Η Ν.Δ. δεν έδωσε χθες συνέχεια στο θέμα «ουρανοξύστης του Εβο Μοράλες», αντιλαμβανόμενη την επικοινωνιακή της γκάφα να επενδύσει και να παρουσιάσει μια είδηση που ήταν εντελώς αναληθής.
Η απαξίωση και η ειρωνική αντιμετώπιση του προέδρου της Βολιβίας συνεχίστηκαν ωστόσο από ορισμένα μέσα ενημέρωσης, την ώρα που η εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. κ. Σπυράκη, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών, ξόδεψε αρκετό χρόνο για τον Γάλλο οικονομικό φιλόσοφο Σερζ Λατούς, παρουσιάζοντας μια συνέντευξή του σε ελληνικό μέσο όπου καταφερόταν εναντίον του ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες μέρες ο Αλέξης Τσίπρας είχε συστήσει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να διαβάσει Λατούς, όχι όμως για το ευρώ, αλλά για τον ορισμό της «ολιγαρκούς αφθονίας».
Στη χθεσινή συνέντευξη, η κ. Σπυράκη δεν είπε τίποτα για τους Χάγεκ και Φρίντμαν, τους γκουρού του νεοφιλελευθερισμού στους οποίους επίσης αναφέρθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το δικό τους έργο ακολουθεί ο κ. Μητσοτάκης και η Ν.Δ. Ούτε βέβαια και για το «έργο» που άφησαν πίσω τους στη Λατινική Αμερική οι εκπρόσωποι του νεοφιλελευθερισμού. Κατά τα λοιπά, βέβαια, η Ν.Δ., όπως αποδείχθηκε και από το σχετικό tweet του κ. Μητσοτάκη, θεωρεί «αποτυχημένα» τα σοσιαλιστικά μοντέλα της Λατινικής Αμερικής.
«Πετυχημένα» μοντέλα
Αυτό που δεν είπε ο κ. Μητσοτάκης είναι τι ακριβώς θεωρεί πετυχημένο μοντέλο στη Λατινική Αμερική, καθώς η πρόσφατη Ιστορία της -πέραν των «αποτυχημένων» σοσιαλιστικών μοντέλων- ήταν γεμάτη από πραξικοπήματα δεξιάς - ακροδεξιάς έμπνευσης με χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους, με βασανιστήρια και φυλακίσεις και με διαλείμματα δημοκρατίας, στα οποία τον πρώτο λόγο είχαν το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και η διαφθορά που χαρακτήριζε πολλούς από τους «άριστους» ηγέτες της. Υπό αυτό το πλαίσιο, αξίζει να θυμηθούμε κάποια περιστατικά από την πρόσφατη Ιστορία της χιλιοταλαιπωρημένης αυτής ηπείρου και να διαπιστώσουμε τι πέτυχαν τα μη σοσιαλιστικά καθεστώτα.
Υπολογίζεται ότι από τις αρχές του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα έως σήμερα έχουν λάβει χώρα δεκάδες πραξικοπήματα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου σε συντριπτικό ποσοστό ανέτρεψαν δημοκρατικά εκλεγμένες σοσιαλιστικές κυβερνήσεις. Το γιατί ο σοσιαλισμός είχε μεγάλη πέραση στις χώρες αυτές εξηγείται εύκολα, αν δει κανείς αναλυτικά την ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Εκεί που άνθησε για αιώνες η αποικιοκρατία και κουμάντο έκαναν στη συνέχεια οι ντόπιοι ολιγάρχες σε αγαστή συνεργασία με τον ξένο παράγοντα.
Εδώ, αξίζει να θυμηθούμε και το δόγμα Μονρόε. Στις 2 Δεκεμβρίου του 1823, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζέιμς Μονρόε διακήρυξε απευθυνόμενος στο Κογκρέσο ότι οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στις ευρωπαϊκές δυνάμεις να αναμιχθούν στις υποθέσεις του δυτικού ημισφαιρίου και συγκεκριμένα στη Βόρεια και Νότια Αμερική. Προειδοποίησε, επίσης, τους Ευρωπαίους να μην προσπαθήσουν να εγκαταστήσουν μοναρχικά καθεστώτα στα νέα κράτη της αμερικανικής ηπείρου, τα οποία είχαν αποκτήσει την ανεξαρτησία τους κυρίως από την Ισπανία.
Με απλά λόγια, οι ΗΠΑ εδώ και σχεδόν 200 χρόνια είχαν κάνει γνωστή την πρόθεσή τους να μην επιτρέψουν σε άλλους «μεγάλους» παίκτες να κάνουν παιχνίδι στη δική τους μεριά και σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες που θα επέτρεπαν στις ίδιες να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη μοίρα της Λατινικής Αμερικής.
Αυτό επιβεβαιώθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου μπροστά στον κίνδυνο επέκτασης του κομμουνισμού στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και μετά την επανάσταση στην Κούβα (1959), οι ΗΠΑ και οι μεγαλοαστικές τάξεις των προαναφερθεισών χωρών αποφάσισαν να αντιδράσουν. Τα πραξικοπήματα στις χώρες αυτές ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο, σε κάποιες περιπτώσεις κράτησαν και για περισσότερα από 30 χρόνια.
Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, οι δικτατορίες αυτές δεν ήσαν συνήθη στρατιωτικά καθεστώτα με προσωποπαγή χαρακτήρα [όπως π.χ. οι δικτατορίες των «caudillos» κατά τον 19ο αιώνα (σ.σ. caudillo σημαίνει απολυταρχικός ηγέτης, έτσι προσφωνούσαν τον δικτάτορα της Ισπανίας, Φράνκο)]. Ονομάστηκαν «γραφειοκρατικά – αυταρχικά καθεστώτα» γιατί συνδύαζαν τα εξής χαρακτηριστικά:
Τον κυρίαρχο ρόλο του στρατού, δηλαδή της στρατιωτικής ιεραρχίας ως θεσμού, στη λήψη των αποφάσεων
Επαγγελματισμό στην άσκηση διοίκησης (και της συνακόλουθης καταστολής των διαφωνούντων) ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής εκπαίδευσης, συνδρομή στο έργο των στρατιωτικών εκ μέρους της κρατικής γραφειοκρατίας
Υποστήριξη των ίδιων στην αυταρχική διακυβέρνηση της χώρας τους από εξωτερικούς συμβούλους - τεχνοκράτες (π.χ., όπως συνέβη στην περίπτωση της Χιλής).
Σκοπός των καθεστώτων αυτών ήταν η μακρά -αντί για προσωρινή- παραμονή στην εξουσία με σκοπό την αναδιαμόρφωση του πολιτικού συστήματος και τη μεταβολή της οικονομικής πολιτικής. Επιπροσθέτως, σκοπός των καθεστώτων ήταν η πραγματοποίηση του ιδεολογικού τρίπτυχου «Θεός, πατρίδα, ιδιοκτησία». Ιδεολογικά, τα κύρια ρεύματα που επηρέαζαν τη διαμόρφωση μέτρων πολιτικής ήταν τα εξής: αφενός το δόγμα της εθνικής ασφάλειας, η παραδοσιακή αυταρχική πολιτική κουλτούρα και οι πιο συντηρητικές μορφές του Καθολικισμού, που πρακτικά σήμαιναν την καταστολή εκείνων των κινημάτων που εθεωρούντο ανατρεπτικά και την απαγόρευση των πολιτικών κομμάτων και συνδικάτων, αφετέρου το δόγμα του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού.
Το πείραμα της Χιλής
Το τελευταίο υπαγόρευε, πρώτον, τη συγκράτηση των μισθών και την περιστολή των συλλογικών ελευθεριών, με σκοπό τη δημιουργία ευνοϊκού επενδυτικού κλίματος για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, και δεύτερον τη συρρίκνωση του ρόλου του κράτους στην οικονομία. Ο,τι ακριβώς δηλαδή πρεσβεύει η οικονομική πολιτική της Ν.Δ. σήμερα.
Ο νεοφιλελευθερισμός άρχισε ουσιαστικά το 1975 στη Χιλή, δύο χρόνια μετά τη δικτατορία του Πινοσέτ, όταν τα αυτοαποκαλούμενα Παιδιά του Σικάγου («Chicago Boys») ανέλαβαν θέσεις εξουσίας. Ποια ήταν αυτά τα παιδιά; Πρώτος και καλύτερος ο Σέρχιο ντε Κάστρο, Χιλιανός απόφοιτος της Σχολής του Σικάγου (σ.σ. εκεί που για περισσότερα από 30 χρόνια δίδασκε ο Μίλτον Φρίντμαν), έγινε υπουργός Οικονομικών της Χιλής το 1975.
Κατά τη διάρκεια της εξαετούς θητείας του, οι ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν, τέθηκαν περιορισμοί στις απεργίες και τα εργατικά συνδικάτα και το ΑΕΠ αυξανόταν κάθε χρόνο. Ενα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών δημιουργήθηκε ανάμεσα στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Πολλοί άλλοι απόφοιτοι της Σχολής του Σικάγου τοποθετήθηκαν σε κυβερνητικές θέσεις τα χρόνια του Πινοσέτ και μετά – άλλοι δίδαξαν το οικονομικό της δόγμα σε χιλιανά πανεπιστήμια. Ολοι αυτοί έγιναν γνωστοί ως «τα Παιδιά του Σικάγου». Αυτός ήταν ο πρώτος ριζοσπαστικός πειραματισμός για τη νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση του κόσμου και έθεσε τις βάσεις για τη δεκαετία του 1980 και του 1990 στη Λατινική Αμερική, όταν, μέσα από την κρίση χρέους και την πολιτική ήττα των διαφόρων αριστερών στην περιοχή, το νεοφιλελεύθερο σχέδιο επεκτάθηκε πραγματικά σε κάθε σημείο της ηπείρου.
Εντυπωσιακή ήταν όμως και η στάση του ίδιου του Φρίντμαν για την πολιτική κατάσταση στη Χιλή. Στο ντοκιμαντέρ του 1980 «Ελεύθερος να επιλέξεις» (Free to Choose), είπε τα παρακάτω: «Η Χιλή δεν είναι ένα σύστημα πολιτικής ελευθερίας και δεν εγκρίνω το σύστημα.
Ομως, οι άνθρωποι εκεί είναι περισσότερο ελεύθεροι από τους ανθρώπους σε κομμουνιστικές κοινωνίες, επειδή το κράτος έχει μικρότερο ρόλο… Οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια βελτιώνονται και δεν χειροτερεύουν. Θα ήταν ακόμη καλύτερο να ξεφορτωθούν τη χούντα και να μπορούν να έχουν ένα ελεύθερο δημοκρατικό καθεστώς».
Επιχείρηση «Κόνδωρ»
Μόλις πριν από τρία χρόνια η δικαιοσύνη στις χώρες της Λατινικής Αμερικής κατέληξε σε βαριές ποινές έναντι συγκεκριμένων προσώπων, τα οποία είχαν αναμιχθεί στα δικτατορικά καθεστώτα και στις πολιτικές τους. Αφορμή στάθηκε η δίκη που έγινε στο Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής, με κατηγορούμενους τους πρωταίτιους της διαβόητης επιχείρησης «Κόνδωρ».
Η «επιχείρηση Κόνδωρ» ήταν στην ουσία η σύμπραξη των μυστικών υπηρεσιών των δικτατοριών της Αργεντινής, της Χιλής, της Βραζιλίας, της Ουρουγουάης, της Παραγουάης και της Βολιβίας. Ξεκίνησε το 1974 και παρέμεινε σε ισχύ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80. Επισήμως αφορούσε την «ανταλλαγή πληροφοριών σε σχέση με τη δράση ανατρεπτικών στοιχείων και τρομοκρατών στο εξωτερικό».
Στην πραγματικότητα, όμως, αφορούσε την παρακολούθηση, την απαγωγή, την ανάκριση και τη φυσική εξόντωση των αντιπάλων των εν λόγω δικτατοριών. Αυτή η συνεργασία οδήγησε στον βασανισμό και την εξαφάνιση περίπου 30.000 αριστερών, συνδικαλιστών και αγωνιστών των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας.
Πολιτικές δολοφονίες
Ενα άλλο κομμάτι της επιχείρησης αφορούσε την εκτέλεση πολιτικών δολοφονιών στο εξωτερικό, με πιο γνωστά θύματα τα στελέχη της κυβέρνησης Αλιέντε, στρατηγό Κάρλος Πρατς και Ορλάντο Λατελιέρ. Την υψηλή εποπτεία της επιχείρησης είχε η CIA, ενώ συμμετείχαν ενεργά και μέλη της ιταλικής νεοφασιστικής οργάνωσης Ordine Nuovo («Νέα Τάξη»). Επιπλέον, ο επιζών της δικτατορίας του Πινοσέτ, συγγραφέας Λουίς Σεπούλβεδα, στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του «Patagonia Express» αναφέρει τη συμμετοχή πρακτόρων της Μοσάντ στον βασανισμό και την ανάκριση αντιστασιακών εβραϊκής καταγωγής.
Στην υπόθεση εμπλέκονται, επίσης, οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με τα αρχεία του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες αντάλλασσαν πληροφορίες με τις μυστικές υπηρεσίες της Χιλής, που οδήγησαν στη σύλληψη εκατοντάδων αριστερών αγωνιστών, ενώ οι βασανιστές και οι ανακριτές των αργεντίνικων Μυστικών Υπηρεσιών είχαν εκπαιδευτεί από συναδέλφους τους των γαλλικών Μυστικών Υπηρεσιών με προϋπηρεσία στο βασανισμό Αλγερινών αντιστασιακών! Η «επιχείρηση Κόνδωρ» σταμάτησε επίσημα με την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή, το 1983.
Αφορμή για την έρευνα που οδήγησε στη δίκη ήταν μια τυχαία ανακάλυψη. Το 1992, τρία χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας του Αδόλφο Στρέσνερ στην Παραγουάη, ένας δικηγόρος ανακαλύπτει τυχαία σε ένα αστυνομικό τμήμα της πρωτεύουσας Ασουνσιόν ένα δωμάτιο στο οποίο βρίσκονται βουνά εγγράφων σχετικών με τη δράση των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. Περιλάμβαναν φακέλους για 50.000 εκτελέσεις, 400.000 φυλακίσεις, αλλά και τους φακέλους 30.000 «εξαφανίσεων». Ηταν οι 30.000 περίπου άνθρωποι που «εξαφανίστηκαν» στο πλαίσιο της «επιχείρησης Κόνδωρ».
Δημήτρης Τερζής https://www.efsyn.gr/politiki/187764_ta-diarki-praxikopimata-dexias-empneysis-sti-latiniki-ameriki
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου