Οποιος δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξη κακουργήματος ή πλημμελήματος τιμωρείται με φυλάκιση.Αυτό αναφέρει το άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα και η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών σκέφτηκε να το εφαρμόσει για ένα κείμενο που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο προκαλώντας αντιδράσεις περί ποινικοποίησης του λόγου.
Ολα ξεκίνησαν μετά την ανάρτηση κειμένου στο site Indymedia, που υπογράφεται από εννέα κρατούμενους στις φυλακές, μέλη της οργάνωσης Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς και τον επίσης κρατούμενο αναρχικό Θ. Μαυρόπουλο.
Οι συντάκτες της συγκεκριμένης ανάρτησης θέλησαν να δείξουν την αντίδρασή τους στη δεύτερη κατά σειρά αστυνομική εισβολή στο αναρχικό στέκι ΝΑΔΙΡ και την προσαγωγή ατόμων στην Ασφάλεια. Το ΝΑΔΙΡ είναι ένα στέκι ιδεών που δημιουργήθηκε το 2007 στη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ.
«Το αναρχικό στέκι ΝΑΔΙΡ αποτελεί μία κακοτεχνία για την αρχιτεκτονική της νομιμότητας. Μία παραφωνία στην ομοφωνία της ησυχίας που αναπόφευκτα βρίσκεται στο στόχαστρο των μπάτσων. Ομως η αστυνομική καταστολή σκοτώνει ένα αναρχικό εγχείρημα μόνο όταν αυτό είναι ήδη νεκρό ως προς τη βασικότερη ουσία του, την επίθεση ενάντια στην εξουσία», διαβάζουμε από την επίμαχη ανάρτηση η οποία καταλήγει με μία σκληρή φράση κατά αστυνομικών η οποία θεωρήθηκε πως συνιστά «απειλή» εναντίον της ζωής τους και αποτέλεσε και την αιτία για την παρέμβαση της Δικαιοσύνης.
Ωστόσο, σύμφωνα με νομικούς, η ουσία του θέματος υποκρύπτει έναν σοβαρό κίνδυνο για τους πολίτες που εκφράζουν ή θέλουν να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους στον έντυπο ή τον ηλεκτρονικό τύπο. Με δεδομένο πως ακόμη και ακραία αντιδημοκρατική γνώμη είναι ανεκτή από τη δημοκρατία, η εφαρμογή διατάξεων όπως ο 184 του Π.Κ. τουλάχιστον προβληματίζει.
Για την προκειμένη περίπτωση, κορυφαίος ποινικολόγος επισημαίνει στην «Κ.Ε.» πως η εφαρμογή του 184 ΠΚ για τη διενέργεια προκαταρκτική έρευνας, με αφορμή ένα κείμενο που υπάρχει στο Διαδίκτυο, είναι λάθος. Εξηγώντας διεξοδικά τις νομικές προεκτάσεις του θέματος, υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατό να ταυτίζουμε την αντιδημοκρατική άποψη με την αξιόποινη συμπεριφορά.
Ο επίκουρος καθηγητής Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Νικόλαος Λίβας υποστηρίζει πως: «Αυτές οι περιπτώσεις δεν μπορούν να υπαχθούν στο άρθρο 184, καθώς το κοινό στο οποίο απευθύνεται κάποιος που αναρτά ένα ηλεκτρονικό κείμενο δεν είναι συγκεκριμένο. Το κοινό είναι αόριστο, οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε για πράξη "διέγερσης". Δεν αρκεί από μόνος μου να κάνω μία πράξη διέγερσης, πρέπει να έχω ένα συγκεκριμένο κοινό για να διεγείρω».
Η συγκεκριμένη διάταξη του νόμου θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην περίπτωση που κάποιος για παράδειγμα πήγαινε έξω από τη Βουλή και εκτόξευε φραστική απειλή εναντίον κάποιου ή κάποιων βουλευτών και απευθυνόταν σε συγκεκριμένο ακροατήριο. Αυτό θεωρείται κατά τον νόμο πρόκληση και διέγερση για τέλεση πλημμελήματος ή κακουργήματος.
Το άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο σύμφωνα με ορισμένους νομικούς είχε χρόνια να εφαρμοστεί, δημιουργήθηκε το 1951 και για την εποχή του χαρακτηρίστηκε αρκετά φιλελεύθερο συγκριτικά με διατάξεις άλλων νόμων της εποχής. Η διαφορά, όμως, είναι πως δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε απόψεις που εκφράζονται στον έντυπο τύπο ή στο Διαδίκτυο.
«Ο στόχος της ποινικοποίησης των ιδεών ήταν και είναι, φυσικά, ο περιορισμός της διακίνησης και της εμβέλειας των ανατρεπτικών ιδεών, εκείνων που μετατρεπόμενες σε υλική δύναμη αμφισβητούν, λιγότερο ή περισσότερο, το υπάρχον κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα» επισημαίνει σε μία αρκετά ενδιαφέρουσα ανάλυση, με τίτλο «Η ποινικοποίηση της σκέψης στη σύγχρονη αστική δημοκρατία», ο Δημήτρης Καλτσώνης, λέκτορας του Τομέα Πολιτικών και Διοικητικών Θεσμών του Πάντειου Πανεπιστημίου.
Μπορεί ποινικές διατάξεις όπως το άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα να μη σύχναζαν μέχρι πριν από μερικά χρόνια στις προσφυγές των διωκτικών αρχών και να είχαν μπει σε ένα άτυπο καθεστώς «εφεδρείας», ωστόσο, όπως υποστηρίζει και ο Δ. Καλτσώνης: «Η ποινικοποίηση των ιδεών επανέρχεται με ολοένα και εμφατικότερο τρόπο στις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες».
Ο ποινικολόγος Φραγκίσκος Ραγκούσης κάνει λόγο για «Γκρίζα ζώνη δικαίου» και υποστηρίζει: «Οι εξεγερμένοι του Λονδίνου, οι πολιτικοί κρατούμενοι στην Ελλάδα, οι μετανάστες του Παρισιού, οι αντιφασίστες της Γερμανίας, όλοι όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του κοινωνικού ανταγωνισμού γίνονται θύματα του νομικού ολοκληρωτισμού, ακριβώς γιατί το παράνομο των πράξεών τους έχει έκδηλα πολιτικό χαρακτήρα. Ο λόγος που οι κοινωνίες έχουν φανεί μέχρι σήμερα αμήχανες σε αυτή την εξέλιξη οφείλεται στην καλλιέργεια της πεποίθησης ότι η προληπτική τούτη καταστροφή αφορά πάντα «τους άλλους» (δηλ. «τους τρομοκράτες ή τους εγκληματίες του οργανωμένου εγκλήματος») και όχι τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, την οποία υποτίθεται ότι δεν αγγίζουν οι εξωτερικοί περιορισμοί των ελευθεριών που συνοδεύουν το ποινικό δίκαιο της πρόληψης στα συγκεκριμένα πεδία. Στο κοινωνικό εργαστήριο που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες όμως θα φανεί σύντομα ότι το στόχαστρο διευρύνεται ανάλογα με τις ορέξεις της εξουσίας και τις αντιστάσεις που δέχεται».
Στη μελέτη του ο Δ. Καλτσώνης εκτιμά: «Η ασάφεια των ποινικών διατάξεων, η χρήση αόριστων εννοιών, η τιμώρηση πράξεων που ανήκουν στον χώρο της προπαρασκευής, η τιμώρηση της απρόσφορης απόπειρας, τα εγκλήματα αφηρημένης διακινδύνευσης είναι στοιχεία που συναντιούνται στα ποινικά συστήματα των αστικών δημοκρατιών. Τα στοιχεία αυτά εμπεριέχουν πλευρές ποινικοποίησης του φρονήματος»...
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ linardou@enet.gr
-ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΠΡΕΖΑ TV
29-10-2011
1 σχόλιο:
Κατι που μου ρθε τωρα.Οταν εβγαιναν μεγαλο παραγοντες του ελληνικου ποδοσφαιρο (βλ. Πετρο Κοκκαλη) που ελεγε οτι δεν το εχει σε πολυ να βγουν οι γαυροι του στους δρομους,αυτο δεν ειναι παραβιαση του ν.185?
Οχι πως περιμενα να γινει κατι τετοιο,αλλα ειναι ωραια να ανακαλυπτεις τις κινησεις της "δικαιοσυνης" που υπαρχει στην Ελλαδα και που ειναι στραμμενη.
Δημοσίευση σχολίου