Η πρώτη (1) με αριθμό 5099 αφορά την εκποίηση των 14 ακινήτων στη θυγατρική της συστημικής τράπεζας. Οπως φαίνεται, στο σύνολό τους τα 14 ακίνητα έχουν αντικειμενική αξία σχεδόν 229 εκατ. ευρώ και πωλήθηκαν περίπου αντί 145 εκατ. ευρώ. Η δεύτερη αφορά την ενοικίαση του ακινήτου όπου στεγάζεται το υπουργείο Παιδείας με όρους ξεκάθαρα επαχθείς για το Δημόσιο. Αναφέρεται άλλωστε ότι για την επόμενη 20ετία οι Ελληνες πολίτες πρέπει να πληρώσουν στη Eurobank Properties συνολικά 70.858.000 ευρώ.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, η ζημιά του Ελληνικού Δημοσίου ήταν μεν τεράστια, καθώς ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αλλά και διαρκής, αφού οι όροι της μίσθωσης των εν λόγω ακινήτων είναι ξεκάθαρα επωφελείς για τα τραπεζικά ιδρύματα.
Το γενικό περιβάλλον
Οι κυρίαρχοι πολιτικοί, οικονομικοί και μιντιακοί κύκλοι διαφήμιζαν, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η κρίση, την πώληση της περιουσίας του Δημοσίου ως ένα αποτελεσματικό μέσο για την ανεύρεση πόρων. Πράγματι, οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις προχώρησαν από το 2011 στη δημιουργία του ΤΑΙΠΕΔ, που θα λειτουργούσε ως μεσάζων για την πώληση δημόσιας περιουσίας.
Οι δραστηριότητες του Ταμείου όχι μόνο ήταν κρυφές και αδιαφανείς, καθώς οι συνεδριάσεις του για την τύχη της δημόσιας περιουσίας ήταν «κλειστές», αλλά και εμφανώς ζημιογόνες. Για να το θέσουμε απλά, το ΤΑΙΠΕΔ δεν πουλούσε, αλλά «σκότωνε» σημαντικά περιουσιακά στοιχεία ιδιοκτησίας του ελληνικού λαού αντί ευτελούς τιμήματος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που θα εξετάσουμε σε αυτό το ρεπορτάζ, ήταν η πώληση 14 ακινήτων σε θυγατρική της Eurobank (Eurobank Properties) σε τιμή πολύ κατώτερη και από τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Θα εξετάσουμε επίσης τους όρους ενοικίασης ενός εξ αυτών των ακινήτων, του κτιρίου του υπουργείου Παιδείας στο Μαρούσι, που αναμφίβολα είναι όχι μόνο ζημιογόνοι, αλλά και δυσμενείς για το Δημόσιο για τα επόμενα 20 χρόνια. Σημειώνεται ότι αντίστοιχη διαδικασία έχει διενεργηθεί και για άλλα 14 ακίνητα, τα οποία πωλήθηκαν σε θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας, την Εθνική Πανγαία.
Το Δημόσιο μοίρασε αρχικά 28 ακίνητά του σε δύο ισόποσα χαρτοφυλάκια των 14, ενώ εμφανίστηκαν τον Οκτώβριο του 2013 τρεις υποψήφιοι αγοραστές. Το Χαρτοφυλάκιο Β΄ πωλήθηκε τελικά στις 12 Μαΐου του 2014 στη Eurobank Properties και σε αυτό περιλαμβάνονταν τα εξής κτίρια (ενδεικτικά στην παρένθεση η αντικειμενική αξία τους σε ευρώ όπως περιγράφεται στη σύμβαση):
Το αρχηγείο της Αστυνομίας - ΓΑΔΑ (23.305.931,41).
Το υπουργείο Παιδείας (σύνολο 50.699.351).
Το Τμήμα Αλλοδαπών Αττικής (17.007.719,06).
Το υπουργείο Δικαιοσύνης (27.045.311,58).
Το Γενικό Χημείο του Κράτους (25.995.648,00).
Το υπουργείο Υγείας (51.425.286,82).
Το Αρχηγείο Αστυνομίας Σερρών (1.784.564,64).
Κτίριο στις Σέρρες όπου στεγάζονται οι δύο ΔΟΥ, το Χημείο και η Κτηματική και Στατιστική Υπηρεσία της πόλης (7.941.530,82).
Εξι κτίρια Εφοριών (Α, ΙΖ, ΙΘ ΔΟΥ Αθηνών, ΔΟΥ Χολαργού, Κορίνθου, Χαλκίδας).
