Πέθανε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης

Ο γεννήτορας του μεταπολεμικού νεοελληνικού θεάτρου, ο ακαδημαϊκός Ιάκωβος  Καμπανέλλης έφυγε από τη ζωή σήμερα 29 Μαρτίου στις 13.45, στο ιδιωτικό νοσοκομείο «Μητέρα» στην εντατική του οποίου νοσηλευόταν τους τελευταίους περίπου 2 μήνες. Ο 89χρονος «πατριάρχης του νεοελληνικού θεάτρου» υπέκυψε μετά από επιπλοκές που είχαν προκαλέσει στην υγεία του το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετώπιζε με τα νεφρά του.  Άνθρωπος γλυκός και ιδιαίτερα αγαπητός άφησε παρακαταθήκη στους νεώτερους πλούσιο συγγραφικό έργο.
Ο συγγραφέας της «Αυλής των θαυμάτων»  και της «Στέλλας με τα κόκκινα γάντια» γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1922 στη Νάξο. Σε ηλικία 12 ετών, το 1934, λόγω οικονομικών προβλημάτων οι γονείς του, με τα εννέα τους παιδιά, μετοίκησαν στην Αθήνα. Αναγκάστηκε να εργάζεται την ημέρα και να σπουδάζει σε μια νυχτερινή Τεχνική Σχολή. Τη δίψα του για μόρφωση, την κάλυψε νοικιάζοντας μεταχειρισμένα βιβλία από τα παλαιοβιβλιοπωλεία. Στα δεκαοχτώ του χρόνια ήταν ήδη γνώστης μεγάλου μέρους της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το 1942 σε μια απόπειρα απόδρασης από την Ελλάδα, συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο και μεταφέρεται στο Ες - Ες Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν, στην Αυστρία. Μένει κρατούμενος μέχρι τις 5 Μαϊου του 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις. Όταν επιστρέφει στην Αθήνα οι παραστάσεις  του «Θεάτρου  Τέχνης-Κάρολος  Κουν», το χειμώνα του 1945-46,  τον συναρπάζουν και αρχίζει να μελετά θέατρο. Αν και δεν ολοκλήρωσε γυμνασιακή μόρφωση έδειξε ιδιαίτερη αφοσίωση στο γράψιμο. Το πρώτο του θεατρικό, «Ο Χορός πάνω στα στάχυα»  παρουσιάστηκε τη θερινή θεατρική περίοδο του 1950 από το θίασο Αδαμάντιου  Λεμού στο Θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας ενώ ένα από τα τελευταία έργα του, το «Μια κωμωδία», παρουσιάστηκε το 2002 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο της  Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Η υφολογική διαστρωμάτωση στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη φτάνει από τον ακραίο ρεαλισμό  μιας νατουραλιστικής καταγραφής έως μια ποιητική, σχεδόν μεταφυσική υπερβατικότητα. Είχε υπηρετήσει  σχεδόν όλες τις δραματικές φόρμες: από το ραδιοφωνικό έργο και τον κινηματογραφικό σενάριο, από το σκετς και τους μονολόγους, σπονδυλωτά έργα από νούμερα και μονόπρακτα  έως  δραματικές συνθέσεις. Από τα θεατρικά του έργα τα πλέον γνωστά είναι: «Η Έβδομη μέρα της δημιουργίας», «Η Αυλή των θαυμάτων», «Η Ηλικία της νύχτας», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Γειτονιά των Αγγέλων», «Βίβα Ασπασία», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», «Αποικία των τιμωρημένων», «Το μεγάλο μας τσίρκο», «Ο εχθρός λαός», «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα» και «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού». Τα περισσότερα ανέβηκαν από το «Θέατρο Τέχνης» και το Εθνικό Θέατρο, ενώ έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους  ηθοποιούς  της εποχής του. Στο βιωματικό έργο του «Μαουτχάουζεν» περιγράφεται ο έρωτας δύο κρατουμένων στο εν λόγω στρατόπεδο, ενώ τα ποιήματα που έγραψε για εκείνη την περίοδο  και μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, έγιναν παγκοσμίως γνωστά. Μεγάλη υπήρξε η συμβολή του στον κινηματογράφο ως σεναριογράφος («Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη,  «Δράκος» και «Ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου κ.α.). Ως στιχουργός συνεργάστηκε  με σημαντικούς συνθέτες: Χατζιδάκις («Παραμύθι χωρίς όνομα»), Θεοδωράκης («Μαουτχάουζεν»), Ξαρχάκος («Το μεγάλο μας τσίρκο»), Μαμαγκάκης («Κύκλος με την κιμωλία»). Αρκετά έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και ανέβηκαν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Παράλληλα, αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ συνεργαζόταν κατά καιρούς με ραδιοφωνικούς σταθμούς διασκευάζοντας θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο. Για την προσφορά του επί μισόν αιώνα στο νεοελληνικό θέατρο του έχουν απονεμηθεί αρκετοί τίτλοι.

tospirto.net

ΠΡΕΖΑ TV
29-3-2011