτούργησε ως ραχοκοκαλιά µιας από τις πιο πολιτισµένες, τις πιο φιλελεύθερες, τις πιο καινοτόµες κοινωνίες παγκοσµίως, πέτυχε το χειρότερο εκλογικό ποσοστό της από το 1920, εξασφαλίζοντας µόλις 156 έδρες σε σύνολο 349. Η Κεντροδεξιά αναδείχθηκε εκ νέου νικήτρια, έστω και χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, µε 173 έδρες· και η Ακροδεξιά, το ξενόφοβο και λαϊκιστικό κόµµα των Δηµοκρατών της Σουηδίας, που θεωρεί ότι ήδη έχουν µπει υπερβολικά πολλοί «ξένοι» στη χώρα και χαρακτηρίζει το Ισλάµ «τη µεγαλύτερη απειλή µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο», κατάφερε να µπει στο κοινοβούλιο µε 20 έδρες – αµφότερα, φαινόµενα πρωτοφανή στη σουηδική ιστορία. Κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της και αυτές πρέπει να λαµβάνονται υπόψη όταν µιλάµε γενικά για υποχώρηση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηµοκρατίας. Σε χώρες όπως η Γερµανία, η Γαλλία και η Βρετανία, για παράδειγµα, όπου η Κεντροαριστερά βρισκόταν στην εξουσία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, πολλοί ψηφοφόροι την αντιµετωπίζουν ως συνένοχη στη χρηµατοπιστωτική απορρύθµιση και τον οικονοµικό φιλελευθερισµό που επέφεραν τη χειρότερη οικονοµική κρίση των τελευταίων 70 ετών. Και συνολικά όµως να δει κανείς την εικόνα, επισηµαίνει ο γάλλος πολιτικός αναλυτής Λοράν Μπουβιέ, «η σοσιαλδηµοκρατία αναδεικνύεται σε θύµα της κρίσης, κι ας έπρεπε θεωρητικά να µοιάζει µε ελπιδοφόρο καταφύγιο έπειτα από χρόνια νεοφιλελεύθερων υπερβολών».

Από τη Σουηδία και τη Δανία µέχρι την Ολλανδία, η Κεντροαριστερά υφίσταται µια αιµορραγία ψήφων προς πάσα κατεύθυνση – την Ακροαριστερά, τους Πράσινους, την Ακροδεξιά αλλά και τα παραδοσιακά συντηρητικά κόµµατα. Ανασφάλεια. Οι καιροί έχουν αλλάξει, επισηµαίνει η «Εl Ρais», η τεχνολογία και η παγκοσµιοποίηση έχουν συρρικνώσει την παραδοσιακή εργατική τάξη και τα συνδικάτα, έχουν φέρει εργασιακή ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το αύριο, έχουν σπρώξει στην κορυφή της ατζέντας νέα ζητήµατα, και η σοσιαλδηµοκρατία έχει µείνει πίσω, σε προγράµµατα και οράµατα που µοιάζουν παρωχηµένα, χωρίς πυξίδα, χωρίς ταυτότητα. Οι υποσχέσεις για αναδιανοµή του πλούτου µοιάζουν κούφιες σε µια εποχή που οι εισοδηµατικές ανισότητες γίνονται όλο και πιο έντονες. Οι παραδοσιακές αξίες της σοσιαλδηµοκρατίας, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η θρησκευτική ανοχή, η ενσωµάτωση των µεταναστών, την κατέστησαν ευάλωτη στους λαϊκιστές της Ακροδεξιάς αλλά και της Δεξιάς, από το Κόµµα της Ελευθερίας στην Ολλανδία µέχρι το Κόµµα της Προόδου στη Νορβηγία. «Οι λαοί της Ευρώπης έβλεπαν το βιοτικό τους επίπεδο να ανεβαίνει διαρκώς µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο και τώρα το βλέπουν να απειλείται», σηµειώνει η Χέδερ Γκάµπε, διευθύντρια του Ινστιτούτου Οpen Society στις Βρυξέλλες. «Το αποτέλεσµα είναι να µη θεωρείται πλέον σηµαντική η ανεκτικότητα ως ευρωπαϊκή αξία».

«Η µακρά σιωπή της Αριστεράς όσον αφορά τη µετανάστευση στρέφει την Ε.Ε. δεξιά», ήταν τις προάλλες ο τίτλος των «Sunday Τimes». Δεν είναι µόνο αυτό το πρόβληµα, είναι όµως ενδεικτικό της αδυναµίας της σοσιαλδηµοκρατίας να προτείνει λύσεις – που να πείθουν.

ΠΡΕΖΑ TV
25-9-2010