«Ο ΝΟΜΟΣ ΠΛΕΟΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΗ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

Αδικαιολόγητος είναι ο πανικός που καλλιεργείται -και από τα ΜΜΕ, αφού οτιδήποτε γύρω από το σεξ αποτελεί μαγνήτη για ένα είδος δημοσιογραφίας- καθώς τα στοιχεία κάθε άλλο παρά αύξηση του σεξουαλικού εγκλήματος αποδεικνύουν, παρατηρεί ο έτερος συγγραφέας, νομικός, Ευτύχης Φυτράκης.
Η συζήτησή μας γύρω από τις προεκτάσεις του σεξουαλικού εγκλήματος αποκαλύπτει την επιβίωση αναχρονιστικών εννοιών, εξωφρενικές ρυθμίσεις λόγω... μεταφραστικού λάθους, αλλά και τις αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις.



* Πώς διαμορφώνεται η σημερινή τάση γύρω από τις αξιόποινες σεξουαλικές πράξεις, σύμφωνα με την έρευνά σας;


* «Η οικονομική κρίση, η αύξηση της ανεργίας φαίνεται να συντελούν σε μια αναβάθμιση του ρόλου της οικογένειας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την προστασία της. Αυτό συμβαδίζει με την ανάπτυξη μιας νέας ποινικής κανονιστικότητας, η οποία επιχειρεί να αστυνομεύσει την ερωτική ελευθερία. Ακόμη, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια εκστρατεία για την καταπολέμηση της διεθνικής σωματεμπορίας (τράφικινγκ), που αποτελεί το διάδοχο άλλων παγκόσμιων κατασταλτικών εκστρατειών, που είχαν ως αντικείμενο την εμπορία ναρκωτικών παλαιότερα, την τρομοκρατία, ακόμη και τη διαφθορά. Αυτό που διαπιστώνεται είναι πως αυτή η νέα εκστρατεία φαίνεται να μην είναι απαλλαγμένη από μια προσπάθεια ελέγχου των μεταναστευτικών ρευμάτων».


* Ποια η εξέλιξη της αντιμετώπισης των αξιόποινων σεξουαλικών πράξεων στην ελληνική νομοθεσία;


* «Ολο το σεξουαλικό ποινικό δίκαιο έχει δομηθεί πάνω στην έννοια της προστασίας των ηθών. Αλλωστε, υπάρχει ακόμη το Τμήμα Ηθών στην αστυνομία, ενώ και η στατιστική υπηρεσία μετράει τα εγκλήματα κατά των ηθών. Η μεγάλη στροφή έγινε επί υπουργίας Γ.-Α. Μαγκάκη το 1984, με το νόμο 1419/84. Ετσι, από τα εγκλήματα κατά των ηθών περάσαμε σε μια νέα εποχή, όπου αυτό που προστατεύει ο νόμος δεν είναι η αφηρημένη έννοια των ηθών, αλλά η πραγματική σεξουαλική ελευθερία, η ερωτική αυτοδιάθεση του ατόμου και κατά συνέπεια αυτό που τιμωρείται δεν είναι πια το "ανήθικο", αλλά μόνο αυτό που προσβάλλει το έννομο αγαθό της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης, το δικαίωμα να έχεις σεξουαλικές σχέσεις με όποιον, όταν, αν και όπως θέλεις. Παρ' όλα αυτά, 27 χρόνια μετά την αλλαγή, ο Αρειος Πάγος και η δικαστική πρακτική εμμένουν στις ίδιες απόψεις από το 1951 για κρίσιμες έννοιες και μάλιστα με τις ίδιες ακριβώς λέξεις, όπως είναι η ασέλγεια, η ακολασία, η παρά φύσην ασέλγεια κ.λπ. Πρόκειται για έννοιες ιδεολογικά φορτισμένες, απαρχαιωμένες, που χαρακτηρίζονται από ασάφεια και δημιουργούν ανασφάλεια στους πολίτες και αβεβαιότητες στους νομικούς. Ετσι, μια πρώτη παρατήρηση από τη δικαστική πρακτική, αλλά και τη νομοθεσία, είναι ότι παραμένουν οι ξεπερασμένες, ιδεολογικά φορτισμένες, έννοιες μιας άλλης εποχής».


* Δηλαδή, τόσα χρόνια μετά, η νομοθεσία δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά ή η νοοτροπία;


* «Η σημερινή νομοθεσία είναι ένα συνονθύλευμα. Πρώτον, ξεπερασμένων ποινικοποιήσεων, οι οποίες δεν εφαρμόζονται στην πράξη. Π.χ., παρά φύσιν ασέλγεια, που στην ουσία αποτελεί τιμωρία της ομοφυλοφιλίας. Ή το αδίκημα της απατηλής επίτευξης συνουσίας - όταν κάποιος καμωθεί τον σύζυγο για να κάνει σεξ. Επιπλέον, με την παράλληλη ύπαρξη "υπερμοντέρνων", αλλά δικαιοκρατικά προβληματικών ποινικών διατάξεων, οι οποίες συνήθως έρχονται από το εξωτερικό, όπως π.χ. η τιμωρία της απλής κατοχής πορνογραφικού υλικού, και η τιμωρία της εικονικής παιδικής πορνογραφίας των κόμικς, δηλαδή τιμωρία και ας μην έχει προσβληθεί κάποιο παιδί. Και τρίτον, κατά λάθος ποινικοποιήσεων: η περίφημη διάταξη προσέλκυσης παιδιών για γενετήσιους λόγους από ένα μεταφραστικό λάθος της διεθνούς σύμβασης είχε ως αποτέλεσμα αυτό που πέρασε στο νόμο και τιμωρείται, να μην είναι η προσέγγιση ανηλίκου, αλλά το να προτείνεις σε άλλον ενήλικο να συναντήσει ανήλικο. Πρόκειται για μια συνήθη τακτική στο Διαδίκτυο, αυτό το "ψηστήρι", που ονομάζεται "ψηφιακές καραμέλες", παραπέμποντας στον παιδόφιλο που μοίραζε καραμέλες στα παιδιά για να τα προσεγγίσει».


* Οπότε, επισημαίνετε και μια σειρά από αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις.


* «Ενα επιπλέον πρόβλημα στο ελληνικό σεξουαλικό δίκαιο είναι ότι παραμένουν τα εγκλήματα φυλετικώς προσδιορισμένα, δηλαδή εγκλήματα στα οποία ο δράστης ή το θύμα μπορεί να είναι μόνο γυναίκα ή άντρας. Αυτό αντιβαίνει στη σύγχρονη αντίληψη για ισότητα των φύλων, κατά την οποία ο άντρας ή η γυναίκα μετέχουν εξίσου στη σεξουαλικότητα, ενώ η παραδοσιακή αντίληψη θέλει τη γυναίκα απλώς να την υφίσταται και τον άντρα αποκλειστικά να τη διεκδικεί. Η σύγχρονη αντίληψη στις ευρωπαϊκές χώρες τείνει στην εξ ολοκλήρου καθιέρωση ενός ουδετερόφυλου σεξουαλικού ποινικού δικαίου και αυτό είναι ένα από τα πράγματα που πρέπει να διορθωθούν, με την αναφορά σε άτομο ή πρόσωπο και όχι σε άντρα - γυναίκα.


Ακόμη ένα θέμα είναι η απαγόρευση και ποινικοποίηση της πορνογραφίας και της απλής κατοχής πορνογραφικού υλικού, που έχει προκαλέσει διεθνώς έντονες συζητήσεις και θέτει τελικά επί τάπητος την επιλογή "ελευθερία ή λογοκρισία"...».


* Δικαιολογείται ο διάχυτος φόβος περί αύξησης των σεξουαλικών εγκλημάτων;


* «Αν δούμε τα στοιχεία από τις δικαστικές αποφάσεις μέχρι το 2008, που είναι διαθέσιμα, στην Ελλάδα οι καταδίκες για σεξουαλικά εγκλήματα καταλάμβαναν το 0,5% του συνόλου των καταδικών, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη Γερμανία έφτανε το 0,9% και η τάση είναι πτωτική. Αντίστοιχα, πτωτική είναι η τάση, αν δούμε τις καταγγελίες στην αστυνομία για όλα τα σεξουαλικά αδικήματα, και μιλάμε για καταγγελίες, όχι για διαπιστωμένα και βεβαιωμένα εγκλήματα. Η σεξουαλική εγκληματικότητα από τη δεκαετία του 1960 εμφανίζει σταθερά πτωτική τάση, με σημαντική, μάλιστα, διαφορά τάξεων μεγέθους.


Η δημοφιλία του θέματος, ωστόσο, συχνά δημιουργεί μία μη πραγματική εικόνα για την εκτόξευση των σεξουαλικών επιθέσεων, με αποτέλεσμα την άμετρη διασπορά του φόβου, τη σύνδεσή του με την παρουσία μεταναστών και τελικά τη δημιουργία ανασφάλειας, ιδίως στις γυναίκες, με τελικό αποτέλεσμα την ξενοφοβία και την τιμωρητικότητα. Είναι μύθος ότι έχει εκτοξευθεί η σεξουαλική εγκληματικότητα: δεν στηρίζεται σε αποδείξεις, αστυνομικά ή δικαστικά στοιχεία. Στο πλαίσιο, όμως, του "ηθικού πανικού", που δημιουργείται, πείθονται διάφορες κυβερνήσεις για την υιοθέτηση ακόμη και μη συμβατικών μέτρων - όπως είναι π.χ. ο χημικός ευνουχισμός των σεξουαλικών δραστών, την αυστηροποίηση του ποινικού δικαίου και την αύξηση των ποινών».


ΙΩΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΧΟΥ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΠΡΕΖΑ TV
14-11-2011