ΔΥΟ ΣΕΝΑΡΙΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Του Βασιλη Zηρα

Η προικοδότηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM) με περισσότερα κεφάλαια και η δυνατότητα να αγοράζει, αντί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κρατικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά είναι ένα από τα επικρατέστερα σενάρια που εξετάζονται σε Βρυξέλλες, Βερολίνο και Παρίσι, ως απάντηση στην αυξανόμενη πίεση των αγορών στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και ενδεχομένως ως ένα πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της δημιουργίας ευρωομολόγου, σε επόμενη φάση. Τουλάχιστον, αυτή είναι η προσδοκία πολλών στην Ευρώπη, μεταξύ αυτών και στην Αθήνα. Το θέμα της ενίσχυσης των κεφαλαίων και των αρμοδιοτήτων του EFSM πιθανόν να εξεταστεί αύριο στο EuropeaWorking Group (EWG), που προετοιμάζει τα Eurogroup, και να αποφασιστεί στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, στις 17 Ιανουαρίου.

Στην Ευρώπη οι διεργασίες για μια αποτελεσματική λύση στην κρίση χρέους έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, καθώς η γενικότερη εκτίμηση είναι πως η κατάσταση στις αγορές θα επιδεινωθεί τις επόμενες εβδομάδες, αφού:

1. Τα κράτη της Ευρωζώνης στο πρώτο τρίμηνο θα πρέπει να αντλήσουν το ιλιγγιώδες ποσό των 500 δισ. ευρώ για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους και την κάλυψη των ελλειμμάτων τους.

2. Οι διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης θα προχωρήσουν πιθανότατα σε υποβαθμίσεις κάποιων κρατών.

3. Η Πορτογαλία δεν θα μπορέσει να αποφύγει τελικά την προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης (EFSM). Το κόστος δανεισμού της χώρας αυξάνεται αλματωδώς και τον Απρίλιο έχει μεγάλες λήξεις ομολόγων, που δύσκολα θα μπορέσει να αναχρηματοδοτήσει με τόσο υψηλό κόστος. Ενδεικτικό της εντεινόμενης ανησυχίας στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι το γεγονός ότι συζητήθηκε ακόμη και το ενδεχόμενο να συγκληθεί έκτακτο Eurogroup, πριν από τις 17 Ιανουαρίου, αλλά η ιδέα απορρίφθηκε, λόγω της αρνητικής στάσης της Γερμανίας. Πάντως, όπως σημειώνουν αρμόδιοι κοινοτικοί παράγοντες, η γερμανική κυβέρνηση φαίνεται να είναι πλέον πιο ανοιχτή σε πιο δυναμική ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση χρέους.

Σε αυτήν τη φάση, δεν υπάρχει συναίνεση στην έκδοση ευρωομολόγου για την κάλυψη των δανειακών αναγκών των κρατών-μελών. Η Γερμανία εξακολουθεί να απορρίπτει μετ' επιτάσεως την ιδέα. Ωστόσο, καθώς η κρίση οξύνεται και επεκτείνεται και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, δημιουργείται η προσδοκία ότι οι σχετικές συζητήσεις θα ωριμάσουν γρήγορα. Δεν είναι τυχαίο ότι την Παρασκευή είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο Νικολά Σαρκοζί έχει επεξεργαστεί πρόταση για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπ. Οικονομικών ή ακριβέστερα ενός ευρωπαϊκού οργανισμού διαχείρισης χρέους. Το παράδοξο είναι ότι στην Ελλάδα κάποιοι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του ευρωομολόγου (όπως η συλλέγουσα υπογραφές κ. Βάσω Παπανδρέου ή ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς) είναι ταυτόχρονα και κατά του Μνημονίου. Δείχνουν, έτσι, να αγνοούν ότι το ευρωομόλογο ή οποίο άλλο μέτρο στην κατεύθυνση μιας πιο στενής οικονομικής διακυβέρνησης, θα προϋποθέτει δημοσιονομικές πολιτικές και στόχους αντίστοιχους ή ακόμη και σκληρότερους από αυτούς του Μνημονίου.

Πάντως, αν το ευρωομόλογο δεν είναι ακόμη στην ημερήσια διάταξη, μια πρόδρομη μορφή του θα είναι αυτό που θα εκδοθεί για να χρηματοδοτήσει τον EFSM, τα κεφάλαια του οποίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μπορούν να ξεπεράσουν τα 1,5 τρισ. ευρώ από 750 δισ. σήμερα.

Επιμήκυνση

Η ελληνική κυβέρνηση περιμένει με αγωνία τις αποφάσεις των Ευρωπαίων, αφού έχει καταστεί πλέον σαφές ότι, εάν δεν βρεθεί κάποια αξιόπιστη ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση χρέους, δεν θα αποκλιμακωθούν εύκολα ούτε τα spreads των ελληνικών ομολόγων.

Τη Δευτέρα, στη συνεδρίαση του EWG θα διαπιστωθεί εάν τα μέλη της Ευρωζώνης είναι έτοιμα να προωθήσουν την έγκριση της επιμήκυνσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ στο επόμενο Eurogroup. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Β. Σόιμπλε είχε πει στον κ. Παπακωνσταντίνου ότι τον Ιανουάριο θα είναι πολιτικά έτοιμος να προωθήσει το θέμα στο Κοινοβούλιο της χώρας του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εισηγηθεί θετικά στην επιμήκυνση όλου του ποσού, δηλαδή και των δόσεων που έχουν ήδη καταβληθεί. Με το ΔΝΤ, το θέμα της επιμήκυνσης για τις δόσεις που έχει ήδη καταβάλει (9,5 δισ. ευρώ, περίπου), είναι τεχνικά και νομικά πιο πολύπλοκο, οπότε είναι πιθανό να ισχύσει μόνο για τις επόμενες δόσεις.

ΠΡΕΖΑ TV
9-1-2011