Η σύμβαση με αριθμό 5099 μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και της Eurobank Properties, που περιγράφει σε 473 σελίδες την αγοραπωλησία, είναι ενδεικτική. Το «συνολικό συμφωνηθέν τίμημα» ανέρχεται σε 145.810.000 ευρώ. Η αντικειμενική αξία των ακινήτων όμως ανέρχεται σε 228.958.973,84 ευρώ. Με άλλα λόγια, η Eurobank Properties αγόρασε 14 ακίνητα σε τιμή περίπου 83 εκατ. ευρώ κάτω από την αντικειμενική τους αξία, ή αλλιώς με «έκπτωση» 36,3%!
Κάποιος υπερβολικά «καλοπροαίρετος» θα ισχυριζόταν ότι σε μια εποχή κρίσης οι τιμές των ακινήτων πέφτουν, ενώ το κράτος είχε μεγάλη ανάγκη από χρήματα. Τι θα έλεγε όμως αν έβλεπε κατόπιν τη σύμβαση για την ενοικίαση κτιρίου με όρους, τουλάχιστον, ληστρικούς;
Η ενοικίαση
Η συνολική διαδικασία που ακολουθήθηκε στην προκειμένη περίπτωση ονομάζεται στη γλώσσα τού Real Estate «sale and lease back». Με άλλα λόγια, ο ιδιοκτήτης πουλά ένα ακίνητο σε έναν αγοραστή και ο αγοραστής συμφωνεί να ενοικιάσει το ακίνητο στον πρώην ιδιοκτήτη του, με αντάλλαγμα κάποιες διευκολύνσεις.
Σε αυτό το ρεπορτάζ θα εξετάσουμε τη σύμβαση εκμισθώσεως του ακινήτου, που συνήφθη και αυτή στις 12 Μαΐου του 2014, και αφορά την ενοικίαση από το Δημόσιο του κτιρίου του υπουργείου Παιδείας στην οδό Ανδρέα Παπανδρέου του Δήμου Αμαρουσίου. Πρόκειται για μια ενδεικτική περίπτωση, η οποία είναι σχεδόν πανομοιότυπη με τις συμβάσεις ενοικίασης των υπόλοιπων 13 κτιρίων.
Σημειώνεται ότι δίπλα στο υπουργείο Παιδείας βρίσκεται το «αμαρτωλό» The Mall, το οποίο έπειτα από μια ιδιαίτερα «περιπετειώδη» πορεία με φωτογραφικά νομοθετήματα «ολυμπιακών διαστάσεων» βρίσκεται στην κατοχή της Lamda Development, που υπάγεται στον Ομιλο Λάτση. Στον ίδιο όμιλο ανήκει και η EFG Group, ενώ η Eurobank Properties ονομαζόταν μέχρι το 2006 EFG Eurobank Properties.
Το κόστος κατασκευής του υπουργείου Παιδείας πηγαίνει πίσω, στον «εθνικό στόχο» της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Το εν λόγω κτίριο κατασκευάστηκε για να λειτουργήσει ως «Χωριό Τύπου» στην έκταση της ΣΕΛΕΤΕ για τη διαμονή δημοσιογράφων.
Σύμφωνα με πρόσφατο έγγραφο της δημόσιας Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., που έχει στην κατοχή της η «Εφ.Συν.», η δαπάνη για την κατασκευή του «Χωριού Τύπου» ανήλθε σε 42.387.610 ευρώ σε τιμές 2004. Επειτα μετασκευάστηκε για να φιλοξενήσει το υπουργείο Παιδείας, διαδικασία που κόστισε 16.098.990 ευρώ, ενώ οι λοιπές εργασίες κόστισαν 3,4 εκατ. ευρώ. Για να παραλάβει δηλαδή το Δημόσιο ένα νέο κτίριο που θα στεγάσει το υπουργείο δαπανήθηκαν συνολικά 61.701.390,35 ευρώ.
Ωστόσο, η αντικειμενική αξία του εν λόγω ακινήτου (κτίριο και περιβάλλων χώρος), ανέρχεται σε αρκετά εκατομμύρια λιγότερα. Σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης στη Eurobank Properties, η αντικειμενική αξία του κτιρίου ανέρχεται σε 29.551.024,38 ευρώ, ενώ η αξία του αγροτεμαχίου (ΑΑ ΓΗΣ) σε 21.148.327,68 ευρώ, διαμορφώνοντας τη συνολική αντικειμενική αξία του πωληθέντος ακινήτου σε 50.699.351 ευρώ.
Το ποσό που πλήρωσε η Eurobank Properties για το ακίνητο του υπουργείου Παιδείας είναι άγνωστο, καθώς πουλήθηκε «πακέτο» με τα υπόλοιπα 13 ακίνητα. Αν πάντως θεωρήσουμε ότι ακολουθήθηκε ο «κανόνας» της «έκπτωσης» του 36,3%, τότε η τράπεζα πρέπει να έδωσε αναλογικά 33,8 εκατ. ευρώ. Υπό αυτά τα δεδομένα, θα ανέμενε κάποιος το Δημόσιο να καταβάλλει ενοίκια για την επόμενη 20ετία που να αντιστοιχούν σε αυτές τις τιμές.
Οπως περιγράφει όμως η σύμβαση εκμίσθωσης, το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλλει κάθε χρόνο 3.542.400 ευρώ. Σε 20 χρόνια δηλαδή 70.848.000 ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο του τιμήματος που υπολογίσαμε ότι εισέπραξε το Δημόσιο. Με άλλα λόγια, σε εννέα χρόνια η Τράπεζα θα έχει αποσβέσει την «επένδυση» και από εκεί και πέρα απλώς θα κερδίζει χρήματα.
Το ποσό που δαπάνησε η Eurobank Properties είναι προφανώς εξόχως χαμηλό και τα κέρδη της εξασφαλισμένα. Ωστόσο, οι όροι της σύμβασης ενοικίασης του υπουργείου Παιδείας με αριθμό 5113 δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για το ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται. Από τη μελέτη της σύμβασης, 119 σελίδων, σταχυολογήσαμε μερικούς όρους που δίνουν ευκρινή εικόνα.
► Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης, η Eurobank Properties, επιθυμήσει να πουλήσει το ακίνητο σε τρίτο πρόσωπο, τότε οφείλει να ειδοποιήσει τον μισθωτή, δηλαδή το Δημόσιο, καθώς κατέχει το δικαίωμα «πρώτης προσφοράς». Ωστόσο, ο ιδιοκτήτης δεν έχει την υποχρέωση να το πουλήσει στο Δημόσιο.
Σε «Αγοραία Τιμή»
Τι θα συμβεί όμως όταν λήξει η εικοσαετής σύμβαση; Τότε το Δημόσιο θα μπορεί να αγοράσει το κτίριο πίσω σε «Αγοραία Τιμή», δηλαδή σε τιμή κατά πολύ ανώτερη από αυτήν που το πούλησε! Η εκτίμηση της τιμής θα γίνεται από ανεξάρτητο εκτιμητή, αναγνωρισμένο από το Βασιλικό Ινστιτούτο Ορκωτών Εκτιμητών. Σύμφωνα με νομικούς, πρόκειται για όρο ασυνήθιστο στα χρονικά του «sale and lease back».
► Το Δημόσιο με τη σύμβαση αυτή έχει ουσιαστικά δέσει μόνο του τα χέρια του. Χαρακτηριστική είναι η πρόβλεψη ότι «σε περίπτωση που το Ελληνικό Δημόσιο εισαγάγει νομοθεσία που επιβάλλει αναγκαστική μείωση στο καταβλητέο Ετήσιο Μίσθωμα, ο Μισθωτής (σ.σ. το Δημόσιο) συμφωνεί ότι, κατόπιν εγγράφου αιτήματος του Εκμισθωτή (σ.σ. Eurobank), θα προβεί αμέσως σε αύξηση του Ετήσιου Μισθώματος κατά τέτοιο ποσό ώστε να εξασφαλίζεται ότι, για όσο χρόνο η νομοθεσία αυτή παραμένει σε ισχύ, ο Εκμισθωτής θα εξακολουθεί να εισπράττει το Ετήσιο Μίσθωμα κατά το ποσό που ορίζεται στην παρούσα». Με άλλα λόγια, η ιδιοκτήτρια τράπεζα δεν θα χάσει ούτε ευρώ, ακόμα και αν η εκάστοτε κυβέρνηση κάνει ανάλογες κινήσεις!
