ΜΠΕΙΤΕ ΣΤΟ http://useum.org/
Το διαδίκτυο είναι μια πηγή ανεξάντλητης πληροφόρησης, αν αυτό που ψάχνεις βέβαια είναι κείμενο και ήχος. Τα πράγματα είναι, ωστόσο, διαφορετικά όσον αφορά τη σύγχρονη τέχνη, που όσο και αν την ψάξεις, δεν πρόκειται να την βρεις κάπου συγκεντρωμένη, παρά μόνο μεμονωμένα. Για τους ανθρώπους που την αγαπούν και θέλουν να ενημερώνονται συνέχεια, αλλά συχνά δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται γκαλερί ανά τον κόσμο, αυτή η έλλειψη δημιουργεί ένα σημαντικό κενό γνώσης.
Αυτό ακριβώς το χάσμα εντόπισε και θέλησε να εξαλείψει η 24χρονη Φωτεινή Βαλεοντή, δημιουργώντας την εφαρμογή USEUM. Μεγαλωμένη στη Σάμο, ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει Πληροφορική στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, από όπου πήρε το πτυχίο της στα τέσσερα χρόνια. Το 2009, ακριβώς την περίοδο που ο όρος «οικονομική κρίση» μπήκε στο λεξιλόγιο μας, ξεκίνησε το μεταπτυχιακό της στο Πανεπιστήμιο «Ravensbourne» επάνω στα Νέα Μέσα, αποφοιτώντας από το «Master of Arts» με Α+. Σειρά είχε η υποτροφία που της δόθηκε για να συνεχίσει τις σπουδές της για ακόμα ένα χρόνο με «Master of Fine Arts». Αυτή τη στιγμή έχει ξεκινήσει το διδακτορικό της στο «UCL», από όπου προέκυψε ενασχόληση της με την επαυξημένη πραγματικότητα, ή αλλιώς augmented reality, για τα μουσεία και την πολιτισμική κληρονομιά.
Το USEUM αποτελεί ουσιαστικά την πτυχιακή του διδακτορικού της, αλλά έχει ήδη καταλήξει να είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Η εφαρμογή της κέρδισε το πρώτο βραβείο στο «Athens Startup Weekend» και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον ξένων και ελλήνων επενδυτών. Λίγο πριν φύγει για τη Σάμο, τη συναντήσαμε στην Αθήνα και μας μίλησε για τη δημιουργία και την εξέλιξη του USEUM.
Τι ακριβώς σημαίνει επαυξημένη πραγματικότητα –augmented reality- και πώς αυτή μπορεί να εφαρμοστεί στα μουσεία;
Στην ουσία το «augmented reality» σημαίνει το εξής: ο πραγματικός κόσμος που βλέπουμε επαυξάνεται με ψηφιακά στοιχεία. Εγώ, λοιπόν, θεώρησα ότι αυτό θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στα μουσεία. Για παράδειγμα, πες ότι πας στο Βρετανικό μουσείο στην αίθουσα για τον Παρθενώνα και βλέπεις ένα μάρμαρο ακαθορίστου σχήματος, χωρίς να γνωρίζεις την ιστορία του. Με την επαυξημένη πραγματικότητα μπορείς να δεις από την οθόνη του κινητού σου το άγαλμα τρισδιάστατο στην αρχική του μορφή και να συνειδητοποίησεις ότι για παράδειγμα αυτό το μάρμαρο ανήκε στην μετώπη του Παρθενώνα και ήταν το στήθος ενός πανύψηλου αγάλματος του Ποσειδώνα.
Κατά πόσο είναι εύκολο να γίνει αυτό;
Δεν είναι εύκολο και η βιομηχανία που έχει να κάνει με το augmented reality είναι ακόμα αρκετά μικρή, εκτιμάται σε 11 εκ. λίρες. Θεωρείται ότι είναι ακόμα στην γένεση του, όσον αφορά τα μουσεία βέβαια κυρίως, γιατί στο στρατό υπάρχει ήδη πολλά χρόνια. Ουσιαστικά αυτό που έχει βοηθήσει πολύ είναι η πρόοδος στα κινητά τηλέφωνα. Από το 2005 και μετά έχει αρχίσει να γίνεται όλο και περισσότερο δημοφιλής, φτάνει δηλαδή και στον απλό καταναλωτή, σε εσένα και μένα.
Πότε ασχολήθηκες ουσιαστικά με το augmented reality;
Όταν πήγα στο Λονδίνο το είδα ως ένα εύφορο έδαφος. Πήγα εκεί και απλά και μόνο επειδή ψαχνόμουν ήταν μια ευκαιρία για μένα. Βρέθηκα, λοιπόν, για παράδειγμα τον Μάιο του πρώτου έτους στο μεταπτυχιακό μου να παρουσιάζω το δικό μου project στην Trafalgar Square, στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και είχα τρελαθεί από το άχγος. Η πτυχιακή μου το πρώτο έτος ονομαζόταν «The Augmented Reality Suite for Cultural Institutions» και ουσιαστικά αφορούσε 3 εφαρμογές iPhone για μουσεία.
Για ποιο λόγο επέλεξες την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου;
Οι εκεί υπεύθυνοι θεώρησαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα την πτυχιακή, κυρίως γιατί εκεί έχουν πολύ υλικό που δεν εκτίθεται και έχει να κάνει με τα λεγόμενα «underdrawings», με τις πρώτες στρώσεις δηλαδή ενός πίνακα, τις οποίες μπορούν και βλέπουν περνώντας τους πίνακες με ακτίνες Χ. Εγώ είχα κάνει ουσιαστικά μία εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας, με την οποία μπορούσες να γυρίσεις το κινητό σου προς τον πίνακα και να δεις όλες τις στρώσεις που οδήγησαν σταδιακά στον τελικό πίνακα.
Αυτό που τους ενδιέφερε ακόμα περισσότερο ήταν η έρευνα που είχα κάνει, όπως και για μένα ο ερευνητικός τομέας είναι κάτι που με απασχολεί πολύ. Όταν θέλεις να δημιουργήσεις πάνω σε κάτι που σε ενδιαφέρει, πρέπει να δεις όλα όσα έχουν ήδη γίνει σχετικά με αυτό. Ετσι παίρνεις ιδέες και λες πως όλα αυτά που έχουν ήδη γίνει εσύ μπορείς να τα βελτιώσεις, να δώσεις δηλαδή κάτι νέο.
Πόσο εύκολη ήταν η δημιουργία μιας τέτοιας εφαρμογής;
Προγραμματιστικά δεν υπήρξε κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Αυτό που αποτελεί θέμα όταν ασχολείσαι με την επαυξημένη πραγματικότητα είναι ότι τα εργαλεία της είναι πολύ ακριβά. Δηλαδή, για μένα ως προγραμματίστρια, άπαξ και έχω το εργαλείο είναι από εκεί και πέρα εύκολο να το κάνω. Τα εργαλεία που χρειάζεσαι, όμως, για να δράσεις είναι πανάκριβα. Υπήρχαν και εταιρείες που μου έλεγαν πως η σουίτα εφαρμογών τους κόστιζε 10.000 λίρες και με τη ακαδημαϊκή έκπτωση 6.000. Εν τέλει, βρήκα μια εταιρεία που η σουίτα της για το iPhone ήταν ακόμα σε «Alpha» στάδιο, ούτε καν ακόμα σε «Beta», και έτσι μου το έδωσαν δωρεάν.
Πώς ξεκίνησαν όλα με το USEUM;
Αυτό ουσιαστικά ήταν ένα δικό μου όραμα και ξεκίνησε από το ότι μου άρεσαν τα μουσεία. Κρατούσα, λοιπόν, στον υπολογιστή όλα τα αγαπημένα μου έργα, με τη φωτογραφία και το καρτελάκι. Αυτό, όμως, δεν είχε και κάποιο ιδιαίτερο νόημα, γιατί δεν τα μοιραζόμουν και με κανέναν. Σκέφτηκα έτσι ότι δεν υπάρχει στην ουσία μία βάση που να περιέχει όλα τα έργα τέχνης μέσα και έψαξα στο διαδίκτυο για να δω αν υπάρχει μια ιστοσελίδα που να έχει όλα –ή την δυνατότητα τουλάχιστον να τα έχει- τα μουσειακά εκθέματα, όπου θα μπορούσα να έχω τα αγαπημένα μου. Υπήρχαν, όμως, μόνο κάποια αποσπασματικά και μόνο για συγκεκριμένες γκαλερί.
Είδα πως έχουμε την Wikipedia, όπου υπάρχει κείμενο και κάνεις αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά. Επομένως, είπα γιατί να μην κάνω κάτι ανάλογο, μόνο που θα ειδικεύεται σε έργα τέχνης. Το USEUM είναι έτσι φτιαγμένο, ώστε να προβάλει τέτοιο υλικό, να έχει δηλαδή την εικόνα του πίνακα, τον καλλιτέχνη και όλες τις υπόλοιπες πληροφορίες. Αυτό είναι κάτι που έχει γίνει για όλες τις μορφές περιεχομένου: για το βίντεο έχουμε το YouTube, στη φωτογραφία έχουμε το Flickr, για τις παρουσιάσεις έχουμε το SlideShare. Αναρωτήθηκα, επομένως, γιατί δεν έχει γίνει το ίδιο και με την τέχνη που είναι μια από τις πλουσιότερες βιομηχανίες.
Γιατί πιστεύεις ότι δεν έχει γίνει κάτι ανάλογο;
Υπάρχει λόγος που αυτό δεν έχει γίνει ακόμα, και είναι κάτι που εμείς ως ομάδα του USEUM το βλέπουμε σαν πρόκληση. Το πρόβλημα που υπάρχει αφορά την πνευματική ιδιοκτησία, η οποία ορίζει το εξής: άπαξ και ο καλλιτέχνης ζωγραφίσει έναν πίνακα έχει δύο δικαιώματα, το ηθικό και της εμπορικής χρήσης. Το ηθικό δικαίωμα δεν φεύγει ποτέ από τον καλλιτέχνη, έχει στην ουσία να κάνει με το ποιος δημιούργησε το έργο. Η εμπορική χρήση, ωστόσο, μεταβιβάζεται. Αν κάποιος δηλαδή, αγοράσει το έργο μπορεί ο ίδιος να κάνει την εμπορική χρήση. Αυτό το δικαίωμα μένει με τον καλλιτέχνη όσο είναι εν ζωή και με τους συγγενείς του για τα επόμενα 70 χρόνια μετά το θάνατό του, γι’ αυτό και στο διαδίκτυο είναι ποιο εύκολο να βρεις έργα από ζωγράφους που έχουν πλέον πεθάνει. Για τους παραπάνω λόγους, όμως, ιδιαίτερα στην σύγχρονη τέχνη, το διαδίκτυο δεν σε βοηθάει καθόλου. Υπάρχει στην ουσία ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που αγαπάνε την τέχνη και στους σύγχρονους καλλιτέχνες, οι πρώτοι δεν μπορούν να βρουν τους δεύτερους. Αυτό το κενό είναι που θέλησα να ενώσω εγώ με το USEUM.
Πώς μπορεί να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα;
Ο ευκολότερος τρόπος να γίνει αυτό είναι να δουλέψεις με τους ίδιους τους καλλιτέχνες που θέλουν την προβολή της δουλειάς τους. Το USEUM έχει, λοιπόν, αυτό το πλάνο, να μπορεί να γίνει αυτή η βάση δεδομένων που γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα σε όσους δημιουργούν την τέχνη, τους καλλιτέχνες, και σε αυτούς που αγαπάνε την τέχνη. Εχουμε ξεκινήσει από τη σύγχρονη τέχνη, εφόσον τα πράγματα είναι ευκολότερα με παλαιότερα έργα, εκεί μπορείς να χρησιμοποιήσεις το «crowdsourcing», τις προσθήκες των χρηστών δηλαδή. Αν για παράδειγμα έχουν περάσει τα 70 χρόνια που καλλιτέχνης έχει πεθάνει, τότε δεν υπάρχει και το δικαίωμα του εκθέματος.
Τι ακριβώς προσφέρει στους χρήστες του το USEUM;
Εχει ουσιαστικά δύο πράγματα, είναι μια προσημείωση κανονικού μουσείου. Εχει την έκθεση των ανερχόμενων καλλιτεχνών και το κατάστημα δώρων, όπου πωλούνται αντικείμενα, όπως θήκες iPhone, με τα έργα τους πάνω. Αυτό είναι κάτι που έχει απήχηση στους καλλιτέχνες, γιατί αν πουλήσουν το έργο τους σε κάποιον, από εκεί και πέρα δεν πρόκειται να βγάλουν ξανά λεφτά από αυτό, όταν πουληθεί και πάλι. Σε εμάς, όμως, έχουν ένα σημαντικό ποσοστό από τα κέρδη των πωλήσεων, το 70%. Το USEUM είναι γι’ αυτούς ο κοντινότερος τρόπος να βρουν όσους αγαπούν την τέχνη.
Την ιδέα μου αυτή για το «gift shop» τη συζήτησα με τους μέντορες μου στο UCL και κατέληξα στο ότι πρόκειται για κάτι εφικτό. Δεν χρειάζεται εγώ να έχω τα δικά μου εκτυπωτήρια, μπορώ να συνεργάζομαι με άλλα και να έχω και προσιτές τιμές.
Ποιες δυνατότητες έχει ο χρήστης της εφαρμογής;
Ως χρήστης έχεις το δικό σου USEUM και εκεί μέσα μπορείς να φυλάς τα αγαπημένα σου έργα, να τα βαθμολογείς, να τα σχολιάζεις και να τα μοιράζεσαι. Αυτό είναι κάτι που ίσως οι καλλιτέχνες δεν το έχουν συνηθίσει, αλλά πλέον στην εποχή του διαδικτύου όλοι έχουν λόγο και άποψη. Επίσης, με τις λέξεις κλειδιά, μπορείς να βρεις έναν πίνακα που έχεις δει, αλλά δεν ξέρεις και ποιανού καλλιτέχνη είναι.
Παράλληλα θα έχουμε για τα κινητά τελευταίας τεχνολογίας - smartphone -την εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας USEUM Lens, η οποία θα βγει για Windows Phone τον επόμενο μήνα και το φθινόπωρο για iPhone και iPad.
Πώς ακριβώς εξελίχθηκε το USEUM ως ιδέα μέχρι να κατοχυρωθεί ως μία δικιά σου εφαρμογή;
Αρχικά, το σημαντικό για μένα ήταν να επιλέξω για το διδακτορικό μου ένα project που θα είχε προοπτική και που θα μπορούσα να μοιραστώ με όλους, έτσι ώστε να μην βαρεθώ. Η αδερφή μου είναι αυτή που ανέλαβε ουσιαστικά τις δημόσιες σχέσεις και αυτή βρίσκει τους καλλιτέχνες. Επειτα με ενημέρωσε ο φίλος μου ο Αλέξανδρος Σιγαράς από την Αθήνα για το «Athens Startup Weekend», όπου και κερδίσαμε την πρώτη θέση μαζί με την ομάδα που συνόδευσε εκεί, τους Γεωργία Καλύβα, Μιχάλη Νικολαϊδη, Νικόλαο Σουλιτζή και Γιώργος Μανώλτζα. Από εκεί με έστειλαν ως βραβείο να παρουσιάσω το USEUM και στο Βερολίνο στο «Pitch in Berlin», από όπου υπήρχαν πολύ καλές αντιδράσεις και έκανα σημαντικές διασυνδέσεις.
Όταν είδα, λοιπόν, ότι υπάρχει προοπτική πήγα στο UCL, όπου έχουν γραφείο επιχειρηματικότητας και μου δίνουν καθοδήγηση και υποδομές. Η οικογένεια μου πληρώνει για το διδακτορικό μου, κάτι το οποίο σημαίνει ότι τα δικαιώματα του USEUM μένουν σε μένα. Ετσι το ξεκίνησα ως εταιρεία, γιατί στην Αγγλία αυτό γίνεται πολύ εύκολα, χρειάζεσαι μόνο 18 λίρες και μια διεύθυνση. Η ομάδα περιλαμβάνει ουσιαστικά τέσσερα άτομα, εμένα, την αδερφή μου, τον αδερφό μου και έναν φίλο μου που τελείωσε οικονομικά. Το σημαντικό είναι ότι όλοι μας έχουμε προσωπικό ενδιαφέρον και θέλουμε να αφιερώνουμε τον ελεύθερο μας χρόνο στην εξέλιξη της εφαρμογής. Αν δεν παθιάζεσαι και δεν αφοσιώνεσαι σε κάτι, τότε δεν πρόκειται να το κάνεις και καλά. Εχω καταλάβει πόσο σημαντική είναι η ειδίκευση και θέλω το USEUM να είναι το IMDB των έργων τέχνης, δεν θέλω να κάνω τίποτα άλλο.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται τώρα η εξέλιξη της εφαρμογής;
Σε δεύτερη φάση θα επιτρέψουμε στον κόσμο να ανεβάσει και έργα που είδε και του άρεσαν. Πρόκειται για ένα δύσκολο θέμα, πρέπει να είσαι προσεκτικός για να μην σου κάνουν και μήνυση. Σε πρώτη φάση θέλουμε να ασχοληθούμε με τους καλλιτέχνες και να τους κρατήσουμε χαρούμενους, έτσι ώστε να έχει αξία το USEUM, να έχει περιεχόμενο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μέσα έργα από 20 καλλιτέχνες που προέρχονται από 10 διαφορετικές χώρες. Προς το παρόν, μπαίνεις μόνο με πρόσκληση, αλλά προς τον Αύγουστο θα είναι ανοιχτό σε όλους, αρχικά σε δοκιμαστικό στάδιο και μετά προς το φθινόπωρο σε επίσημη πλέον έκδοση.
Εχει υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον, τόσο από ξένες όσο και από ελληνικές εταιρείες. Οι επενδυτές μπορούν να καλύψουν νομικά έξοδα που θα εξασφαλίζουν τόσο το USEUM ως πλατφόρμα αλλά κυρίως τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν. Πάνω απ’ όλα προσέχουμε όσοι επενδύσουν να έχουν το ίδιο μεράκι με μας και ακόμα καλύτερα θα είναι αν είναι και Ελληνες. Πιστεύω πολύ σε αυτούς και το θεωρώ πλεονέκτημα μου ότι είμαι Ελληνίδα.
* Το USEUM καλεί σκιτσογράφους, κωμικογράφους ή ζωγράφους που θα ήθελαν να εκθέσουν την δουλειά τους στο USEUM και να δημιουργήσουν και να πουλήσουν αντικείμενα (κούπες, τσάντες ή θήκες για iPhone κ.ά.) με έργα τους στο USEUM Gift Shop; e-mail επικοινωνίας για περαιτέρω πληροφορίες artists@useum.org
ΤΟ ΒΗΜΑ
ΠΡΕΖΑ TV
10-4-2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου