ΑΚΡΙΒΗ... Η ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

Μεγάλο πλήγμα θα δεχθεί άμεσα η σίτιση των φοιτητών, που θα γίνει σταδιακά με ιδιωτικούς όρους, ενώ από την επόμενη χρονιά ακόμη και τα βιβλία που θα έρχονται ηλεκτρονικά στους υπολογιστές των φοιτητών θα αγοράζονται ουσιαστικά, αφού θα πρέπει πάλι να τυπωθούν σε μορφή βιβλίου. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι οι τίτλοι σπουδών που θα παρέχονται με την τριετή φοίτηση δεν θα έχουν κανένα αντίκρισμα στην αγορά. Για να κατοχυρώσει κάποιος τα επαγγελματικά του δικαιώματα, θα πρέπει να ακολουθήσει ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα, το οποίο θα είναι με δίδακτρα, ή έναν άλλο κύκλο σπουδών εξειδίκευσης, που θα παρέχεται πάλι επ’ αμοιβή.



Οι φοιτητικές λέσχες στα πανεπιστήμια
Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης η λειτουργία της φοιτητικής λέσχης είναι ζήτημα ακανθώδες. Δύο φορές τουλάχιστον κόντεψε να κλείσει εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδότησης την προηγούμενη περίοδο. Τώρα όλα δείχνουν ότι θα λειτουργήσει, όμως τα έξοδα της μισθοδοσίας των υπαλλήλων είναι ήδη δυσβάσταχτα. Χαρακτηριστικά λέγεται ότι “η φοιτητική λέσχη προσπαθεί να κρατηθεί με νύχια και με δόντια”, χωρίς να αποκλείεται το ξαφνικό κλείσιμό της.
Στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας η σίτιση είναι δωρεάν ανάλογα με τα εισοδήματα κάθε οικογένειας. “Φέτος πολλοί περισσότεροι φοιτητές θα έχουν δικαίωμα να σιτίζονται δωρεάν, αφού λόγω της περικοπής των μισθών όλο και περισσότεροι θα πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται. Ίσως και να τα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τις αυξημένες ανάγκες κάνοντας μερικές τροποποιήσεις”, εξηγεί ο πρύτανης Γιάννης Χατζηδημητρίου.
Ενα ακόμη μεγάλο θέμα ανοίγει μαζί με τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά, αυτό των πανεπιστημιακών εστιών, αφού καταργείται το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, ο φορέας στον οποίο οι εστίες υπάγονταν. Το σημαντικότερο πρόβλημα όλων των ΑΕΙ της χώρας είναι ένα: δεν υπάρχουν χρήματα! Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ Γ. Παντής “πήραμε 4.000.000 ευρώ και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το 10% των πάγιων αναγκών μας”. Στο τέλος Αυγούστου το υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να καταβάλει άλλα 4.000.000 ευρώ στο ΑΠΘ, όμως εκείνο το διάστημα θα περνά από τη Βουλή το επίμαχο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση των ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Όσο παράξενο και αν φαίνεται ένα νομοσχέδιο που δεν έχει ακόμη επισήμως κατατεθεί στη Βουλή, έχει καταφέρει να απορυθμίσει το ήδη απορυθμισμένο πανεπιστήμιο.
Όλοι οι πρόεδροι των τμημάτων στο ΑΠΘ είναι νεοεκλεγέντες. Αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους από τον προσεχή Σεπτέμβριο. Όμως τίθεται ένα βασικό ερώτημα: Οι νεοεκλεγέντες πρόεδροι θα ασκούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με τον νόμο που ισχύει μέχρι σήμερα ή σύμφωνα με αυτόν που πρόκειται να ψηφιστεί; Το θέμα δεν είναι συντεχνιακό ούτε γραφειοκρατικό διότι ο πρόεδρος του τμήματος α)συντάσσει το πρόγραμμα σπουδών της σχολής, β) και ο κοσμήτορας υπογράφουν το πτυχίο αποφοίτησης αλλά κυρίως γ) οι πρόεδροι συμμετέχουν στη σύγκλητο του ΑΠΘ και έχουν το δικαίωμα της απόφασης. Μήπως λοιπόν αυτή η ασάφεια οδηγεί σε σταδιακή απενεργοποίηση της Συγκλήτου μέχρι να γίνουν, όπως έχει αναγγελθεί, οι διαδικασίες ανάδειξης νέου διοικητικού σχήματος, σύμφωνα με όσα θα ορίζει ο νέος νόμος;


Το πολυπόθητο πτυχίο
Εκτός από τα έξοδα για τη στέγαση και τη σίτιση του φοιτητή, η οικογένεια ήδη θα πρέπει να προσανατολίστει και στην πληρωμή διδάκτρων. Μπορεί ο πρώτος τίτλος σπουδών τριετούς φοίτησης (σύμφωνα με το σχέδιο νόμου) να παρέχεται δωρεάν, όμως δεν θα συμβαίνει το ίδιο και με τον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών που αναγκαστικά πλέον ακολουθεί. Όπως εξηγούν οι πανεπιστημιακοί που έχουν διαβάσει το προσχέδιο νόμου, “ο σκοπός του τριετούς κύκλου σπουδών είναι αφενός να αποσυμφορήσει τα ΑΕΙ, αφετέρου να οδηγήσει στη διασφάλιση επαγγελματικών δικαιωμάτων που θα εξασφαλιστεί μέσα από το Πανεπιστήμιο με κάποιο πρόγραμμα εξειδίκευσης, μεταπτυχιακό, κατάρτισης, με κάποιο πρόγραμμα που θα έχει δίδακτρα”.


Υποβάθμιση ή κατάργηση των ΤΕΙ
Το θέμα της κατάργησης 24 τμημάτων ΤΕΙ στην περιφέρεια της χώρας, που άνοιξε στις αρχές του καλοκαιριού, δεν έχει κλείσει ακόμη. Αντίθετα, το επόμενο βήμα της κυβέρνησης είναι η συρρίκνωση του εκπαιδευτικού χάρτη της χώρας και η κατάργηση πολλών ΤΕΙ κυρίως στις μικρότερες πόλεις.
Το νέο σχέδιο νόμου ρίχνει λάδι στη φωτιά των προβλημάτων που κατακαίνε τα τεχνολογικά ιδρύματα το τελευταίο χρόνο. Συγκεκριμένα:


Τα καθιστά ιδρύματα δεύτερης κατηγορίας, καθώς, ενώ θέτει οριστικούς φραγμούς στην ακαδημαϊκή τους ολοκλήρωση, ταυτόχρονα ακυρώνει όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του εφαρμοσμένου-τεχνολογικού τους χαρακτήρα.
Από την περιγραφή ο ρόλος του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης είναι σαφώς υποβαθμισμένος σε σχέση με τους προηγούμενους νόμους 2916/2001 και 3549/2007.
Δεν δίνεται η δυνατότητα χορήγησης διδακτορικού διπλώματος ώστε να μπορέσουν τα ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα να αναπτυχθούν με βάσει ακαδημαϊκά κριτήρια. Υπενθυμίζεται ότι τόσο ο ειδικός γραμματέας ΑΕΙ κ. Παπάζογλου στην έκτακτη σύνοδο των προέδρων ΤΕΙ που έγινε στο ΥΠΔΒΜΘ όσο και η υπουργός ΠΔΒΜΘ κατά τη συνάντησή της με την ΠΟΣΔΕΠ/ΟΣΕΠ-ΤΕΙ και ΕΕΕ δεσμεύτηκαν ότι θα δοθεί η δυνατότητα στα ΤΕΙ να χορηγούν διδακτορικό δίπλωμα με προϋποθέσεις.
Δεν δίνεται η δυνατότητα ισότιμης συνεργασίας με τα ερευνητικά κέντρα, όπως στα ιδρύματα του πανεπιστημιακού τομέα.
Με τις καταργούμενες διατάξεις παλαιότερων νόμων και προεδρικών διαταγμάτων αφαιρούνται από τα ιδρύματα διάφορα χαρακτηριστικά (π.χ. τα ερευνητικά εργαστήρια, ο τίτλος του μηχανικού από τους αποφοίτους της σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών κτλ.), χωρίς να προβλέπεται η αναπλήρωσή τους στο παρόν σχέδιο νόμου.
Τι σημαίνουν πρακτικά όλα τα παραπάνω; Ότι πολλοί υποψήφιοι και οι οικογένειές τους θα προτιμήσουν να σπουδάσει το παιδί τους σε κάποιο κέντρο μεταλυκειακής εκπαίδευσης (κολέγιο) στον τόπο κατοικίας τους, εξασφαλίζοντας αναγνώριση τίτλου σπουδών, επαγγελματικά δικαιώματα, αναβολή από τον στρατό παρά να φοιτήσουν σε κάποιο τμήμα ΤΕΙ στην περιφέρεια, το οποίο αργά ή γρήγορα θα καταργηθεί και μέχρι τότε θα λειτουργεί υποβαθμισμένο.




Κίνηση-δράση ακαδημαϊκών


“Αυτές τις μέρες θα κατατεθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ που, σύμφωνα με όσα διαρρέουν στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, θα επιφέρει απαράδεκτες μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία των ΑΕΙ. Η κίνησή μας, χωρίς καμία εξάρτηση, ανησυχώντας για όσα γράφονται και ακούγονται, θεωρεί υποχρέωσή της να διατυπώσει ορισμένα αυτονόητα ερωτήματα και θέσεις που έχουν άμεση σχέση με τη λειτουργία των ελληνικών ΑΕΙ.


Η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας είναι από τα πρώτα χρόνια της σύστασης του νεοελληνικού κράτους πολύτιμο δημόσιο αγαθό για τους πολίτες του. Γι’ αυτό εμμένουμε στις αρχές του δημόσιου χαρακτήρα των πανεπιστημίων, του αυτοδιοίκητού τους και του σεβασμού των ακαδημαϊκών ελευθεριών και επιλογών, οι οποίες σήμερα άμεσα ή έμμεσα διακυβεύονται.
Επιδιώκουμε την ανάπτυξη της σχέσης εμπιστοσύνης των ΑΕΙ με την κοινωνία και δεν δεχόμαστε καμία, είτε μονομερή, είτε προαποφασισμένη, είτε κατευθυνόμενη, πρόταση που θα εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα έξω από τα ΑΕΙ.
”Διακηρύσσουμε ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο ανήκει, όπως και τα λοιπά δημόσια αγαθά, στον ελληνικό λαό και μόνο σε αυτόν, και ως προερχόμενοι από αυτόν τα μέλη που το συγκροτούν, επιστημονικό, διοικητικό προσωπικό και φοιτητές, είναι οι αρμοδιότεροι και ικανότεροι να διαχειριστούν έντιμα και με γνώμονα την εξυπηρέτηση του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος και του λαού μας, που διαχρονικά το χρηματοδοτεί από το υστέρημά του”.


Της Στελίνας Μαργαριτίδου
smargaritidou@gmail.com


ΠΡΕΖΑ TV
7-8-2011