Τα στοιχεία για το 2010 είναι αμείλικτα και δείχνουν μεγάλη πτώση της αγοράς σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με τον πολιτισμό. Οι φανατικοί αναγνώστες βιβλίων είχαν πέρυσι πολύ λιγότερους νέους τίτλους για να επιλέξουν, καθώς οι εκδοτικοί οίκοι ήταν ιδιαίτερα φειδωλοί στα καινούργια βιβλία που έριξαν στην αγορά, φοβούμενοι την οικονομική αποτυχία.
Ψάχνει... σωσίβιο ο πολιτισμός
Η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη στον χώρο του θεάτρου, όπου οι περισσότερες παραστάσεις έφτασαν στα όριά τους, με ελάχιστες να γνωρίζουν εμπορική επιτυχία, αφού οι τιμές των εισιτηρίων είναι απαγορευτικές για τους περισσότερους. Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι θεατρικοί επιχειρηματίες για το 2011 είναι το πόσο οικονομικά ελκυστική επιλογή είναι το θέατρο, όταν ένα ζευγάρι χρειάζεται τουλάχιστον 50 ευρώ για να δει μια παράσταση.
Στην αγορά της μουσικής η κατάρρευση είχε αρχίσει εδώ και αρκετά χρόνια, με την έλευση της πειρατείας.
Οι πωλήσεις ήταν ελάχιστες, αλλά το 2010 έπεσαν ακόμα πιο χαμηλά. Αυτό είχε ως συνέπεια το κλείσιμο εκατοντάδων δισκοπωλείων και την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας.
Καλύτερα φαίνονται τα πράγματα για τον κινηματογράφο. Μολονότι το 2010 κόπηκαν λιγότερα εισιτήρια από την προηγούμενη χρονιά, το φαινόμενο θεωρείται συγκυριακό, με τους εκπροσώπους των εταιρειών διανομής να περιμένουν άνοδο το 2011.
Στοιχεία
Η ύφεση σε αριθμούς
Τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πτώση ήταν ραγδαία το 2010. Ακμαίες αγορές ,όπως αυτή του βιβλίου, η οποία μεγάλωνε χρόνο με τον χρόνο, εμφάνισαν μεγάλη συρρίκνωση. Οι πωλήσεις βιβλίων έπεσαν κατά 35%, ενώ ο αριθμός των νέων εκδόσεων αναμένεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 2006.
Μεγάλη μείωση, σε ποσοστό 25%, παρουσίασε και ο αριθμός των εισιτηρίων που κόπηκαν στα θέατρα. Ενας από τους παράγοντες που οδήγησαν σε αυτή την πτώση είναι και το γεγονός ότι το θέατρο είναι ακριβότερο από τον κινηματογράφο και, επομένως, απαγορευτικό για πολίτες με χαμηλά εισοδήματα. Η δισκογραφική αγορά παρουσίασε περαιτέρω συρρίκνωση, της τάξης του 20%, και βρίσκεται, και λόγω της πειρατείας, σε κάθετη πτώση εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ σε καλύτερη μοίρα είναι ο κινηματογράφος, με πτώση περίπου 7%, η οποία θεωρείται πρόσκαιρη.
«Εκδοτικοί οίκοι θα υποχρεωθούν να κλείσουν»
35% λιγότερα νέα βιβλία εκδόθηκαν τη χρονιά που πέρασε
Πτώση που άγγιξε το 35% κατέγραψε ο αριθμός των νέων τίτλων βιβλίων που εκδόθηκαν το 2010. Οι νέες εκδόσεις έπεσαν πέρυσι στις 6.500 από περίπου 10.000 που ήταν το 2009. Η δραματική μείωση του αριθμού των νέων τίτλων επηρέασε και τις πωλήσεις, οι οποίες πήραν επίσης την κατιούσα. «Η πτώση αυτή θα έχει μεγάλη επίπτωση κυρίως στα βιβλία ξένων συγγραφέων. Τα βιβλία αυτά κοστίζουν πολύ περισσότερο, λόγω των δικαιωμάτων που πληρώνουν οι εκδότες και των εξόδων για τη μετάφρασή τους», επισημαίνει ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίου, Νίκος Χατζηγεωργίου.
Αυτό που αναμένεται να συμβεί είναι ένα γενικό «μάζεμα» του χώρου, το οποίο θα είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο. «Θα υπάρξουν σίγουρα ανακατατάξεις. Φοβάμαι ότι κάποιοι ιστορικοί εκδοτικοί οίκοι, που δεν έχουν ανανεωθεί τα τελευταία χρόνια, θα υποχρεωθούν να κλείσουν. Επίσης δεν αποκλείω να γίνουν και κάποιες συγχωνεύσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί καλύτερα η κατάσταση. Καλύτερα θα είναι τα πράγματα για τους εκδοτικούς οίκους που έχουν λίγα λειτουργικά έξοδα».
Ωστόσο, ο ίδιος βλέπει τα πράγματα και από τη θετική τους πλευρά. «Η οικονομική κρίση έχει υποχρεώσει τον κόσμο να ελαττώσει τις εξόδους του. Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι μια πολύ καλή εναλλακτική λύση».
Κινηματογράφος
Αναστρέψιμη θεωρούν οι ειδικοί τη βουτιά στα εισιτήρια
Οι προσδοκίες των στελεχών της κινηματογραφικής αγοράς για μια καλή χρονιά δεν επαληθεύτηκαν το 2010. Οι εκτιμήσεις για αύξηση των εισιτηρίων σε σχέση με το 2009 έπεσαν έξω, καθώς το 2010 κόπηκαν 11.600.000 εισιτήρια, 900.000 λιγότερα από πέρυσι. Η πτώση αυτή, της τάξης του 7-8%, θεωρείται σίγουρα αναστρέψιμη.
Ο κινηματογράφος αναμένεται να ανακάμψει ή τουλάχιστον να μην υποστεί καθίζηση, επειδή παραμένει η πιο οικονομική μορφή διασκέδασης. Για τον λόγο αυτό η γενική διευθύντρια της UIP και εκπρόσωπος των εταιρειών διανομής, Μαριλίζα Τοτόμη, διστάζει να αποδώσει την περσινή πτώση στην οικονομική κρίση και θεωρεί ότι η πτώση το 2010 ήταν συγκυριακή. «Η ιστορία λέει ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης η φθηνή διασκέδαση, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο κινηματογράφος, ανεβαίνει. Αυτό αποδεικνύεται και από την άνθηση του κινηματογράφου στις ΗΠΑ μετά το οικονομικό κραχ του 1929».
Το πρόβλημα, σύμφωνα με την κ. Τοτόμη, δεν ήταν άλλο από την έλλειψη πολλών μεγάλων ταινιών κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς. «Από χρονιά σε χρονιά μετακινούνται κάποιες ταινίες που μπορεί να κόψουν 900.000 εισιτήρια και να κάνουν τη διαφορά. Πέρυσι δεν συνέβη αυτό, αλλά μπορεί να συμβεί του χρόνου». Για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο, οι ιδιοκτήτες αρκετών κινηματογράφων έχουν ξεκινήσει προσφορές όπως «ένα εισιτήριο για τρεις ταινίες» ή μειωμένα εισιτήρια για μαθητές, φοιτητές, ανέργους και συνταξιούχους. Οι πιο μεγάλες αλυσίδες, μάλιστα, πάνε ακόμα πιο μακριά προσφέροντας και γεύματα με τα εισιτήρια του κινηματογράφου.
Λιγότερα εισιτήρια και παραστάσεις
Υπολειτουργούν τα περισσότερα θέατρα
Πολύ κακή χρονιά ήταν η περσινή και για τα θέατρα, με μεγάλη πτώση της τάξης του 25% στα εισιτήρια και με λιγότερες παραστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και το Εθνικό Θέατρο αναγκάστηκε να μειώσει τις παραγωγές του κατά 50%, από 19 που ήταν το 2009 στις 10 πέρυσι. «Για να αντιμετωπίσουμε την κρίση προχωρήσαμε σε μειώσεις των τιμών στα εισιτήρια κάθε Πέμπτη. Το εισιτήριο κοστίζει 13 ευρώ, είναι δηλαδή λίγο ακριβότερο από αυτό του κινηματογράφου. Αν τα θέατρα μείωναν τις τιμές τους, ίσως τα πράγματα να ήταν λίγο καλύτερα», λέει η υπεύθυνη προβολής και επικοινωνίας του Εθνικού Θεάτρου, Σάσα Παπαχριστοπούλου.
Ο πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, Λεωνίδας Βαρδαρός, σημειώνει ότι η μειωμένη προσέλευση στα θέατρα είναι ένα πρόβλημα που αφορά τους περισσότερους θιάσους, καθώς ήταν πολύ λίγες οι παραστάσεις που κατάφεραν πέρυσι να τα πάνε σχετικά καλά. «Τα περισσότερα θέατρα υπολειτουργούν. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι τα εισιτήρια που έδωσε η Εργατική Εστία μειώθηκαν κατά 50%. Φοβάμαι ότι το 2011 τα πράγματα θα είναι ακόμα χειρότερα».
Αγώνα επιβίωσης δίνουν οι δισκογραφικές εταιρείες
Πειρατεία και κρίση «βυθίζουν» την αγορά της μουσικής
Η αγορά της μουσικής τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό έχει πέσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης της πειρατείας. Η οικονομική κρίση ήρθε ουσιαστικά να βάλει την «ταφόπλακα» στην αγορά. Τα δισκοπωλεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο και οι δισκογραφικές εταιρείες επιλέγουν πλέον να διανέμουν πολλές νέες κυκλοφορίες στα περίπτερα ή στις εφημερίδες, για να εξασφαλίσουν καλύτερες πωλήσεις. «Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες της Ελλάδας θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Οποιες από αυτές, μάλιστα, έχουν και μεγάλα λειτουργικά έξοδα, θα δυσκολευτούν ακόμα περισσότερο», επισημαίνει ο υπεύθυνος της ανεξάρτητης εταιρείας «Klik Records», Γιώργος Κυριάκου.
Η μεγάλη καθίζηση παρατηρήθηκε στο τέλος του 2007, όταν οι πωλήσεις έπεσαν κατά περίπου 40%, γιατί τα μεγάλα δισκοπωλεία στο κέντρο της Αθήνας δεν δούλεψαν καθόλου λόγω των επεισοδίων που γίνονταν σε καθημερινή βάση. Η αγορά δεν ανέκαμψε ποτέ και το 2010 καταγράφηκε περαιτέρω πτώση της τάξης του 15-20%. «Η μόνη επιλογή που έχουν πλέον οι εταιρείες στην Ελλάδα είναι να εξάγουν τους καλλιτέχνες τους στο εξωτερικό. Αν η εταιρεία έχει καλλιτέχνες που η μουσική τους μπορεί να ακουστεί έξω, τότε τα πράγματα θα είναι καλύτερα γι' αυτήν. Αν το ρεπερτόριο μιας εταιρείας είναι αμιγώς ελληνικού ενδιαφέροντος, τα πράγματα δυσκολεύουν», καταλήγει ο κ. Κυριάκου.
Στέλιος Βογιατζάκης
Φωτό: Κώστας Πολύβιος, Γρηγόρης Χρυσοχοΐδης
ΠΡΕΖΑ TV
19-3-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου