ΑΝΑΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΕΓΓΥΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

ΧΑΜΗΛΟ βαρομετρικό έρχεται στην ελληνική τραπεζική αγορά, καθώς η επέκταση της κρίσης στην Ιρλανδία και ίσως λίαν συντόμως στην Πορτογαλία, αναγκάζει τους περισσότερους τραπεζίτες να βάλουν «πάγο» στα σχέδια εξαγορών και συγχωνεύσεων, τα οποία είχαν αρχίσει να κυοφορούνται από το τέλος του καλοκαιριού.

Ορισμένοι μάλιστα επιλέγουν να «κατεβάσουν» στροφές αναζητώντας τρόπους μείωσης του κόστους. Παράλληλα το πακέτο των πρόσθετων εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ φαίνεται ότι θα απορροφηθεί κυρίως από τις αναχρηματοδοτήσεις δανείων που βρίσκονται στο κόκκινο και όχι σε νέα δάνεια. Κορυφαίος τραπεζίτης εκτιμά ότι οι καθαρές χορηγήσεις το 2011 θα αυξηθούν μόλις κατά 2%.

Στο νέο αυτό περιβάλλον που διαμορφώνεται κάποιοι τραπεζίτες αντιδρούν με κλείσιμο καταστημάτων (Citibank) και περικοπές στο προσωπικό (Πειραιώς), προκειμένου να συγκρατήσουν το λειτουργικό τους κόστος. Παρά ταύτα, ορισμένοι, βλέποντας την καταιγίδα να πλησιάζει, επιμένουν στη δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων, τα οποία θα λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά ως ασπίδα.

Στην δεύτερη αυτή κατηγορία ανήκει ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Απ. Ταμβακάκης, ο οποίος επιμένει στις κρούσεις του προς την Alpha Bank για τη δημιουργία ενός ισχυρού σχήματος.

Σε κατ' ιδίαν συζητήσεις οι τραπεζίτες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τα επερχόμενα. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σημείο καμπής και οι ίδιοι αντιλαμβάνονται πλέον ότι το μνημόνιο δεν λειτουργεί ως από μηχανής θεός που θα έσωζε τη χώρα από τη χρεοκοπία. Το περιβάλλον έχει αρχίσει να γίνεται ακόμη πιο εχθρικό μετά την επέκταση της κρίσης στην Ιρλανδία, και κυρίως εξαιτίας της έντονης δυσπιστίας που δείχνουν οι αγορές στο σχέδιο διάσωσης της χώρας. Εκτιμούν λοιπόν ότι η αντίδραση αυτή των αγορών (σε αντίθεση με τη στάση που είχαν τηρήσει τον Μάιο μετά την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ) προμηνύει την εξάπλωση της κρίσης προς την ιβηρική χερσόνησο.

Αντιμέτωπες με το χειρότερο σενάριο οι ελληνικές τράπεζες επιχειρούν πλέον να χτίσουν τις δικές τους γραμμές άμυνας, προκειμένου να ανακόψουν τα νέα κύματα της κρίσης. Ομως και από το εσωτερικό τα μηνύματα γίνοναι ολοένα και πιο δυσοίωνα. Τόσο οι εταιρικοί πελάτες των τραπεζών όσο και τα νοικοκυριά βρίσκονται σε κατάσταση πανικού.

Ο τζίρος στην αγορά υποχωρεί δραματικά, τα λουκέτα και οι απολύσεις απειλούν πλέον τη συνοχή του κοινωνικού ιστού, ενώ και οι «τυχεροί» που δεν θα χάσουν τη δουλειά τους έχουν χάσει σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους. Το μείγμα είναι εκρηκτικό και ουδείς πλέον μπορεί να προβλέψει πού και πότε θα ισορροπήσει. Στις νέες αυτές συνθήκες ο μεγαλύτερος όγκος δουλειάς για τις τράπεζες περιορίζεται μόνο στα τμήματα καθυστερήσεων και σε αυτά που επεξεργάζονται ρυθμίσεις οφειλών. Παρά ταύτα οι επισφάλειες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Μόνο η Εθνική αναγκάστηκε φέτος να αναχρηματοδοτήσει δάνεια 1,5 δισ. ευρώ τα οποία ήταν έτοιμα να «σκάσουν».

Stress tests

Η επιδείνωση της κατάστασης αναμένεται να αποτυπωθεί στα τεστ προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) που προγραμματίζονται για τον επόμενο μήνα. Βέβαια οι περισσότερες τράπεζες έχουν ήδη πραγματοποιήσει ή προγραμματίζουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση, γεγονός που μάλλον προδικάζει ότι θα περάσουν με επιτυχία και αυτή τη δοκιμασία. Ακόμη και για την Αγροτική, τη μόνη τράπεζα που είχε αποτύχει στα προηγούμενα τεστ η Τρόικα έχει εγκρίνει την αύξηση του κεφαλαίου της κατά 1 δισ. ευρώ.

Εκκρεμεί ωστόσο η συμφωνία για το σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσει και το περιεχόμενο που θα έχει ο δημόσιος πυλώνας στο τραπεζικό σύστημα, για τον οποίο έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση. Ομως η επιτυχής έκβαση των τέστ, δεν ξεκλειδώνει την πόρτα της διατραπεζικής αγοράς για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες θα παραμείνουν άγνωστο για πόσο καιρό εξαρτημένες από τη «γενναιοδωρία» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Η ιδιότυπη αυτή «ομηρία», παρά τις γραμμές χρηματοδότησης που έχουν ανοίξει κυρίως για την Εθνική Τράπεζα, προδικάζει ότι και το 2011 οι στρόφιγγες των δανείων θα παραμείνουν κλειστές. Η ρευστότητα που θέλει να δώσει η κυβέρνηση με τις πρόσθετες εγγυήσεις των 25 δισ. ευρώ δεν πρόκειται να μεταφραστεί σε νέα δάνεια, αλλά μάλλον οι τράπεζες θα τη χρησιμοποιήσουν για να αναχρηματοδοτήσουν παλαιούς πελάτες που βρίσκονται στα πρόθυρα της ασφυξίας.

Του ΧΡ. ΖΙΩΤΗ

ΠΡΕΖΑ TV
28-11-2010