► Προβλέπεται επίσης ετήσια αναπροσαρμογή του ενοικίου, ίση με την αύξηση του Ευρωπαϊκού Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Αν μάλιστα η ΕΚΤ ανακοινώσει μείωση, τότε το ενοίκιο δεν θα μειωθεί, αλλά θα παραμείνει αμετάβλητο! Αν καθυστερήσει ένα ενοίκιο, τότε θα καταβληθεί τόκος υπερημερίας.
► Το Δημόσιο υποχρεούται να «καταβάλει όλους τους υφιστάμενους φόρους, τέλη, έξοδα, χρεώσεις και δημοτικά τέλη, που είναι πληρωτέα αναφορικά με τη χρήση και την κατοχή του Μισθίου (σ.σ. ακίνητο)». Σε αυτό περιλαμβάνονται επίσης ο ΦΠΑ και ο φόρος επί των ασφαλίστρων, ενώ εξαιρούνται φόροι και κρατήσεις που αφορούν το δικαίωμα κυριότητας, νομής του ακινήτου ή συναλλαγής για την κυριότητά του.
► Οι κοινόχρηστες δαπάνες για τη συντήρηση, τον φωτισμό και τον καθαρισμό του ακινήτου θα καταβάλλονται από το Δημόσιο. Σε περίπτωση φθορών, η «Συντήρηση Μικρής Κλίμακας» αναλαμβάνεται και πάλι από το Δημόσιο.
► Αν απαιτούνται εργασίες τροποποιήσεων του κτιρίου, τότε τις αναλαμβάνει το Δημόσιο. Επιπρόσθετα, αν για αυτές τις τροποποιήσεις απαιτούνται άδειες της Πολεοδομίας, τότε και πάλι το Δημόσιο θα τις αναλάβει, πληρώνοντας μέχρι και τα αντίστοιχα τέλη!
► Ούτε καν η ασφάλιση του κτιρίου δεν θα βαρύνει οικονομικά την ιδιοκτήτρια τράπεζα. Το Δημόσιο υποχρεούται να πληρώνει σε μία ετήσια δόση το κόστος ασφάλισης του κτιρίου. Σε περίπτωση μεγάλης φθοράς το Δημόσιο μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση, αν δεν έχει υποκατασταθεί η βλάβη εντός δύο χρόνων! Η τράπεζα έχει μάλιστα το δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση για ζημιά από τη λύση της ενοικίασης!
► Δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση έχει το Δημόσιο μόνο σε συγκεκριμένες περιόδους και συγκεκριμένα ανάμεσα στο 9ο και 11ο έτος της σύμβασης και στο 15ο και 17ο έτος! Μέχρι τότε δεν επιτρέπεται άλλη κίνηση. Το δικαίωμα αυτό θα ασκείται μάλιστα μόνο αν το Δημόσιο αποδεικνύεται σχετικά καλοπληρωτής και των υπόλοιπων 13 ακινήτων που ενοικιάζει.
Το επιμύθιο μιας διάσωσης
Η σύναψη των συμβάσεων αυτών έγινε επί υπουργίας Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, καθιστώντας το Ελληνικό Δημόσιο και την εκάστη ελληνική κυβέρνηση δέσμια των τότε αποφάσεων του ΤΑΙΠΕΔ. Από την περιγραφή των συμβάσεων πώλησης και ενοικίασης είναι προφανές ότι αυτές εξυπηρετούν τους νέους ιδιοκτήτες, τις τράπεζες που «διασώθηκαν» με δισεκατομμύρια δημόσιο χρήμα, και σε καμία περίπτωση το δημόσιο συμφέρον.
Το τελευταίο στοιχείο που ολοκληρώνει την εικόνα των στενών σχέσεων της προηγούμενης κυβέρνησης με τους τραπεζίτες είναι η αναφορά από το Ζ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εξέτασε τις συμβάσεις για τα 28 ακίνητα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του «105,5 Στο Κόκκινο»: «Σε όλα τα στάδια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας μετείχαν ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ οι εταιρείες NBG Securities S.A. και Eurobank Equities Investment Firm A.E., θυγατρικές και απολύτως ελεγχόμενες από τους ομίλους της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Eurobank Ergasias αντίστοιχα» ανέφερε το κλιμάκιο. Με άλλα λόγια, οι ίδιες οι τράπεζες συμβούλευαν το ΤΑΙΠΕΔ για το τι πρέπει να πράξει. Και φυσικά, οι τράπεζες αγόρασαν με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους τα 28 ακίνητα.
Νίκος Σβέρκος
http://www.efsyn.gr/
ΠΡΕΖΑ TV
13-5-2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου