Άγιος Παντελεήμονας: Υποβάθμιση με όρους πολεοδομίας

Μία ιστορική διαδρομή, 23 βήματα που οδήγησαν στην υποβάθμιση και 46 κτίρια - ευκαιρίες που κρατούν ζωντανή την ελπίδα. Το tvxs.gr παρουσιάζει ενδιαφέρουσα έρευνα την οποία εκπόνησε η αρχιτεκτονική ομάδα της κίνησης κατοίκων του 6ου διαμερίσματος στο δήμο Αθηναίων.

Μεταπολεμικά, με στόχο τη μαζική στέγαση των νέων κατοίκων της γιγαντούμενης Αθήνας, ο Άγιος Παντελεήμονας κτίστηκε με μεγάλες πολυκατοικίες. Οι παλαιότεροι κάτοικοι μετεγκαταστάθηκαν τη 10ετία του 1970. Νέοι κάτοικοι, όπως καλλιτέχνες, νέα ζευγάρια, φοιτητές κ.ά., πήραν τις θέσεις τους. Μεσολάβησαν υψηλοί συντελεστές, μεγάλα ποσοστά κάλυψης, μεγάλα ύψη ορόφων, συνεχές σύστημα δόμησης, μικρά πεζοδρόμια και ανυπαρξία ελεύθερων χώρων.

Η αντιπαροχή ώθησε τις εξελίξεις. Σειρά είχαν η αποχώρηση κατοίκων, πολεοδομικά κενά, μείωση των αξιών γης και ενοικιαστές που αναζητούν φτηνά ενοίκια. Παράγοντες οι οποίοι μαζί με άλλους, και σε συνδυασμό με την αδράνεια της πολιτείας, οδηγούν στη χειροτέρευση των συνθηκών διαβίωσης για Έλληνες και μετανάστες και θέτουν ανθρώπους στο περιθώριο και την παρανομία.

Ζητούμενο όμως αποτελεί το σήμερα. Η αρχιτεκτονική ομάδα της κίνησης στο 6ο διαμέρισμα κατέγραψε 376 κτίρια - ουσιαστικά καταγράφηκαν τα κτίρια που δεν ήταν μεταπολεμικές πολυκατοικίες. Από αυτά, 105 δεν χρησιμοποιούνται (είναι ακατοίκητα ή εγκαταλελειμμένα, προς πώληση, αποτελούν εστίες μόλυνσης ή είναι επικίνδυνα), 19 χαρακτηρίστηκαν ως εστίες μόλυνσης, 27 χαρακτηρίστηκαν ως επικίνδυνα (κατάρρευση στέγης, πτώση σοβάδων κ.λ.π.), 15 είχαν υποστεί επεμβάσεις ή προσθήκες ορόφων, 31 είναι οίκοι ανοχής και 58 είναι ανακαινισμένα ή βρίσκονται σε διαδικασία ανακαίνισης.

Αξιόλογα κτίρια κρίθηκαν τα 117, από τα οποία έχουν κηρυχθεί διατηρητέα από το ΥΠΕΚΑ τα 42 (36%). Από τα 117 αξιόλογα κτίρια, τα 46 είναι εγκαταλελειμμένα, ακατοίκητα, αχρησιμοποίητα. Στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ, αναφέρονται ως διατηρητέα 108 κτίρια, από αυτά όμως το 19% είναι σε κακή κατάσταση. Λίγο πάνω από τα μισά (56,5%) είναι σε καλή κατάσταση. Επομένως,αναφέρει η αρχιτεκτονική ομάδα, ο χαρακτηρισμός των κτιρίων ως διατηρητέων δεν αρκεί για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

Η κατοικία, είτε αυτόνομη (118 κτίρια) είτε σε όροφο (36+8) είναι η κύρια χρήση των κτιρίων που καταγράφηκαν. Τα εγκαταλειμμένα-ακατοίκητα κτίρια είναι η δεύτερη μεγαλύτερη «χρήση» (91 αυτόνομα και 10 σε όροφο). Δεκατέσσερα κτίρια έχουν χρήση προσωρινής διαμονής (ξενοδοχεία, ξενώνες, άτυποι ξενώνες). Ενδιαφέρον εμφανίζει η ανερχόμενη κατηγορία «καλλιτεχνικός χώρος και κατοικία» που υπάρχει σε νέο-ανακαινισμένα κτίρια.

Η κύρια οικονομική χρήση των κτιρίων της καταγραφής αφορά την πορνεία (31 οίκοι ανοχής, 2 οίκοι μασάζ, 2 κλάμπ-μπάρ). Το παλιό κτίριο του ΟΤΕ αποτελεί σημαντική υπερτοπική οικονομική λειτουργία. Ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό υπολειτουργεί, λόγω του νέου παρακείμενου κτιρίου και της μεταφοράς της έδρας του ΟΤΕ στο Μαρούσι. Τα κτίρια με γραφεία ή καταστήματα ανέρχονται σε 16 και σχετίζονται κυρίως με τους εμπορικούς δρόμους (Πατησίων, Αγ. Μελετίου, Γ.Σεπτεμβρίου, Αχαρνών κλπ).

Όσον αφορά στις κοινωνικές-εκπαιδευτικές δραστηριότητες, το κτίριο της ΓΣΕΕ και το Ινστ. Εργασίας της ΓΣΕΕ αποτελούν σημαντική υπερτοπική δραστηριότητα. Σε 11 κτίρια σημαντική παρουσία έχουν διάφορες επαγγελματικές σχολές και κολλέγια (Σχολή Μαγειρικής, Ξενοδοχειακές Σπουδές, Σχολή Τυφλών, Κολλέγιο, Δραματική Σχολή, ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ, Κέντρο Σπουδών Λαϊκού Θεάτρου, Ωδείο). Επίσης, σημαντική παρουσία έχουν 8 κτίρια με υπηρεσίες υγείας-πρόνοιας (ΚΕΘΕΑ-2 κτήρια, Κέντρο Κοινων. Φροντίδας, Ίδρυμα, Ακαδ. Ποδολόγων, Ταμείο Αρωγής Χωροφυλακής, Φόρουμ Μεταναστών-Φυσική Ιατρική και Αποκατάσταση, Ένωση Μεταναστών).

Επίσης, καταγράφηκαν 58 κτίρια που έχουν ανακαινιστεί ή βρίσκονται υπό ανακαίνιση και 18 κτίρια που πωλούνται ή ενοικιάζονται. Όπως είναι αναμενόμενο, η συντριπτική πλειοψηφία των κτιρίων της πρώτης κατηγορίας είναι σε καλή κατάσταση, ενώ τα κτίρια της δεύτερης κατηγορίας, που βρίσκονται υπό ενοικίαση ή πώληση είναι κυρίως μέτριας ή κακής κατάστασης και είναι εστίες μόλυνσης ή επικίνδυνα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην περιοχή έχουν διεισδύσει και κτηματομεσιτικές επιχειρήσεις.

Όπως αναφέρει η έρευνα, η πλειοψηφία των κτιρίων είναι σε καλή κατάσταση, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον για επανάχρηση. 132 κτήρια είναι σε μέτρια ή κακή κατάσταση, γεγονός που επιτρέπει παρεμβατική πολιτική αξιοποίησης των κτιρίων για τις ανάγκες της περιοχής.

Η Κίνηση θεωρεί ότι το κτιριακό απόθεμα της περιοχής είναι επαρκές και θα μπορούσε να τεθεί στην εξυπηρέτηση των αναγκών της περιοχής, αξιόλογα κτίρια θα έπρεπε να προστατευθούν καθώς αντιπροσωπεύουν την ιστορία της πόλης, και υπάρχουν εστίες μόλυνσης από εγκαταλελειμμένα κτίρια ή οικόπεδα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

ΠΡΕΖΑ TV
14/3/2011