Ο KΛAΔOΣ των ιδιωτικών σχολείων (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) στην Ελλάδα συγκαταλέγεται τουλάχιστον ανάμεσα στους πλέον ανθεκτικούς στην Ε.Ε. και δείχνει αντοχές με βάση το μερίδιο των μαθητών που φοιτούν σε αυτόν, παρά το ότι τα σχολεία βρίσκονται αντιμέτωπα με αντικίνητρα στην ανάπτυξή τους (εξαίρεση από έργα αναπτυξιακού νόμου, ισχυρό καθεστώς πολλαπλών κρατικών ελέγχων, απουσία επιχορήγησης κ.λπ.). Αυτό είναι το συμπέρασμα έρευνας με τίτλο «Ιδιωτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα: Προκλήσεις και προοπτικές» που πραγματοποίησε το ΙΟΒΕ και η οποία παρουσιάζεται αύριο το απόγευμα στις 19:00, σε εκδήλωση που οργανώνει ο Σύνδεσμος Ιδρυτών Ελληνικών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων στις εγκαταστάσεις του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ακαδημίας 7, αίθουσα «Ερμής»). Την παρουσίαση της μελέτης θα προλογίσει ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας Γιάννης Στουρνάρας.
Σύμφωνα με την έρευνα, στα ιδιωτικά σχολεία όλων των βαθμίδων φοιτούν σήμερα περισσότεροι από 90.000 μαθητές και απασχολούνται περίπου 14.000 εργαζόμενοι, εκ των οποίων 8.500 είναι εκπαιδευτικοί. Ο κρατικός προϋπολογισμός ανακουφίζεται από δαπάνη 650 εκατομμυρίων ευρώ –όσο θα ήταν το κόστος φοίτησης των 90.000 μαθητών σε δημόσια σχολεία– ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία ενισχύονται με εισφορές ύψους περίπου 170 εκατομμυρίων ευρώ, τις οποίες καταβάλλουν τα ιδιωτικά σχολεία. Το 2008-09 το 92,7% των μαθητών παρακολουθούσε δημόσια σχολεία και το 95,8% των εκπαιδευτικών διδάσκουν σε αυτά. Η αναλογία μαθητών προς εκπαιδευτικούς φθάνει τους 9,5 μαθητές στα δημόσια σχολεία και τους 11,6 μαθητές στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.
Μέσω της συγκριτικής ανάλυσης του εγχώριου θεσμικού πλαισίου, αλλά και των επιδόσεων των Eλλήνων μαθητών σε σχέση με τους λοιπούς Eυρωπαίους συνομήλικούς τους γίνονται ορατές συγκεκριμένες πτυχές του εγχώριου εκπαιδευτικού προγράμματος όπου απαιτούνται αλλαγές.
Από το 1836 με κρατική άδεια
Η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών σχολείων έχει απασχολήσει την ελληνική πολιτεία ήδη από το πολιτικό σύνταγμα του 1827. Από τότε, πλήθος νόμων σχηματοποίησε την ισχύουσα κατάσταση. Η πρώτη ιδιωτική πρωτοβουλία στην εκπαίδευση καταγράφεται το 1836 με την ίδρυση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας. Τα ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα ιδρύονται μόνο με κρατική άδεια, με το δικαίωμα ίδρυσης ιδιωτικών σχολείων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση να κατοχυρώνεται με το γνωστό άρθρο 16 (παρ. 8) του μέχρι σήμερα ισχύοντος συντάγματος του 1975. Το ελληνικό κράτος ασκεί εποπτεία και στη λειτουργία τους μέσω του Υπουργείου Παιδείας. Οι βασικότερες στρεβλώσεις σχετίζονται με την ανελαστικότητα στο εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, την αδυναμία διαφοροποίησης του προγράμματος σπουδών των ιδιωτικών σχολείων και τα δίδακτρα.
Η οργάνωση και η λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων έχει σε μεγάλο βαθμό εξομοιωθεί με αυτές των δημόσιων. Ο νομοθέτης δεν επιτρέπει στα ιδιωτικά σχολεία να διαφοροποιηθούν, όχι μόνο στον τρόπο διαχείρισης των εκπαιδευτικών, αλλά και αναφορικά με το περιεχόμενο και τον τρόπο οργάνωσης των μαθημάτων (ωρολόγιο πρόγραμμα, αναλυτικό πρόγραμμα, οργανική σύνθεση του προσωπικού κ.λπ.). Σημαντικές αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εκπαιδευτικών έχει επιφέρει ο τελευταίος σχετικός νόμος, ο υπ'Α αριθμόν 3848 του 2010. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο διαφυλάττει την απαρέγκλιτη από τα ιδιωτικά σχολεία υιοθέτηση του ωρολόγιου και αναλυτικού σχολικού προγράμματος. Αν και ο ν.682/1977 προβλέπει τη δυνατότητα αναγνώρισης παρεκκλίσεων, η διαδικασία που απαιτείται θεωρείται τόσο περίπλοκη που ουσιαστικά αποθαρρύνεται η όποια σχετική προσπάθεια. Η ακαμψία αυτή θεωρείται πως οδηγεί σε αδυναμία ανάπτυξης οποιασδήποτε καινοτομικής πρωτοβουλίας ή ακόμα και πειραματικής εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Μια ακόμα σημαντική στρέβλωση είναι ότι στην Ελλάδα οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων επιβαρύνονται με την υποχρεωτική αγορά των διδακτικών βιβλίων, όταν αυτά παραχωρούνται δωρεάν στον μαθητή του δημόσιου σχολείου. Ταυτόχρονα, δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα μετακίνησης του μαθητή ιδιωτικού σχολείου με το μειωμένο μαθητικό εισιτήριο, ενώ επιπλέον καταβάλλεται εμμέσως ένας πρόσθετος φόρος με τη μορφή παράβολου εγγραφής που συγκεντρώνεται σε έναν ειδικό λογαριασμό (ΕΛΙΓΕ).
Μέσω της σύγκρισης ανάμεσα στα εκπαιδευτικά συστήματα στις χώρες της Ευρώπης προκύπτει ότι ειδοποιός διαφορά μεταξύ της ιδιωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες είναι η υψηλή παρεμβατικότητα του κράτους στη λειτουργία της πρώτης και η απουσία της όποιας κρατικής χρηματοδότησης. Ιδιωτικά σχολεία μη επιχορηγούμενα από το κράτος λειτουργούν και σε άλλες χώρες εκτός από την Ελλάδα, αλλά μόνο στη χώρα μας και στις περιοχές της Σκοτίας και της Ιρλανδίας δεν συνυπάρχουν με επιχορηγούμενα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.
Τα ιδιωτικά σχολεία υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα συγκεντρώνουν ανάμεσα στις χώρες της ευρωζώνης, όπου λειτουργούν μη χρηματοδοτούμενα ιδιωτικά σχολεία, το υψηλότερο ποσοστό μαθητών επί του συνόλου όσων φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση, περίπου 6%. Αυτό σημαίνει ότι δίχως την οικονομική υποστήριξη από την πλευρά του κράτους, τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια στην Ελλάδα έχουν κατορθώσει να αποκτήσουν ισχυρή παρουσία στο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα, γεγονός που υπογραμμίζει την εμπιστοσύνη κάποιων γονέων στην ποιότητα εκπαίδευσης που αυτά προσφέρουν. Στην Ε.Ε. κερδίζει συνεχώς έδαφος η πολιτική της επιχορήγησης μαθητών, με τη μορφή των σχολικών κουπονιών, η οποία ήδη εφαρμόζεται σε εννέα χώρες.
Συμπεράσματα της αξιολόγησης του
ΟΟΣΑ για τις γνώσεις των μαθητών
Η ανάγκη αναδιαμόρφωσης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος αντικατοπτρίζεται στα απογοητευτικά αποτελέσματα του PISA 2009 (Programme for International Student Assessment - πρόγραμμα του ΟΟΣΑ) που αξιολογεί τις γνώσεις, τα προσόντα και τις αντιλήψεις των μαθητών σε τρεις θεματικές ενότητες: επιστήμες, μαθηματικά και ανάγνωση. Τα αποτελέσματα του PISA παρατίθενται σε συγκεκριμένες κλίμακες (1 έως 6) που έχουν αναπτυχθεί για την κάθε θεματική ενότητα. Η έρευνα του 2009 εστιάστηκε στην κατανόηση κειμένου. Η επίδοση της Ελλάδας σε σχέση με την κατανόηση κειμένου το 2009 βρίσκεται σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, καταλαμβάνοντας την 29η θέση στην κατάταξη. Eνας στους πέντε Eλληνες μαθητές βρέθηκε στο δεύτερο επίπεδο δυσκολίας, ενώ μόλις το 6% κατάφερε να φτάσει τα δύο τελευταία επίπεδα υψηλών επιδόσεων.
Η Ελλάδα (ακολουθώντας τις ΗΠΑ) σημειώνει τη δεύτερη μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ των επιδόσεων μαθητών ιδιωτικών και δημόσιω
ν σχολείων. Στο PISA 2009 τα ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα και οι μαθητές τους κατέγραψαν επιδόσεις υψηλότερες κατά 25 μονάδες σε σύγκριση με τα δημόσια σχολεία και τους εκεί μαθητές, όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ βρίσκεται στις +14 μονάδες υπέρ των ιδιωτικών σχολείων. Οι επιδόσεις της Ελλάδας τόσο στις επιστήμες όσο και στα μαθηματικά είναι απογοητευτικές. Στις επιστήμες η Ελλάδα κατέχει την 5η χαμηλότερη επίδοση, ενώ το _ των Eλλήνων μαθητών απέτυχε να ξεπεράσει το δεύτερο επίπεδο (17,9% ο μέσος όρος ΟΟΣΑ). Μόλις το 3% σημείωσε υψηλές επιδόσεις. Στα μαθηματικά οι επιδόσεις των Eλλήνων μαθητών βρίσκονται στην τρίτη θέση από το τέλος (με Τουρκία και Μεξικό να αποτελούν τους ουραγούς), ενώ ένας στους τρεις δεν κατάφερε να ξεπεράσει το δεύτερο επίπεδο δυσκολίας. Ταυτόχρονα, μόνο το 5,7% σημείωσε υψηλές επιδόσεις στην εξέταση (σε αντίθεση με το 13,4% που είναι ο μέσος όρος των μελών του ΟΟΣΑ).
ΠΡΕΖΑ TV
21-2-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου