Πίσω από τις φλόγες της πυρκαγιάς απλώνεται μια ευρεία αγορά 25 εκατομμυρίων, χιλιάδες στρέμματα παραγωγής, 150 τόνοι μαστίχα και δεκάδες εταιρείες που επεξεργάζονται και εξάγουν το πολύτιμο προϊόν της Χίου στα άκρα της γης.
Μια τεράστια οικολογική καταστροφή, η οποία δύσκολα θα αποτιμηθεί, χιλιάδες στρέμματα δάσους και καλλιεργειών έχουν καεί και στα χωριά της Χίου κάτοικοι και Αρχές προσπαθούν να καταγράψουν τις επιπτώσεις από την πύρινη λαίλαπα.
Παράλληλα με το πλήγμα στον τουρισμό και τον φόβο που έφερε στις καρδιές των ανθρώπων, η μεγάλη πυρκαγιά κτύπησε και την καρδιά της χιώτικης οικονομίας. Μεγάλο θύμα τα περίφημα Μαστιχοχώρια όπως το Πυργί, η Καλαμωτή, το Λίθιο, τα Αρμόλια.Χιλιάδες μαστιχόδεντρα έγιναν στάχτη και οι καμένες εκτάσεις απειλούν σε βάθος χρόνου την τοπική κοινωνία. Ισως περάσουν δύο χρόνια μέχρι να γίνει η ουσιαστική αποτίμηση της ζημιάς, μιας και κάθε δέντρο που θα φυτευτεί φέτος για να αντικαταστήσει ένα καμένο θα περάσουν 10 χρόνια μέχρι να αρχίσει να αποδίδει μαστίχα και 45 με 50 χρόνια μέχρι να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή του.
Η οικονομία της μαστίχας αποτελεί βασικό κορμό επιβίωσης για χιλιάδες παραγωγούς και τις οικογένειές τους, ενώ συγχρόνως ένας ολόκληρος κόσμος ζει και κινείται πέριξ των προϊόντων της μαστίχας. Ενα περίφημο δέντρο, ο σχίνος, όπου μόνο στη Χίο παράγει το πολύτιμο προϊόν που μοιάζει σαν το δάκρυ... Η Μαστίχα Χίου εξάγεται σε όλον τον κόσμο και χρησιμοποιείται σε μια απίστευτη ποικιλία προϊόντων, από τσίχλες και λουκούμια έως βερνίκι ζωγραφικής, φαρμακευτική ουσία, ενώ αξιοποιείται και σε δεκάδες συνταγές μαγειρικής. Υπάρχουν μαρμελάδες και παγωτά, ζυμαρικά με μαστίχα και χειρουργικά νήματα, σαπούνια και λικέρ ή συγκολλητικές ρητίνες. «Η καταστροφή, οικολογική και οικονομική, είναι τεράστια, καθώς έχουν καεί κάπου 150.000 στρέμματα» λέει ο αντιδήμαρχος Ηλίας Κλείσσας από τα Μαστιχοχώρια «Υπάρχουν κάπου 7.000 άτομα που ζουν από τη μαστίχα. Η τοπική κοινωνία ζει και αναπτύσσεται με αυτά τα χρήματα.
Η ζημιά βεβαίως δεν αφορά μόνο τη φετινή περίοδο, καθώς θα πρέπει να περάσουν δέκα χρόνια για να αποδώσει το δέντρο που θα φυτευτεί φέτος.
Το μόνο θετικό
Σκεφθείτε λοιπόν ότι εάν η υπάρχουσα ζημιά είναι π.χ. 5 εκατομμύρια στην ουσία πρόκειται για 50 εκ. ευρώ σε βάθος χρόνου». Το μόνο θετικό, όπως λέει είναι ότι στην πλειοψηφία τους οι παραγωγοί δεν διαθέτουν μεγάλες εκτάσεις σε ένα σημείο, αλλά πολλές μικρότερες διάσπαρτες. Εξ αυτού λίγοι υπέστησαν ολική καταστροφή, ενώ σχεδόν όλοι επλήγησαν σε κάποιο βαθμό.
Η μαστίχα από το 1997 έχει χαρακτηρισθεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης από την ΕΕ και έχει καταχωρισθεί στον σχετικό Κοινοτικό Κατάλογο των Προϊόντων Π.Ο.Π. Η Μαστίχα εμφανίζεται σαν δάκρυ στα χαραγμένα σημεία και ρέει κατά σταγόνες στο χώμα. Ο σχίνος είναι ένας αειθαλής θάμνος 2-3 μέτρα ύψος που αναπτύσσεται αργά και λαμβάνει την τελική του μορφή σε 40-50 χρόνια, οπότε κορυφώνεται και η δυνατότητα παραγωγής.
