Μόλις δύο μήνες μετά την κατάρρευση της Lehman Βrothers τον Σεπτέμβριο του 2008, οι κορυφαίοι ευρωπαίοι ηγέτες δημιούργησαν μια μικρή, κλειστή επιτροπή «ειδικών αποστολών»η ύπαρξη της οποίας ήταν τόσο μυστική που έγινε γνωστή ως η επιτροπή «που δεν υπάρχει».
Αποστολή της, όπως αναφέρει η «Wall Street Journal» που αποκάλυψε την ύπαρξή της, είναι να δημιουργήσει σχέδιο το οποίο θα αποτρέψει τη χρεοκοπία οποιασδήποτε χώρας- μέλους της ευρωζώνης. Η χρησιμότητα της επιτροπής αυτής, σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, φάνηκε όταν πέρσι η Ελλάδα αντιμετώπισε τα γνωστά προβλήματα δανεισμού από τις διεθνείς αγορές, καθώς προσπάθησε να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ των χωρών- μελών της ευρωζώνης για το αν θα πρέπει η ευρωζώνη να στηρίξει οικονομικά μιά από τις χώρες- μέλη της. Αλλες χώρες ήθελαν να βοηθήσουν άμεσα τη χώρα μας, ενώ άλλες εμφανίζονταν διστακτικές.
Η έρευνα που πραγματοποίησε η «Wall Street Journal» αποκάλυψε ότι η διχογνωμία μεταξύ των ευρωπαίων εταίρων για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση στην Ελλάδα έφερε τη νομισματική ένωση πολύ κοντά στη διάλυση. Στις αρχές Μαΐου, λίγες μόλις ώρες πριν να συμφωνήσουν η Γαλλία και η Γερμανία για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού ταμείου βοήθειας των 500 δισ. ευρώ με τη συνδρομή επιπλέον 250 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Κ. Λαγκάρντ εξέφραζε ανοικτά την ανησυχία της στη γαλλική αποστολή για το μέλλον του ενιαίου νομίσματος, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται χωρίς να κατονομάζει η αμερικανική εφημερίδα.
Οι διαφορές στο πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί η κρίση έφεραν στο φως όλα τα δομικά προβλήματα της ενωμένης Ευρώπης τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και τον Νότο- ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανίακαι ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις και τους θεσμούς της Ευρώπης. Διαφορές οι οποίες εμπόδισαν την άμεση αντίδραση της Ε.Ε. όταν ξέσπασε η κρίση. Ο γάλλος πρόεδρος Ν. Σαρκοζί για παράδειγμα που έβλεπε τη δημοτικότητά του να κατρακυλά, είδε αμέσως ότι τα προβλήματα της Ελλάδας απειλούν να συνταράξουν την ευρωζώνη και ζήτησε άμεση δράση. Η γερμανίδα καγκελάριος Α. Μέρκελ όμως που βρισκόταν αντιμέτωπη με εκλογική αναμέτρηση και δεν ήθελε να φανεί ότι ρισκάρει με τα χρήματα των γερμανών φορολογουμένων αντιστάθηκε σθεναρά στην άμεση χορήγηση οικονομικής βοήθειας.
Ο κίνδυνος κρίσης κρατικών χρεών είχε αρχίσει να απασχολεί την ευρωζώνη ήδη από τον Οκτώβριο του 2008 όταν η Ουγγαρίαμέλος της Ε.Ε. αλλά εκτός ενιαίου νομίσματος- είδε να στερεύει ο δανεισμός από τις διεθνείς αγορές. Τότε η Ε.Ε. χρησιμοποίησε ειδικό μηχανισμό επιτρέποντας στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα να σώσουν την Ουγγαρία, παρέχοντας 20 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Σύντομα όμως έγινε κατανοητό, γράφει η «Wall Street Journal», ότι η Ε.Ε. δεν είχε ανάλογο μηχανισμό να σώσει με παρόμοιο τρόπο χώρα της ευρωζώνης. Επιπλέον, η ιδέα της προσφυγής στο ΔΝΤ ήταν ταμπού για πολλούς κορυφαίους παράγοντες της Ε.Ε.: θεωρούσαν ότι στο Ταμείο προσφεύγουν μόνο φτωχές χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ.
Τον Μάρτιο του 2009 ο Χavier Μusca, στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών της Γαλλίας, ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει τη θέση του ως πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, ένα ειδικό σώμα τεχνοκρατών που διαχειριζόταν την οικονομική πολιτική της Ε.Ε. Ενημερώνοντας τον διάδοχό του, τον αυστριακό Τhomas Wieser, του είπε: «Παρεμπιπτόντως, υπάρχει και μια ομάδα που επίσημα δεν υφίσταται».
Η μυστική αυτή ομάδα συντονιζόταν από τον πρόεδρο της Επιτροπής και λειτουργούσε από τον Νοέμβριο του 2008 για τη δημιουργία σχεδίου αντιμετώπισης κρίσης από χώρα- μέλος της ευρωζώνης, αντίστοιχης με αυτήν που είχε ζήσει η Ουγγαρία. Μέλη της ομάδας ήταν κορυφαία στελέχη των οικονομικών επιτελείων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων με θέση κάτω από τους υπουργούς. Συγκεκριμένα προέρχονταν από τα επιτελεία της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του γραφείου του πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου Ζ.Κ.Γιούνκερ.
Αυτή η ομάδα κρούσης συναντιόταν κρυφά στο περιθώριο συνόδων κορυφής, συχνά ξημερώματα ή αργά το βράδυ, εξετάζοντας πιθανούς κινδύνους που θα μπορούσαν να προέλθουν από χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Ισπανία. Εκεί η Ε.Ε. πίεζε να αναλάβει κεντρικό ρόλο στη συγκέντρωση και χορήγηση κεφαλαίων σε χώρες που είχαν ανάγκη, βρίσκοντας σύμμαχο τη Γαλλία. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών όμως δεν ήθελε να δώσει τη διαχείριση των οικονομικών του στις Βρυξέλλες. Ειδικότερα, το Βερολίνο φοβήθηκε ότι δημιουργείται κίνημα κεντρικού δανεισμού στην Ευρώπη μέσω ομολόγων της Ε.Ε. Η διχογνωμία αυτή έπαψε να είναι θεωρητική όταν ξέσπασε η ελληνική κρίση και τον Φεβρουάριο έγινε σαφές ότι οι χώρες της ευρωζώνης θα έπρεπε να κάνουν κάτι για να σώσουν την Ελλάδα.
Τότε η Γερμανία κράτησε σκληρή στάση απαιτώντας δραστικά μέτρα λιτότητας από τη χώρα μας προκειμένου να χορηγηθεί βοήθεια. Την ημέρα της Συνόδου Κορυφής, η συνάντηση άρχισε με δίωρη καθυστέρηση. Επίσημη δικαιολογία ήταν η κακοκαιρία. Στην πραγματικότητα όμως ο πρόεδρος της Ε.Ε. Χ. Βαν Ρόμπαϊ πραγματοποιούσε κρίσιμη συνάντηση στο γραφείο του με κορυφαίους ευρωπαίους ηγέτες περιλαμβανομένων των Σαρκοζί και Μέρκελ, καθώς και του προέδρου της ΕΚΤ Ζ.-Κ. Τρισέ. Τελικά ο Ρόμπαϊ πέτυχε συμβιβασμό, αν και το τελικό ανακοινωθέν («η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει οικονομική βοήθεια») δεν καθησύχασε τις αγορές. Στα τέλη Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της Ντόιτσε Μπανκ Τζ. Ακερμαν επισκέφθηκε την Αθήνα για να συζητήσει την πιθανότητα χορήγησης βοήθειας 30 δισ. ευρώ- τα μισά από τη Γερμανία και τη Γαλλία και τα άλλα μισά από μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Το επιτελείο της κ. Μέρκελ όμως δεν θέλησε να φανεί ότι επρόκειτο για βοήθεια από το Βερολίνο.
Η Γερμανία γνώριζε ότι πρέπει να βοηθήσει και η μυστική ομάδα συμφώνησε ότι θα πρέπει η Ευρώπη και όχι το ΔΝΤ να ηγηθεί της διάσωσης. Στις 25 Μαρτίου η Μέρκελ συμφώνησε να ανακοινωθεί πως η ευρωζώνη θα σώσει την Ελλάδα ως ύστατη λύση, απαιτώντας όμως την παρουσία και του ΔΝΤ παρά τις αντιδράσεις του Ν. Σαρκοζί. Τελικά στις 11 Απριλίου η Ε.Ε. τελικά συμφώνησε να δώσει στην Ελλάδα οικονομική βοήθεια: 30 δισ. ευρώ με τη μορφή κρατικών δανείων και άλλα 15 δισ. από το ΔΝΤ. Οι Ευρωπαίοι πίστευαν ότι το ποσό θα ήταν αρκετό για να καλυφθούν οι ανάγκες της Ελλάδας για έναν χρόνο. Αποδείχτηκε όμως ότι τελικά δεν ήταν...
ΠΡΕΖΑ TV
28-9-2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου