ΤΖΕΙΜΙ ΝΤΑΙΜΟΝ: Ο ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ JΡ ΜORGAN ΒΓΗΚΕ ΑΛΩΒΗΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Οταν ο Τζέιμι Ντάιμον ανέλαβε το τιμόνι της JΡ Μorgan Chase, το 2004, η φούσκα των ακινήτων και η συνακόλουθη οικονομική κρίση ήταν ακόμη μακριά. Την εποχή εκείνη τράπεζες και τραπεζίτες έχαιραν μεγάλου κύρους. Στην πορεία οι εξελίξεις έφεραν τα πάνω κάτω, πολλοί τραπεζίτες είδαν μαύρες μέρες, όμως ο ελληνικής καταγωγής Ντάιμον κατάφερε να ξεπεράσει τους σκοπέλους της κρίσης και να αποφύγει τα λάθη των ομολόγων του.

Ο Ντάιμον μεγάλωσε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης. Ο παππούς του, που λεγόταν Παπαδημητρίου, ήταν έλληνας μετανάστης από τη Σμύρνη, ο οποίος από τραπεζικός υπάλληλος έγινε χρηματιστής στη Γουόλ Στριτ, επάγγελμα που ακολούθησε και ο πατέρας του Θεόδωρος. Ο σημερινός επικεφαλής της JΡ Μorgan μεγάλωνε σεβόμενος τη δεύτερη πατρίδα της οικογένειας, ενώ παράλληλα αποκτούσε τις γνώσεις και τη σκέψη των χρηματιστών. Δούλευε άλλωστε τα καλοκαίρια στο γραφείο του πατέρα και του παππού, οι οποίοι συνεργάστηκαν για 19 χρόνια. Ο δίδυμος αδελφός του Τέντι, θυμάται έναν νέο με μεγάλη αυτοπεποίθηση που έτρεχε για την μπάλα όταν το παιχνίδι βρισκόταν στην πιο κρίσιμη στιγμή. Οταν ο Ντάιμον ήταν έφηβος, ο πατέρας και η μητέρα του Θέμις πέτυχαν να μετακομίσει η οικογένεια, η οποία είχε ένα ακόμη αγόρι, τον Πίτερ, από το Κουίνς σε έναν από τους πιο σημαντικούς δρόμους της Νέας Υόρκης, στην Παρκ Αβενιου. Στον ίδιο δρόμο μένει σήμερα ο Τζέιμι- ο οποίος τελείωσε τέταρτος το Βrowning School - ενώ η περιουσία του εκτιμάται σε 260 εκατ. δολάρια.

«Δεν ντρέπομαι που είμαι τραπεζίτης»
Οταν ανέλαβε τον αμερικανικό κολοσσό, ο ελληνικής καταγωγής μάνατζερ ζήτησε να ενημερωθεί για όλα τα στοιχεία με κάθε λεπτομέρεια διαβάζοντας εκατοντάδες σελίδες εγγράφων για τη λειτουργία της τράπεζας, η οποία διακινεί καθημερινά πάνω από ένα τρισ. δολάρια. Το σημαντικότερο: σε αντίθεση με την τακτική των ομολόγων του, φρενάρισε τους άκρατους ρυθμούς δανειοδότησης που επικρατούσαν στην αγορά. Ομως το τσουνάμι των τοξικών παρέσυρε αναπόφευκτα και την JΡ Μorgan, η οποία ζημιώθηκε 51 δισ. δολάρια από προβληματικά στεγαστικά τα δύο τελευταία χρόνια. Οι μαύρες μέρες του τραπεζικού συστήματος άφησαν τα ίχνη τους και στην υπόληψη των τραπεζιτών. Ο Ντάιμον εμφανίζεται απτόητος: «Δεν ντρέπομαι που είμαι τραπεζίτης», δηλώνει. Αλλωστε, το όνομά του συνδέθηκε με μία από τις κρισιμότερες κινήσεις που εκτιμάται ότι συνέβαλαν στη διάσωση της Γουόλ Στριτ. Στις 16 Μαρτίου 2008, τρεις μόλις ημέρες μετά τα 52α γενέθλιά του, με παρέμβαση του Μπεν Μπερνάνκι εξαγοράζει ένα από τα μεγαλύτερα θύματα της κρίσης, την Βear Stearns. Η τιμή ήταν μόλις 2 δολάρια η μετοχή, με αποτέλεσμα η JΡ Μorgan να αποκτήσει μια τράπεζα έναντι 260,5 εκατ. δολαρίων όταν μόνο τα εντυπωσιακά της κεντρικά γραφεία στη Μάντισον Αβενιου είχαν εκτιμηθεί πάνω από 1 δισ. δολάρια. Ηταν μάλιστα η Fed που δάνεισε στην JΡ Μorgan για να προχωρήσει στην εξαγορά και να αποφευχθούν τα χειρότερα. Για πολλούς η κίνηση Ντάιμον, καθώς και η εξαγορά της Washington Μutual- και πάλι με τη βοήθεια της Fed- ήταν υπό μία έννοια η εκπλήρωση μιας προφητείας.

Χρηματοπιστωτικό σούπερ μάρκετ
Ο μύθος του Ντάιμον άρχισε να χτίζεται όταν ξεκίνησε να δουλεύει δίπλα στο αφεντικό του πατέρα του, τον θρυλικό Σάντι Γουέιλ της Αmerican Εxpress. Ηταν η χρονιά που ο 26χρονος Ντάιμοντ αποκτούσε ΜΒΑ από τη σχολή μπίζνες του Χάρβαρντ έχοντας ήδη σπουδάσει ψυχολογία και οικονομικά στο Τufts. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον. Οταν αργότερα βρέθηκαν εκτός Αmex, δούλεψαν μαζί σε μια μικρή τράπεζα, προχωρώντας επιθετικά σε εξαγορές με τελευταία την απόκτηση της Citicorp. Για δεκαπέντε χρόνια οι δύο άνδρες δούλευαν μαζί και κατάφεραν να δημιουργήσουν μια αυτοκρατορία, το πρώτο στον κόσμο χρηματοπιστωτικό σούπερ μάρκετ. Οι δρόμοι τους χώρισαν τον Νοέμβριο του 1998 κατά τη συγχώνευση της Τravelers με τη Citicorp. Ο Ντάιμον δεν δέχτηκε την πρόταση του Γουέιλ να μοιραστεί το τιμόνι του επενδυτικού βραχίονα της τράπεζας με δύο ακόμη στελέχη. Στους 16 μήνες που μεσολάβησαν μέχρι την επόμενη δουλειά- ως επικεφαλής στη ζημιογόνο τότε Βank Οneο Ντάιμον διάβασε βιβλία, κυρίως βιογραφίες πολιτικών αξιωματούχων, ενώ έκανε μαθήματα μποξ.

Μπορεί σήμερα η JΡ Μorgan να αποτελεί έναν πραγματικό κολοσσό- είναι η μεγαλύτερη στις πιστωτικές κάρτες, η τρίτη στα στεγαστικά και διαθέτει ένα τρισ. δολάρια ενεργητικό- όμως ο επικεφαλής της πιστεύει ότι θα πρέπει να γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Εξ ου και η διαφωνία του με το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο Dodd-Frank που άρχισε να εφαρμόζεται το καλοκαίρι, το οποίο θεωρεί ότι χτίζει νέα τείχη γύρω από το τραπεζικό σύστημα που γνωρίζει καλά έχοντας βιώσει τις μεγαλύτερες κρίσεις που πέρασε η Γουόλ Στριτ από τα μέσα του ΄80. Ισως γι΄ αυτό εντοπίζει εύκολα τα προβλήματα. Η γυναίκα του, Τζούντι, την οποία γνώρισε στο Χάρβαρντ, υποστηρίζει ότι ο άνδρας της έχει ένστικτο στον κίνδυνο. Την εποχή της κατάρρευσης της Lehman έκανε τρεις συσκέψεις την ημέρα για να συντονίσει τις κινήσεις της JΡ Μorgan.

Με τις ερωτήσεις στο τσεπάκι
Ο Ντάιμον μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στη δουλειά και την οικογένειά του. Εχει τρεις κόρες λίγο πάνω από τα 20, την Τζούλια, τη Λόρα και την Κάρα. Τα Σαββατοκύριακα διαβάζει αμέτρητα έγγραφα της τράπεζας και φτάνει τη Δευτέρα το πρωί στο γραφείο του με λίστα από ερωτήσεις. Τη βάζει, μάλιστα, στο τσεπάκι του και σταματά όποιον βλέπει στους διαδρόμους για να πάρει απαντήσεις επιτόπου. Για ορισμένους πάντως είναι κακός ακροατής. Περισσότερο υποδεικνύει παρά ακούει, ενώ στο γραφείο του δεν συναντά κανείς στοιβαγμένα χαρτιά. Είναι διαβόητος πάντως για τις περικοπές, ενώ γράφει ο ίδιος τις επιστολές προς τους μετόχους της τράπεζας.

Οντας Δημοκρατικός, ο ελληνοαμερικανός τραπεζίτης στήριξε την εκλογή του Ομπάμα το 2008. Δεν συμφώνησε όμως όταν ο πρόεδρος χαρακτήρισε τους τραπεζίτες «χρυσούς» εξαιτίας των υψηλών αμοιβών. Για τον Ντάιμον, που αμείφθηκε με 16 εκατ. δολάρια το 2009, ο χαρακτηρισμός ήταν ένα ηχηρό χαστούκι. Σε επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο στο τέλος της προπερασμένης χρονιάς μαζί με μια ομάδα διευθυνόντων συμβούλων θύμισε διπλωματικά στον αμερικανό πρόεδρο: «Ο πρόεδρος Λίνκολν θα μπορούσε να υποτιμήσει όλους τους Νότιους. Δεν το έκανε...». Πάντως, δεν αμφιβάλλει ότι αρκετοί από τους συναδέλφους του φέρουν ευθύνη για τις εξελίξεις. Πιστεύει όμως ακράδαντα ότι αποτελεί χρέος των τραπεζιτών να πράττουν το σωστό. Και αν αυτό δεν γίνεται, να διορθώνουν τα λάθη τους.

ΠΡΕΖΑ TV
8-1-2011