Τρίτη, Ιανουαρίου 11, 2011

ΟΙ ΑΣΤΕΓΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τυλίχτηκε σε μια κουβέρτα και κρύφτηκε πίσω από μια κολόνα για να προφυλαχτεί από τις νιφάδες του χιονιού που άρχισαν να πέφτουν. Ο Κώστας δεν είχε πού αλλού να πάει, η είσοδος της Παναγίας Δεξιάς είναι το “σπίτι” του.
Στον σιδηροδρομικό σταθμό, στην περιοχή του ΚΤΕΛ και πίσω από τα δικαστήρια, στο Αλλατίνη και στην αλάνα του Μεγάρου Μουσικής, σε γιαπιά και πρόχειρα παραπήγματα, εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονται στην ίδια θέση με τον Κώστα.
Κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό των αστέγων. Στη Θεσσαλονίκη, όσοι βρίσκονται σε κατάσταση “αστεγότητας”, δηλαδή όσοι αντιμετωπίζουν είτε μόνιμο είτεΣε συνθήκες οικονομικής κρίσης, που όλο και περισσότεροι θα αναγκαστούν να ζήσουν κάτω από το όριο της φτώχιας, κάποιοι θα βρεθούν στη θέση του Περικλή της φωτογραφίας. ΦΩΤ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ προσωρινό πρόβλημα στέγης, υπολογίζονται στους 500, όπως εκτιμά ο Νίκος Γαβάλας, υπεύθυνος της ΜΚΟ “Άρσις”. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Στέγη, πανελλαδικά οι άστεγοι το 2008 ήταν 20.000-22.000, αριθμός που είναι πολύ μεγαλύτερος αν λάβουμε υπόψη τις σημερινές συνθήκες, σημειώνει η Βάσω Αγκαθίδου, εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Feantsa, την ευρωπαϊκή ομοσπονδία οργανισμών για τους αστέγους.
“Ενώ στην Ευρώπη μιλάμε για κατάργηση ξενώνων και τη μίσθωση διαμερισμάτων για αστέγους, στη Θεσσαλονίκη δεν έχουμε καν ξενώνα” τονίζει, προτείνοντας ο δήμος να δημιουργήσει ξενώνες σε εγκαταλειμμένα κτίρια, αξιοποιώντας το γεγονός ότι το 3% του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης θα διατεθεί το επόμενο διάστημα για τη στέγαση ευπαθών κοινωνικών ομάδων.

“Εφτά νομά σε ένα δωμά”
Μέχρι τον Μάιο η μητρόπολη Νεαπόλεως νοίκιαζε ένα σπίτι όπου κάποτε έμεναν 20-25 άτομα. Το υψηλό ενοίκιο και το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα το σπίτι έμεινε κενό, ανάγκασε τη μητρόπολη να λήξει τη μίσθωση. Ο δήμος Θεσσαλονίκης νοικιάζει δύο (!) δωμάτια σε ένα ξενοδοχείο της πόλης για να αντιμετωπίσει έκτακτα περιστατικά. “Σε έναν χώρο τρία επί τέσσερα κοιμόμαστε τέσσερις άνθρωποι. Δεν μπορούμε να σταθούμε ούτε όρθιοι”, λέει ένας από τους ελάχιστους “προνομιούχους”, που μας ζητά να μη δημοσιεύσουμε το όνομά του, μήπως για αυτό τον λόγο χάσει την πολύτιμη στέγη. “Για μένα, είναι παλάτι. Αλλιώς, θα πέθαινα από το κρύο” λέει.

Στα σκαλιά της εκκλησίαςΜε δυο χαρτόκουτα για στρώμα, άστεγοι μετατρέπουν σε κρεβάτι πεζούλες πίσω από το κτίριο του ΙΚΑ, στην οδό Πολυτεχνείου. ΦΩΤ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
Μετά από 20 χρόνια τεχνίτης σιδηρομπετόν, ο Παύλος έμεινε, στα 42 του, χωρίς δουλειά. Μην έχοντας να πληρώσει το ενοίκιο, έφυγε από το σπίτι του πριν του κάνουν έξωση. Είναι οργισμένος: με την οικογένειά του που του γύρισε την πλάτη, με όσους του πετούν μισό ευρώ στον δρόμο, με το ανύπαρκτο κράτος κοινωνικής πρόνοιας, με τον δήμο που “δεν δίνει τα εγκαταλειμμένα κτίρια να μείνουν οι άστεγοι”. “Δεν ζητάω ελεημοσύνη, ελεημοσύνη δίνει μόνο ο Θεός, στην ψυχή, όχι σε χρήμα. Δουλειά ζητάω, έστω και εποχιακά”, λέει, δείχνοντάς μας την κάρτα του ΟΑΕΔ: 19 μήνες άνεργος. Μαζί του έχει πάντα μια μικρή σκυλίτσα που ονόμασε… Ελευθερία. “Γνώρισα τους ανθρώπους, και αγάπησα τα ζώα”, αναφέρει.

“Διαβρώνεσαι”
Μέχρι το 2008, ο Φίλιππος δούλευε ως επιπλοποιός, όταν όμως έκλεισε το εργαστήριο, δεν κατάφερε να βρει δουλειά αλλού. Σήμερα κοντεύει τα 50. Περνάει τις ημέρες του στο πάρκο της Μελενίκου, και τα βράδια κοιμάται σε ένα παλιό αυτοκίνητο. Τρώει στα συσσίτια της εκκλησίας… εκτός από τις αργίες. “Αύριο που είναι τα Θεοφάνια αναγκαστικά θα μείνω νηστικός”, λέει. “Το δυσκολότερο είναι να διατηρήσεις την αξιοπρέπειά σου σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Μοιραία, διαβρώνεσαι. Οι άνθρωποι μπορεί να σε σπλαχνίζονται, αλλά εγώ θέλω μια δουλειά, οποιαδήποτε, όχι ελεημοσύνη”.
Η Έμα και ο Μόρις βρίσκουν ζεστασιά στον χώρο επιβατών του σιδηροδρομικού σταθμού και όταν κλείνει κοιμούνται στα παλιά βαγόνια. “Δουλεύαμε στο Άργος, στις ελιές. Στο τέλος της σεζόν το αφεντικό δεν μας πλήρωσε, και μείναμε χωρίς φράγκο. Ήρθαμε εδώ, μήπως και βρούμε δουλειά”. Τους συνάντησα στα γραφεία της ΜΚΟ “Άρσις”, όπου ήρθαν για να ζεσταθούν και να πάρουν φαγητό. Ήταν χαρούμενοι. Μόλις είχαν κάνει ένα μεροκάματο στη διανομή φυλλαδίων, και είχαν την ελπίδα ότι θα τους έπαιρναν και αύριο.Πίσω από το πολυτελές κτιρίου του Μεγάρου Μουσικής ένας άστεγος έχει στήσει το σπιτικό του, ένα παράπηγμα που καλύπτει με τεντόπανα την ημέρα, όταν λείπει στα συσσίτια ή τους δρόμους της επαιτείας. ΦΩΤ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ

Καλύτερα στη φυλακή
Ο κύριος Τάσος ζει από το καλοκαίρι στον δρόμο. Επί δέκα μέρες το μόνο που είχε φάει ήταν δύο κουλούρια. Έπειτα ανακάλυψε τα συσσίτια της εκκλησίας. Μέχρι τον Μάιο δούλευε εργάτης σε μια εταιρεία στον Πειραιά. Εν μιά νυκτί η εταιρεία έκλεισε και μεταφέρθηκε στη Βουλγαρία. “Ακόμα και χωρίς ένσημα, δεν έβρισκα πουθενά δουλειά. Είμαι 60 χρονών, ποιος θα με έπαιρνε; Δεν ήθελα να βγω στη ζητιανιά, στον Πειραιά με ξέραν όλοι, δεν ήθελα να με λυπούνται. Ήταν φορές που σκέφτηκα να κάνω κάτι κακό, για να πάω φυλακή -τουλάχιστον εκεί θα είχα στέγη και τροφή-, αλλά δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Πηγαίνω στους εσπερινούς που κάνουν οι εκκλησίες, εκεί βρίσκω ηρεμία και ζεστασιά”. Η νύχτα έξω είναι δύσκολη, γι’ αυτό αποφεύγεις τις παρέες, για να γλιτώσεις από μπλεξίματα, εξηγεί. “Έχεις ξυπνήσει με ένα μαχαίρι στον λαιμό; Ένα βράδυ που κοιμόμουν στην είσοδο μιας πολυκατοικίας μου έβαλαν ένα μαχαίρι στον λαιμό, για να με ληστέψουν, εμένα, που δεν έχω τίποτα”.


Στον δρόμο απ’ τη μία στιγμή στην άλλη

Στη λέξη “άστεγος” συνωθούνται άνθρωποι με πολύ διαφορετικές αφετηρίες. Οι κατ’ επιλογήν κλοσάρ είναι λίγοι. Πλάι τους βρίσκει κανείς ανθρώπους με ψυχικές διαταραχές ή με εθισμό στα ναρκωτικά και το αλκοόλ, μετανάστες, άπορους, κακοποιημένες γυναίκες. Υπάρχουν κι άνθρωποι που απ’ τη μια στιγμή Τα σκαλιά έξω από την Παναγία Δεξιά έγιναν το "σπίτι" ανθρώπων χωρίς οικογένεια, δουλειά και ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι τους. ΦΩΤ. ΣΙΣΣΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥστην άλλη βρέθηκαν στον δρόμο: μεσήλικες που έμειναν άνεργοι και δεν μπορούν να ξαναβρούν δουλειά, οικογένειες που έχασαν το σπίτι τους γιατί δεν είχαν να πληρώσουν τις δόσεις του στεγαστικού, επαγγελματίες που πνίγηκαν από τα χρέη.
“Δεν έρχονται μόνο οι φτωχοί, που είχαμε πάντα, έρχονται και άνθρωποι της μεσαίας τάξης. Βλέπεις στο βλέμμα τους μια συννεφιά”, λέει ο πατήρ Στέφανος, υπεύθυνος για τα συσσίτια της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως. Μέσα σε έναν χρόνο οι 1.350 μερίδες φαγητού που μοίραζε καθημερινά έφτασαν τις 1.700, ενώ άλλες 1.400 μοιράζονται καθημερινά από τα συσσίτια της μητρόπολης Θεσσαλονίκης. Κάποιοι από αυτούς που λαμβάνουν το πλαστικό σκεύος με το φαγητό είναι άστεγοι, άλλοι είναι στα πρόθυρα να βρεθούν στη θέση τους, άποροι ή άνεργοι.
“Κάθε χρόνο δεχόμαστε 5.000 με 6.000 άτομα στο πολυιατρείο των Γιατρών του Κόσμου. Το τελευταίο διάστημα οι μισοί εξ αυτών είναι Έλληνες. Έρχονται να εξεταστούν άνεργοι, άνθρωποι που εργάζονται χωρίς ασφάλιση ή επαγγελματίες που δεν μπορούν να πληρώσουν τον ΟΑΕΕ”, λέει η κοινωνική ανθρωπολόγος Σοφία Γκαρανέ. “Έχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που αγόρασαν σπίτι με στεγαστικό, εμπόρων που πνίγηκαν από τα χρέη, δεν μπόρεσαν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και βρέθηκαν στον δρόμο”.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου
christoforidou@makthes.gr

ΠΡΕΖΑ TV
12-1-2011

Δεν υπάρχουν σχόλια: