Τετάρτη, Ιουλίου 18, 2018

Οι 3 συνιστώσες που γεννούν το bullying, η συγκυρία που το μετέτρεψε σε επιδημία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί

Ο καταναλωτικός ναρκισσισμός των δυτικών κοινωνιών τις τελευταίες δεκαετίες είναι ο κρίσιμος παράγοντας που σε συνδυασμό με τα δομικά στοιχεία της ανθρώπινης ψυχής μετέτρεψε το bullying από ένα σποραδικό φαινόμενο σε κοινωνική επιδημία, τόνισε ο ψυχίατρος Νίκος Σιδέρης μιλώντας Στο Κόκκινο και τον Νίκο Σβέρκο. Η απάντηση έρχεται κατά τον ίδιο μέσα από την «μάχη για τις λέξεις».
«Το bullying δεν είναι πραγματικό νταηλίκι, όταν επιτίθεται σε κάποιον αδύναμο ένας ή περισσότεροι συνήθως, εναντίον ενός παιδιού που δεν έχει αρκετή δύναμη για να αμυνθεί. Αυτό δεν είναι παληκαριά, είναι ψευτονταηλίκι. Η μάχη για τις λέξεις είναι η πιο κρίσιμη μάχη σε αυτή την ιστορία, γιατί το bullying ασκεί μία φοβερή σαγήνη στα μάτια των παιδιών, τόσο αυτών που το ασκούν όσο και αυτών που το παρακολουθούν, αλλά και των ίδιων των θυμάτων. Οι λέξεις δίνουν ένα "φωτοστέφανο" σε αυτόν που κάνει bullying, ότι είναι μαγκιά, ότι είναι νταής, ενώ ούτε μάγκας ούτε νταής είναι, είναι ψευτόμαγκας και ψευτονταής. Όταν με τις λέξεις ανταμείβεις την συμπεριφορά του παιδιού που επιτίθεται, καλείς και άλλους να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, γιατί τα παιδιά και τους εφήβους τα μαγεύει η δύναμη και η βία», είπε ο κ. Σιδέρης.


Υπογράμμισε ότι «παλαιότερα, τα κρούσματα που υπήρχαν ήταν σποραδικά, τώρα έχει αποκτήσει διαστάσεις κοινωνικού φαινομένου και αυτό είναι το θέμα. Φαίνεται να είναι συστατικό κομμάτι της σχολικής κυρίως αλλά και ευρύτερα κοινωνικής πραγματικότητας. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά, η έκτασή του, όπως και η αναπαράστασή του που το εμφανίζει ως φυσικό φαινόμενο με το οποίο πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Η γνώμη μου είναι ότι δεν είναι φυσικό φαινόμενο, αλλά ιστορικό και κοινωνικό και αυτό θα πει ότι μπορεί να χτυπηθεί στη ρίζα του και να πάψει να είναι κοινωνικό φαινόμενο, να ξαναγίνει ένα σποραδικά εμφανιζόμενο γεγονός».

Ο κ. Σιδέρης τόνισε ότι «το bullying γεννιέται στην διασταύρωση τριών ρευμάτων», τα οποία και παρέθεσε αναλυτικά:

«Μέσα σε κάθε άνθρωπο υπάρχει έμφυτη η τάση για απόλαυση της βίας και του κακού που παθαίνει ο άλλος (θυμηθείτε με τι γελάμε στις κωμωδίες στην πιο soft μορφή, ή τι βλέπουμε σε ένα ρινγκ, ή τις αμέτρητες σκηνές βίας που γεννούν μία φυσική, δομική στην ανθρώπινη ψυχή απόλαυση, που ονομάζεται σαδισμός, που υπάρχει σε κάθε ανθρώπινη ψυχή. Το έργο του πολιτισμού δεν είναι να καταργήσει τον σαδισμό, αλλά να τον πλαισιώσει και μετουσιώσει σε κοινωνικά αποδεκτά πράγματα όπως τα προαναφερθέντα.
Το bullying λοιπόν δεν είναι η άσκηση της βίας, αλλά η απόλαυση της βίας και του κακού, αυτό το διαφοροποιεί από τις άλλες μορφές βίας», όπως είπε.

Επίσης, «σύμφυτη με την ανθρώπινη ψυχική λειτουργία είναι η σύγκριση, το καθρέφτισμα στον άλλο, να προσπαθεί κάποιος να δει ποιος είναι πιο ωραίος, πιο δυνατός, πιο πλούσιος, πιο μάγκας, κτλ. Είναι η φαντασιακή σχέση που αναπόφευκτα γεννιέται όταν συναντιώνται δύο άνθρωποι. Αυτή η σύγκριση τροφοδοτεί την επιθετικότητα, είναι ένας ποταμός επιθετικότητας που καλούμαστε καθημερινά να διαχειριστούμε».

«Αυτά τα δύο υπήρχαν πάντα, είναι ανθρωπολογικά, δομικά στοιχεία της ψυχής, αλλά ο κοινωνικός και ιστορικός λόγος που έκανε το bullying κοινωνική επιδημία που εν τέλει παρουσιάζεται σαν φυσική κατάσταση, είναι ο καταναλωτικός ναρκισσισμός, η κουλτούρα που συνδυάζει το να καμαρώνει κανείς γιατί καταναλώνει και το να μην νοιάζεται εάν θα πατήσει, μεταφορικά ή κυριολεκτικά, επί πτωμάτων προκειμένου να ανέβει το "εγώ" του και να σκιάσει, να υποτάξει όλα τα άλλα. 
Η λογική του bullying είναι ακριβώς αυτή και μεταφέρεται στα παιδιά μέσω του τρόπου ανατροφής τους, τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια στον δυτικό κόσμο, 30 και πλέον χρόνια στην Ελλάδα. Όταν ένα παιδί μεγαλώνει με την λογική "πρέπει να είσαι ο πιο ..., φά τους να μην σε φάνε", με την ιδέα ότι είναι ο πρίγκιπας και το βασιλόπουλο, ο άρχοντας του παντός που δικαιούται τα πάντα, ότι μπορεί "να γαμεί και να δέρνει επειδή έτσι του αρέσει". Γι' αυτό το bullying έγινε κοινωνική επιδημία, στην σύγχρονη δυτική κοινωνία του καταναλωτικού ναρκισσισμού», τόνισε ο κ. Σιδέρης.

Κατά τον ίδιο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, «πρέπει να μεταδοθεί στα παιδιά ότι το bullying δεν είναι πράξη παληκαριάς και μαγκιάς, είναι ψευτονταηλίκι και ψευτομαγκιά, μία συμπεριφορά θρασύδειλη και γελοία. Σαν τέτοια πρέπει να την προσλαμβάνουμε μικροί και μεγάλοι, ώστε να καταλυθεί αυτή η φαντασιακή αίγλη, η λάμψη που το περικλείει, να υπάρχει ο φόβος ότι αν το κάνει κάποιος να κινδυνεύει να είναι στα μάτια άλλων γελοίος. Ο τρόμος που γεννιέται σε κάθε παιδική ψυχή από το ενδεχόμενο να χαρακτηριστεί γελοίο από τους φίλους και τους συμμαθητές του είναι αρκετός να για φρενάρει τους ψευτονταήδες».

«Αν πεις σε ένα παιδί "μην το κάνεις, είναι κακό", από μέσα του θα πει "κακός; πολύ ευχαρίστως" - αλλά γελοίος ποτέ. Αν ενσπείρουμε στους τρομοκράτες τον τρόμο του ενδεχομένου να χαρακτηριστεί γελοία η συμπεριφορά τους, θα έχουμε αποδομήσει την λαμπερή παράσταση, δείξαμε τον γελοίο πυρήνα της, την θρασυδειλία. Με έναν απλό μηχανισμό κοινωνικής ψυχολογίας, κανένα παιδί δεν θα θέλει να μπει στην δοκιμασία, να δει αν η συμπεριφορά του γελοία στα μάτια των άλλων. Κανένα παιδί δεν μπαίνει σε τέτοια δοκιμασία», όπως είπε χαρακτηριστικά.    πηγή: Στο Κόκκινο

Δεν υπάρχουν σχόλια: