Εξέπνευσε σήμερα η προθεσμία που είχαν δώσει τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών στις περιφέρειες όλης της χώρας για να κλείσουν και να αποκαταστήσουν τις ανεξέλεγκτες χωματερές τους, χωρίς βέβαια ο στόχος να έχει επιτευχθεί. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 250 χωματερές παραμένουν σε λειτουργία, συχνά χωρίς να υπάρχει καμία δρομολογημένη λύση, καθώς οι τοπικοί δήμοι δηλώνουν πλήρη αδυναμία να ξεκινήσουν έργα για την κατασκευή και αποκατάσταση ΧΥΤΑ. Καθώς ο κίνδυνος επιβολής προστίμων από την Ε.Ε. για τις χωματερές είναι πλέον ορατός (υπολογίζονται στα 8,5 εκατ. ευρώ ημερησίως!), τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών ετοιμάζουν κοινή παρέμβαση, προκειμένου να επιταχύνουν τις εξελίξεις.
Το τελεσίγραφο που είχαν απευθύνει στις 20 Απριλίου τα δύο υπουργεία φαίνεται ότι δεν πέτυχε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οι ρυθμοί κλεισίματος και αποκατάστασης των ανεξέλεγκτων χωματερών εξακολουθούν να είναι πολύ αργοί εξαιτίας δύο σημαντικών προβλημάτων: της απουσίας ώριμων μελετών (ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή νέων ΧΥΤΑ ή η αποκατάσταση χωματερών) και φυσικά της έλλειψης πόρων. Στην κατεύθυνση αυτή εργάζονται το τελευταίο διάστημα τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Υποδομών, τα οποία πρόκειται να αναλάβουν κοινή δράση μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μέχρι τον Σεπτέμβριο πρόκειται να απευθύνουν πρόσκληση ενδιαφέροντος μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη) στους δήμους, ώστε να εντάξουν προς χρηματοδότηση έργα (και όχι μελέτες) αποκατάστασης περίπου 100 χωματερών. Ταυτόχρονα το υπουργείο Περιβάλλοντος μελετά τρόπους παρέμβασης ειδικά για την Πελοπόννησο, ώστε να αντιμετωπιστεί το μείζον πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στη διαχείριση των απορριμμάτων. Το υπουργείο μελετά την αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού και την κύρωσή του με κατεπείγουσες διαδικασίες τον Σεπτέμβριο, ώστε να κερδίσει χρόνο.
Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη χρόνου είναι το βασικό πρόβλημα. Η Ελλάδα καταδικάστηκε στις 6 Οκτωβρίου 2005 για τον χαώδη τρόπο διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και βρίσκεται πλέον ένα βήμα από το Ευρωδικαστήριο και τη δεύτερη καταδίκη (έχει σταλεί ήδη η προειδοποιητική επιστολή). Στην περίπτωση δεύτερης καταδίκης, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να καταβάλει πρόστιμο, που εκτιμάται ότι θα είναι 34.000 ευρώ ανά χωματερή την ημέρα. Με 250 χωματερές να λειτουργούν δηλαδή, η Ελλάδα θα κληθεί να καταβάλλει 8,5 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα ή 255 εκατ. ευρώ τον μήνα!
Η πίεση χρόνου, υπό τον φόβο των ευρωπροστίμων, δείχνει να είναι κακός σύμβουλος για την επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα. Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη επισημαίνει προβλήματα στη διαδικασία χωροθέτησης νέων ΧΥΤΑ, αλλά και πλημμελή τήρηση των κανόνων για την προστασία του περιβάλλοντος κατά την κατασκευή και τη λειτουργία τους. Ο Συνήγορος προτείνει να παρακολουθείται υποχρεωτικά η τήρηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων κατά τη λειτουργία των ΧΥΤΑ. Με χθεσινή του παρέμβαση τοποθετήθηκε επί των προβλημάτων της διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, έχοντας χειριστεί περισσότερες από 100 αναφορές πολιτών για τη χωροθέτηση, την κατασκευή και τη λειτουργία ΧΥΤΑ. Οπως μεταξύ άλλων επισημαίνει:
- Κατά τον σχεδιασμό διαχείρισης των στερεών αποβλήτων δεν τηρείται αυστηρά η νομοθεσία.
- Κατά τη χωροθέτηση νέων έργων διαχείρισης απορριμμάτων δεν αξιολογούνται επαρκώς οι εναλλακτικές και η χωροθέτηση επηρεάζεται από κριτήρια σκοπιμότητας.
- Η αδειοδότηση των χώρων αυτών είναι ελλιπής, συχνά δεν τηρούνται οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι, με αποτέλεσμα να εντείνονται οι κοινωνικές αντιδράσεις.
- Δεν επιβάλλονται διοικητικές ή ποινικές κυρώσεις στους υπεύθυνους δήμους, με την αιτιολογία ότι δεν υπάρχει ΧΥΤΑ.
Ο Συνήγορος προτείνει να μην εγκλωβίζεται η πολιτεία στην κατασκευή ΧΥΤΑ, αλλά να προωθεί ταυτόχρονα κι άλλα έργα επεξεργασίας αποβλήτων, ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά απορριμμάτων που ανακυκλώνονται και να μειωθούν αντίστοιχα οι ποσότητες που οδηγούνται σε ταφή. Επίσης, να γίνεται συστηματικός έλεγχος της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων κατά την κατασκευή και τη λειτουργία ενός ΧΥΤΑ, τομέας στον οποίο έχουν διαπιστωθεί σοβαρά προβλήματα.
Του Γιωργου Λιαλιου
ΠΡΕΖΑ TV
17-7-2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου