Δευτέρα, Ιανουαρίου 24, 2011

ΤΙΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΕΙ ΠΕΡΙΕΓΡΑΨΑΝ ΤΡΕΙΣ ΠΡΥΤΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΣΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

Δεδομένης της μείωσης στη χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων κατά 30%, η κυβέρνηση ώθησε τα ΑΕΙ στην αναζήτηση ίδιων πόρων - με ειδικότερη οδηγία την εκμετάλλευση της περιουσίας τους. Παραβλέποντας ότι η λογική αξιοποίησης των κληροδοτημάτων ορίζεται από αναχρονιστικό νόμο του '39, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων εκατομμυρίων ευρώ και την απαξίωση των ακινήτων τους. Η πραγματικότητα που περιέγραψαν οι πρυτάνεις των τριών κορυφαίων Πανεπιστημίων (Καποδιστριακό, Αριστοτέλειο, Μετσόβιο Πολυτεχνείο) στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής την περασμένη εβδομάδα, εκτός του ότι επιβεβαιώνει τις παθογένειες της δημόσιας διοίκησης, ναρκοθετεί οποιαδήποτε ρεαλιστική προσέγγιση αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, στην οποία αποσκοπεί η κυβέρνηση.

Οι εκπρόσωποι των ΑΕΙ εξήγησαν στους βουλευτές αλλά και στον ειδικό για την Ανώτατη Εκπαίδευση γεν. γραμματέα του υπουργείου Παιδείας, που μετείχε στη συνεδρίαση, γιατί η ειδικότερη οδός που ακολουθείται βάσει ερμηνευτικών εγκυκλίων και γνωμοδοτήσεων επί της ισχύουσας νομοθεσίας (Ν. 2039/39 ΦΕΚ Α' 455/1939) αντιστρέφει κάθε δυνατότητα επωφελούς και ταχύρρυθμης αξιοποίησης των κληροδοτημάτων. Και αυτό διότι η δισυπόστατη εποπτεία, ο έλεγχος δηλαδή από δύο υπουργεία (Οικονομικών και Παιδείας), αλλά και η εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (περιφέρειες-δήμοι) απαιτούν δαιδαλώδεις, άρα χρονοβόρες διαδικασίες τόσο στην έγκριση των διακηρύξεων διαγωνισμών και δημοπρασιών όσο και των αποτελεσμάτων τους.

Από το αποτέλεσμα της συζήτησης προέκυψε ότι οι δυσκολίες απορρέουν από τη μορφή της εποπτικής, εκτός της κατασταλτικής εποπτείας, από τον έλεγχο σκοπιμότητας δηλαδή και όχι μόνον νομιμότητας που ασκείται από το κράτος. Πανεπιστημιακοί, νομικοί και βουλευτές συντάχθηκαν στο κλειδί της «αυτοδιαχείρισης» από τα ΑΕΙ υπό δημόσιο έλεγχο, με απαραίτητη, βεβαίως, προϋπόθεση την απλοποίηση του νομικού καθεστώτος.

Ο καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών, Νικ. Αλιβιζάτος, που έχει αναλάβει να συντονίσει τη δράση των Ελληνικών Κοινωφελών Ιδρυμάτων, εμφανίστηκε κατηγορηματικός για την υπό την εποπτεία του κράτους αυτορρύθμιση». Να ρυθμίζονται δηλαδή τα ίδια τα ΑΕΙ ως ΝΠΔΔ και να υπάγονται ενδεχομένως κάτω από την εποπτεία και τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σ.σ. επίτροπος του οποίου λειτουργεί στα ιδρύματα).

«Είναι καταστροφικός αυτός ο νόμος, διώχνει τον κόσμο και τους μεγάλους ευεργέτες», υποστήριξε ο καθηγητής, δίνοντας δεύτερη παράμετρο:

«Σε μια εποχή που μιλάμε για ξένες επενδύσεις, υπάρχει χρήμα έτοιμο από τους πολύ πλούσιους Ελληνες του εξωτερικού. Εχω ταξιδέψει πολύ στο εξωτερικό, έχω δει πολλούς τέτοιους Ελληνες. Οι οποίοι με ένα κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο είναι έτοιμοι να στείλουν πάρα πολλά χρήματα στην Ελλάδα - για την ψυχή της μανούλας τους και όχι μόνον για να βγάλουν λεφτά».

Υπερθεματίζοντας ο βουλευτής της Ν.Δ., επίσης συνταγματολόγος, Προκ. Παυλόπουλος, υποστήριξε επί πλέον πως η ισχύουσα νομοθεσία, καθώς προβλέπει το σκέλος της «προληπτικής» εποπτείας, μπορεί να κριθεί αντισυνταγματική.

«Οταν ένα κληροδότημα περιέρχεται στο Πανεπιστήμιο, είναι το κληροδότημα του Πανεπιστημίου και καλύπτεται, όπως και να το κάνουμε, από την αυτοτέλεια που κατοχυρώνει το άρθρο 16 του Συντάγματος. Η αυτοτέλεια σημαίνει εποπτεία από πλευράς πολιτείας. Η εποπτεία έχει ένα βασικό νομικό χαρακτηριστικό. Δεν νοείται προληπτική εποπτεία. Οταν υπάρχει προληπτική εποπτεία καταλύεται η έννοια της αυτοτέλειας. Αυτό το έχει νομολογήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας για τα ΑΕΙ και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου η νομική έννοια της εποπτείας είναι συγκεκριμένη και ενιαία. Ας αφήσεις το Πανεπιστήμιο να κάνει τη δουλειά του και να το ελέγξεις όσο πιο αυστηρά γίνεται».

Στο ίδιο πνεύμα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γ. Φλωρίδης, υποστήριξε πως «πρέπει να προχωρήσουμε στην αυτοδιαχείριση με την εποπτεία» αιτιολογώντας: «Η οργάνωση της γραφειοκρατίας και της εντεύθεν προκυπτούσης διαφθοράς στην Ελλάδα έγινε με την ελληνική νομοθεσία η οποία προβλέπει καθολικούς προληπτικούς ελέγχους. Με αποτέλεσμα, όταν ένας πολίτης πρέπει για να κάνει μια δουλειά να πάει σε 100 σημεία στο Δημόσιο, οι 50 είναι έτοιμοι να το κλέψουν. Πρέπει να απαλλάξουμε όσο μπορούμε περισσότερο σ' αυτόν τον τόπο είτε τα Νομικά Πρόσωπα είτε τους ιδιώτες από την υποχρέωση επαφής τους με το Δημόσιο».

Τις παραπάνω απόψεις φάνηκε να συμμερίζεται ο Βασ. Παπάζογλου, ο οποίος δήλωσε άλλωστε πως η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας προσανατολιζόταν (ενόψει του νέου νόμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση) στην κατεύθυνση της διατήρησης ενός υπουργείου, των Οικονομικών, ως μόνης εποπτικής αρχής, και στην ανάθεση της αρμοδιότητας της διαχείρισης των κληροδοτημάτων στις «εταιρείες αξιοποίησης και διαχείρισης περιουσίας» των ΑΕΙ. Σημειώνεται πως τη σύσταση των εταιρειών προέβλεπε Π.Δ. του 1982, η λειτουργία τους ωστόσο δεν επεκτάθηκε στα ιδρύματα, λόγω «κακής διαχείρισης» που εντοπίστηκε σε μεμονωμένη περίπτωση.

«Δεν είναι ζήτημα ποιος φορέας θα το αναλάβει στο υφιστάμενο καθεστώς», παρατήρησε ο Γ. Φλωρίδης, απευθυνόμενος στον γ.γ. του υπουργείου. «Υπάρχουν απελπιστικές δυσκολίες για όποιον και να διαχειρίζεται τα κληροδοτήματα».

Η βουλευτής του ΚΚΕ κράτησε πάντως τις αποστάσεις της, υποστηρίζοντας: «Να αξιοποιήσουμε τα κληροδοτήματα επειδή βρισκόμαστε σε οικονομική στενότητα και αυτό να γίνει άλλοθι για να μειωθεί ακόμη περισσότερο ο κρατικός προϋπολογισμός, είναι λύση ανάγκης. Ούτε πολιτικά, ούτε ουσιαστικά, ούτε οργανωτικά, αν αυτή είναι η σκοπιμότητα, θα βοηθήσει». *

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Στο ΕΚΠΑ περιλαμβάνονται 110 κληροδοτήματα. Από αυτά τα 49 διαθέτουν ακίνητα και τα 22 από τα 49 προσλαμβάνουν και κινητές αξίες. Επίσης κινητές αξίες διαθέτουν άλλα 26.

Την ακίνητη περιουσία του ιδρύματος συγκροτούν 15 διατηρητέα κτίρια, 17 οικόπεδα και 109 μισθωτήρια - συγκροτήματα. Τα 57 από αυτά είναι κενά, ενώ τον τελευταίο χρόνο ξενοικιάστηκαν ακόμη οκτώ. Οι καταθέσεις των κληροδοτημάτων προσδιορίζονται αυτή τη στιγμή σε λογαριασμούς όψεως στα 3.850.000 ευρώ και σε προθεσμιακές καταθέσεις 49.850.000 ευρώ. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών κατέχει 2.883.000 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας και 198.000 μετοχές της Τραπέζης της Ελλάδος, ελάχιστο επίσης αριθμό μετοχών στην Τράπεζα Πειραιώς και στην ΑΓΕΤ Ηρακλής.

Τα έσοδα από τα κληροδοτήματα του ΕΚΠΑ καλύπτουν 658 υποτροφίες για προπτυχιακούς φοιτητές, 414 υποτροφίες για μεταπτυχιακούς φοιτητές και 61 υποτροφίες για μαθητές της μέσης εκπαίδευσης. Οι υποτροφίες εσωτερικού ανέρχονται σε 350 ευρώ τον μήνα και του εξωτερικού σε 700 ευρώ τον μήνα. Επίσης, απονέμονται και 57 βραβεία.

ΑΠΘ

Το ΑΠΘ αριθμεί 120 ακίνητα από κληροδοτήματα, εκ των οποίων τα 66 είναι αυτή τη στιγμή κενά. Μισθωμένα είναι 54 ακίνητα - 17 κατοικίες και 37 για επαγγελματική στέγη. Στα 14 από αυτά -12 επαγγελματικές στέγες και δύο κατοικίες- οφείλονται ενοίκια.

Το σύνολο των μισθωμάτων που εισέπραξε το ίδρυμα το 2009 από τα κληροδοτήματα ήταν 400.000 ευρώ. Η αντικειμενική αξία των ακινήτων ανέρχεται στο ποσό των 14.400.000 ευρώ και τα διαθέσιμα από τα κληροδοτήματα στις 31.12.2009 ήταν 5.100.000 ευρώ και 880.000 δολάρια.

Την ίδια περίοδο (2009) το ΑΠΘ πλήρωσε για να μισθώσει κτίρια προκειμένου να στεγάσει πέντε σχολές του το ποσό των 2.000.000 ευρώ. Ενώ δηλαδή διαθέτει 120 ακίνητα, ενοικιάζει άλλα, εκτός ιδιοκτησίας του, τα οποία κοστίζουν πέντε φορές τα έσοδα από το σύνολο των κληροδοτημάτων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των υπηρεσιών του ιδρύματος, το ΑΠΘ ζημιώνεται κατά 1.600.000 ευρώ επειδή, λόγω πληρότητας της κεντρικής πανεπιστημιούπολης, πέντε σχολές μεταφέρθηκαν σε ενοικιαζόμενα κτίρια στο κέντρο της πόλης.

ΕΜΠ

Το ΕΜΠ διαχειρίζεται 32 κληροδοτήματα. Περιλαμβάνουν 26 ακίνητα, συνολικής αντικειμενικής αξίας (σύμφωνα με την καταγραφή του 2010) 12.914.000 ευρώ. Στην περιουσία του ιδρύματος καταγράφονται τραπεζικές μετοχές ύψους 390.000, ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, προθεσμιακές καταθέσεις και καταθέσεις όψεως.

Στα 26 από τα 32 κληροδοτήματα και στις δωρεές προς το Πολυτεχνείο, ως βούληση των καταθετών αναφέρεται η χορήγηση υποτροφιών σε φοιτητές. Στα υπόλοιπα έξι κληροδοτήματα, η βούληση αναφέρεται στη συντήρηση κτιρίων, στην προμήθεια βιβλίων και στον εξοπλισμό για τη στέγαση των φοιτητών.

Οι Πρυτάνεις προτείνουν: Ανάγκη για άμεση νομοθετική ρύθμιση

Οι πρυτάνεις πρότειναν επί μέρους:

* Σίμος Σιμόπουλος (πρύτανης ΕΜΠ): «Για τη θεώρηση διακηρύξεων και μισθωτικής αξίας από την περιφέρεια Αττικής ο μέσος χρόνος απόκρισης είναι πέντε μήνες. Θα μπορούσε εύκολα η προθεσμία με απλή νομοθετική ρύθμιση να περιοριστεί στον ένα μήνα ή στις 20 ημέρες. Να περιμένουμε πέντε μήνες και σε αυτή την περίοδο να έχουμε πρόβλημα με τα έσοδα, δεν θεωρώ ότι είναι το καλύτερο».

*Ιωάννης Μυλόπουλος (πρύτανης ΑΠΘ): «Οι δημοπρασίες αποτελούν αναγκαστικό δρόμο για τη μίσθωση ενός ακινήτου. Μια δημοπρασία καθυστερεί περίπου 10 μήνες για να δώσει αποτελέσματα και ίσως αυτό απαντά στο γιατί από τα 120 κληροδοτήματα του πανεπιστημίου μας τα 66 αυτή τη στιγμή παραμένουν κενά. Επίσης, το τίμημα δεν καθορίζεται από τα ΑΕΙ, αλλά καθορίζεται από την περιφέρεια και την Κτηματική Υπηρεσία. Πρόκειται για διαδικασία πολύ αργή και εξωπραγματική. Θα έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα το τίμημα να αντιμετωπίζεται με πιο αντικειμενικό τρόπο και σε αυτό θα έπρεπε να έχουν λόγο τα ίδια τα ΑΕΙ. Αυτή είναι μια αιτία για την οποία τα μισθώματα δίνουν πολύ χαμηλό έσοδο στα ΑΕΙ».

Αναφερόμενος στις διαθήκες, ο κ. Μυλόπουλος πληροφόρησε την Επιτροπή Θεσμών ότι «για τις διαθήκες του ΑΠΘ δεν είναι αρμόδιο το Εφετείο Θεσσαλονίκης, αλλά το Εφετείο Αθηνών. Για τους συναδέλφους μου τού Καποδιστριακού και του Μετσοβίου δεν είναι πρόβλημα, αλλά για τη Θεσσαλονίκη είναι, διότι το Εφετείο της Αθήνας αποφασίζει για μια διαθήκη του ΑΠΘ με ό,τι αυτό σημαίνει σε δυσλειτουργία, σε καθυστέρηση, αλλά και σε μη καλή γνώση των τοπικών συνθηκών».

*Θωμάς Σφηκόπουλος (αντιπρύτανης ΕΚΠΑ): «Είναι πρόβλημα η εποπτεία και ο έλεγχος από την περιφέρεια. Ο προληπτικός έλεγχος για κάθε πράξη εκ των κληροδοτημάτων θα μπορούσε να γίνεται από τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου μέσα στο ΑΕΙ. Θα απελευθερώσει ακίνητα, διευκολύνοντας τις διαδικασίες και το χρόνο».

Της ΕΛΕΝΑΣ ΒΑΡΙΝΟΥ

ΠΡΕΖΑ TV
24-1-2011

Δεν υπάρχουν σχόλια: