Το γράφημα Ελλάδας-Αργεντινής που έκανε την Τρόικα να σκεφτεί

Στην αρχή ειπώθηκε πως η Ελλάδα θα χρειαζόταν ένα δάνειο ύψους 40 δις ευρώ για αντιμετωπίσει τις δανειακές της ανάγκες.


Σύντομα, το ύψος του δανείου αυξήθηκε στα 110 δις ευρώ με την πρόβλεψη ότι θα ήταν αρκετό για να δώσει λύση στην ελληνική κρίση χρέους μέσα σε τρία χρόνια, με την παράλληλη υιοθέτηση του μνημονίου. Οκτώ μήνες αργότερα, το χρέος είχε απογειωθεί, η οικονομία είχε υποστεί τη μεγαλύτερη ύφεση των τελευταίων 35, περίπου, ετών και η ανεργία είχε εκτοξευτεί σε επίπεδα ρεκόρ, υποδεικνύοντας με τον πιο δραματικό τρόπο ότι η Τρόικα χρησιμοποίησε τη λάθος συνταγή, σε λάθος τόπο και λάθος χρόνο.

Αν και δεν το παραδέχτηκε επίσημα ποτέ, η Τρόικα αναγνώρισε τα λάθη της αλλά δεν ήθελε να αναλάβει την ευθύνη και προτίμησε αντ' αυτού να τη ρίξει στην Ελλάδα. Και αυτό γιατί όσο και αν υποστηρίζουμε πως η Ελλάδα δεν κατάφερε να κάνει πολλά σε κάποιους τομείς, η αλήθεια είναι πως το μέγεθος του οικονομικού πόνου που υπέστησαν οι πολίτες της και το μέγεθος των αλλαγών και της μείωσης του δημόσιου τομέα που επετεύχθη (με το λάθος, πιθανώς, τρόπο) είναι πρωτοφανή για τη Ελλάδα αλλά και χωρίς προηγούμενο σε ευρωπαϊκή χώρα.

Με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, λοιπόν, να ανησυχεί μήπως μετατραπεί σε μία κακή τράπεζα η οποία θα μπορούσε να απειληθεί ακόμη και με πτώχευση, με τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας και ιδιαίτερα τη Γερμανία να παίζουν υποκριτικά το ρόλο του αναμάρτητου, αυστηρού κριτή και τιμωρού και με το ΔΝΤ να κάνει το μόνο που γνωρίζει, δηλαδή να πιέζει για τη λήψη ακραίων μέτρων λιτότητας, ως μόνη λύση(;) για τη μείωση του χρέους, δηλαδή την αντιμετώπιση του πραγματικού προβλήματος της χώρας, προτάθηε η πώληση δημόσιας περιουσίας.

Η αλήθεια, βεβαια, είναι πως η 'λύση' αυτή υπήρχε εξ αρχής, χωρίς την ανάγκη των μέτρων που οδήγησαν στην ύφεση, με τη διαφορά πως τότε, δε θα δεχόταν κανείς αυτή την επιλογή. Η ανάγκη πώλησης περιουσίας για τη μείωση του χρέους έγινε τόσο προφανής για την Τρόικα που δε δίστασε να την ανακοινώσει με συνοπτικές διαδικασίες στον ελληνικό λαό σε μία τυπική συνέντευξη τύπου προκαλώντας πανικό στην κυβέρνηση και σοκ στα κόμματα της αντιπολίτευσης με την Ελλάδα να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το θέμα για λίγες ημέρες μέχρι που η Τρόικα αναγκάστηκε να ζητήσει συγνώμη και ο Πρωθυπουργός να υποσχεθεί πως θα απαγορεύσει την πώληση περιουσίας με νόμο, κάτι που φυσικά ούτε πίστευε όταν το είπε ούτε και το έκανε ποτέ πράξη.

Σε όλα αυτά προστέθηκε η επιβεβαίωση για την αδυναμία της Ελλάδας να βγει στις αγορές το 2012, όπως, για ανεξήγητους λόγους, προέβλεπε το μνημόνιο πως θα συνέβαινε ενώ αποκαλύφθηκε πως τελικά η Ελλάδα δεν ήταν ασφαλής ούτε στο 2011 καθώς τα κεφάλαια της αρκούν, μόλις, μέχρι τον Ιούλιο.

Το κερασάκι στην τούρτα, όμως, ήταν η διαπίστωση πως η πορεία της Ελλάδας, τουλάχιστον χρηματοπιστωτικά, είναι πανομοιότυπη με αυτήν της Αργεντινής λίγο πριν οδηγηθεί στην πτώχευση. Σε αυτό έπαιξε ρόλο το γράφημα της φωτογραφίας, όπου αποτυπώνεται κατ' αντιπαράθεση το επιτόκιο του 5εατούς ομολόγου της Αργεντινής από την προσφυγή της στο ΔΝΤ μέχρι τη στιγμή που κήρυξε πτώχευση, με αυτό της Ελλάδας από το Νοέμβριο του 2010 μέχρι τον Απρίλιο του 2011.

Τον Ιανουάριο του 2001 το ΔΝΤ είχε, ήδη, εγκρίνει ένα δάνειο ύψους 40 δις για την Αργεντινή ενώ μέχρι το Μάιο του ίδιου έτους η Αργεντινή είχε πετύχει την εθελοντική επιμήκυνση ως το 2005 χρέους ύψους 29,5 δις δολαρίων το οποίο κρατούσαν τοπικές τράπεζες και φορείς.

Το Σεπτέμβριο του 2001 τα επιτόκια των ομολόγων της Αργεντινής είχαν φτάσει στο επίπεδο που βρίσκονται σήμερα τα ελληνικά ενώ η χώρα κατηγορήθηκε πως καθυστερούσε στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και έτσι οι στόχοι που είχαν τεθεί από το ΔΝΤ δεν επιτυγχάνονταν με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μία μαύρη τρύπα που χρειαζόταν νέα χρηματοδότηση.

Σε εκείνη τη φάση το ΔΝΤ συμφώνησε να παράσχει και δεύτερο δάνειο ύψους 8 δις δολαρίων στην Αργεντινή με την υποχρέωση να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις. Μόλις δύο μήνες αργότερα και παρά το νέο αυτό δάνειο, η Αργεντινή κήρυξε στάση πληρωμών, με την πρώτη πληρωμή των δανειστών να ακυρώνεται στις αρχές του 2002.

Αν και πολύ διαφορετικές περιπτώσεις, οι ομοιότητες μεταξύ Αργεντινής και Ελλάδας δε σταματούν στο διάγραμμα των επιτοκίων των 5αετών τους ομολόγων αλλά μάλλον απλά αποτυπώνονται σε αυτό. Έτσι, η Τρόικα πείστηκε πως αν θέλει να αποφύγει η Ελλάδα να γίνει η Αργεντινή της Ευρώπης τότε πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται και το ενδεχόμενο αρχής διαπραγματεύσεων με τους ιδιώτες κατόχους ελληνικού χρέους, ώστε να επιτευχθεί μία συνολική προσέγγιση του ελληνικού προβλήματος.

Πάνος Παναγιώτου, χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής

ΠΡΕΖΑ TV
25/05/2011