ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΑ ΑΖΗΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ…

Επί τρεις εβδομάδες παραμένει σε θάλαμο της α’ παιδιατρικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης το τεσσάρων μηνών βρέφος, που μεταφέρθηκε εκεί, όταν συνελήφθησαν οι επίδοξοι πωλητές του στην περιοχή του Λαγκαδά. Πάλι καλά. Υπάρχουν βρέφη που γίνονται παιδιά, μέχρι να βρεθεί κάποιο δημόσιο ίδρυμα να τα υποδεχτεί.Του Κωστή Κεκελιάδη

Ο αριθμός των βρεφών που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια είναι κυμαινόμενος και συνήθως αυξάνει, όταν πλησιάζουν γιορτές, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, λένε κοινωνικοί λειτουργοί.
Όμως προκύπτει το εξής αντιφατικό σε πρώτη ανάγνωση στοιχείο: Μειώνεται δραστικά, αντί να αυξάνεται, όπως θα περίμενε κάποιος, ο ετήσιος αριθμός των επίσημων υιοθεσιών που καταγράφονται στα αρχεία του Ινστιτούτου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης (ΙΚΠΑ) του υπουργείου Υγείας με βάση τις δικαστικές αποφάσεις των πρωτοδικείων ανά την επικράτεια. Το 2006, πρώτη χρονιά που κρατούνται συγκεντρωτικά στοιχεία, καταγράφονται 626 υιοθεσίες, αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα ο αριθμός τους παρουσιάζει εντυπωσιακή μείωση πέφτοντας στις 426. Υπολογίζεται ότι οι υιοθεσίες διαμέσου δημόσιων ιδρυμάτων δεν ξεπερνούν το 15% των επίσημα καταγεγραμμένων υποθέσεων και οι υπόλοιπες είναι ιδιωτικές, οι ακριβείς συνθήκες υπό τις οποίες γίνονται, ώστε να είναι νόμιμες και όχι αποτέλεσμα αγοραπωλησίας, αποτελούν συνήθως «άγνωστη χώρα».
Από την επικοινωνία μας με τα δημόσια ιδρύματα δεν προέκυψαν στοιχεία που να δείχνουν αλλαγή στον έτσι κι αλλιώς αργό ετήσιο αριθμό δημόσιων υιοθεσιών, οπότε οι βασικοί λόγοι της μείωσης πρέπει να αναζητηθούν στο κομμάτι των ιδιωτικών υιοθεσιών. Έμπειροι κοινωνικοί λειτουργοί υποδεικνύουν σειρά αιτιών που οδηγούν σε μη καταγεγραμμένες ιδιωτικές υιοθεσίες (διακρατικές αναζητήσεις παιδιών, επιλογή χρηματικής συναλλαγής με εμπορικά κυκλώματα). Σύμφωνα με στοιχεία του τμήματος εμπορίας ανθρώπων της ασφάλειας Θεσσαλονίκης η «ταρίφα» στην αγορά για ένα παιδί φτάνει τα 20.000 ευρώ. Επίσης παρατηρείται συστηματική χρήση (ή και κατάχρηση) των δυνατοτήτων που δίνει το θεσμικό πλαίσιο της παρένθετης μητρότητας, που ισχύει από το 2005.

Κοινωνικός αυτοματισμός
«Εάν στο φάσμα των υιοθεσιών υπερισχύσουν οι κανόνες του κοινωνικού αυτοματισμού του τύπου ‘όποιος πληρώνει παίρνει’, τότε θα έχουμε οπισθοχωρήσει σε ένα προγενέστερο στάδιο πρωτογονισμού», λέει ο διοικητής του ιδρύματος βρεφών «Μητέρα» Δημήτρης Βεζυράκης, ο οποίος ταυτόχρονα υπενθυμίζει ότι εκκρεμεί επί χρόνια η εφαρμογή ενός πιο ευέλικτου θεσμικού πλαισίου (λειτουργία οικογενειακού δικαστηρίου), που θα προωθεί γρηγορότερα το δικαστικό μέρος των δημόσιων υιοθεσιών, το οποίο είναι και το πλέον χρονοβόρο. Είναι ενδεικτικό ότι, μόνο για να καθαρογραφεί μία δικαστική απόφαση, μεσολαβούν συνήθως επτά μήνες, χρόνος κατά τον οποίο τα παιδιά μεγαλώνουν σε ιδρύματα και μεγαλώνοντας μετατρέπονται σε «μη επιθυμητά», αφού οι περισσότεροι υποψήφιοι θετοί γονείς προτιμούν βρέφη.
Κοινωνικοί λειτουργοί επισημαίνουν ότι το τμήμα της διαδικασίας δημόσιας υιοθεσίας που αφορά την -επιβαλλόμενη- διερεύνηση της προσωπικότητας και των κριτηρίων που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι θετοί γονείς δεν διαρκεί περισσότερο από τέσσερις μήνες.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια διαρκώς επιδεινώνεται η κατάσταση στον τομέα της στελέχωσης των προνοιακών ιδρυμάτων με το απαραίτητο προσωπικό. Για παράδειγμα στο ίδρυμα βρεφών «Μητέρα» (που μαζί με το αναρρωτήριο Πεντέλης σηκώνουν το κύριο βάρος των δημόσιων υιοθεσιών) το 2003 υπήρχαν δεκαοκτώ κοινωνικοί λειτουργοί και από τον Ιανουάριο του 2011 θα απομείνουν επτά. Οι εναπομείναντες πρέπει να συντάσσουν εκθέσεις για άρση ή συναίνεση παροχής επιμέλειας σε οικογένειες, να παρακολουθούν τις ανάδοχες οικογένειες, να επισκέπτονται μαιευτήρια ανά την Ελλάδα, να παρίστανται σε δικαστήρια. Στο νομό Θεσσαλονίκης αναλογεί ένας κοινωνικός λειτουργός για κάθε 150.000 κατοίκους.
Το θέμα των υιοθεσιών θα εξεταστεί διεξοδικά σε ημερίδα με θέμα «Από το μαιευτήριο στο ίδρυμα», που διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη στις 17 Δεκεμβρίου.

Του Κωστή Κεκελιάδη

ΠΡΕΖΑ TV
22-11-2010