«Η ακριβής αποτίμηση της καταστροφής είναι δύσκολη, ίσως να φθάνει το 20-25% της παραγωγής και βεβαίως οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο για μία χρονιά» λέει ο κ. Ευθύμης Μονίαρος, πρόεδρος της Ενωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Πρόκειται για τον αναγκαστικό συνεταιρισμό όπου μετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι παραγωγοί που δίνουν την ετήσια συγκομιδή τους στην Ενωση για πώληση και διαχείριση.
«Αποτελεί πυλώνα για την οικονομία της Χίου και για την εθνική οικονομία ως εξαγώγιμο προϊόν. Η παραγωγή πέρυσι ανήλθε σε 150 τόνους μαστίχας, ενώ βλέπουμε ότι αυξάνεται κάθε χρόνο» λέει ο κ. Μονίαρος.
«Ο παραγωγός λαμβάνει περίπου 80 ευρώ το κιλό, εκ των οποίων τα 72 από την Ενωση και τα 8 ως επιδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα. Σε ετήσια βάση οι παραγωγοί λαμβάνουν 12-13 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία επιμερίζονται ανάλογα με τις ποσότητες.
Κάθε χρόνο από τη συνολική παραγωγή το 70-75% ουσιαστικά εξάγεται. Υπάρχουν οι κλασικές αγορές στον Αραβικό κόσμο, στην Κύπρο, στην Τουρκία και τώρα στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση δεν αντιμετωπίζουμε άμεσα πρόβλημα καθώς υπάρχει απόθεμα».
Η Ενωση διαθέτει το δικό της δίκτυο παραγωγής και διάθεσης προϊόντων, ενώ παράλληλα έχει δημιουργήσει θυγατρική εταιρεία με την επωνυμία Μediterra. Σε αυτή ανήκουν και τα γνωστά mastiha shop που λειτουργούν σε διάφορα σημεία είτε υπό την άμεση λειτουργία της εταιρείας είτε ως franchise από το αεροδρόμιο της Αθήνας έως το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη. «Τώρα ετοιμάζουμε κατάστημα στην Κωνσταντινούπολη και ακολουθεί συνεργασία με τη Σ. Αραβία. Η Mediterra ασχολείται με ένα ευρύ φάσμα προϊόντων από μαστίχα από καλλυντικά και οδοντόπαστες έως μαρμελάδες κ.λπ.
Η πυρκαγιά προκάλεσε μεγάλη καταστροφή, όμως είμαστε σε θέση να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας.
Υπάρχουν προφανώς μακροχρόνιες επιπτώσεις, καθώς ένα καμένο δέντρο θα παράγει ξανά μετά από δέκα χρόνια» λέει ο κ. Γιάννης Μανδάλας, διευθύνων σύμβουλος της Mediterra, ο οποίος χαρτογραφεί την οικονομία της μαστίχας...
Η Ενωση
«Αυτό που λέγεται μαστίχα bussiness έχει πολλές πτυχές. Η Ενωση έχει κύκλο εργασιών 12-13 εκατ. ευρώ, από τα οποία 6-8 εκατ. ευρώ τζιράρει η θυγατρική της Μediterra μας είναι. Υπάρχουν οι μονάδες παραγωγής από την Ενωση και ένα εργοστάσιο επεξεργασίας όπου φτιάχνουμε δημοφιλή προϊόντα όπως λουκούμια και μαρμελάδες. Εαν όμως εντάξουμε στο mastiha bussiness τον ευρύτερο χώρο, τότε με τιμές χονδρικής ο κύκλος εργασιών ανέρχεται σε 25-30 εκατ. ευρώ ετησίως.
Πολλές μεγάλες εταιρείες από τρόφιμα έως αλκοόλ χρησιμοποιούν τη μαστίχα ως συστατικό άλλων τελικών προϊόντων τους. Ανάμεσα σε αυτούς είναι οι εταιρίες : 3 Ε, ΙΟΝ, Χαΐτογλου, Νεστλέ, Ελαΐς , Αλατίνι, Κορρές κ.λπ.». Οσο για το μέλλον στην οικονομία της μαστίχας ο κ. Μανδάλας σημειώνει ότι δεν τίθεται πρόβλημα στη διανομή, αφού υπάρχει επαρκές απόθεμα. «Η ουσιαστική αποτίμηση θα γίνει πολύ αργότερα, ίσως το 2014 θα εκτιμήσουμε το μέγεθος της καταστροφής, η οποία είναι μεγάλη τόσο στη φυσιογνωμία της περιοχής όσο και την ψυχολογία των κατοίκων».
Η οικονομία της μαστίχας
30 εκατ. φτάνει τις καλές χρονιές ο τζίρος των προϊόντων μαστίχας σε τιμές χονδρικής
150 τόνοι ήταν η περσινή παραγωγή
80 ευρώ το κιλό είναι περίπου η τιμή παραγωγού, από αυτά τα 8 είναι επιδότηση από την ΕΕ
50 χρόνια χρειάζονται για να πάρει την τελική του μορφή ο θάμνος σχίνος, απ' όπου προέρχεται η μαστίχα
Αρτεμις Κοκαλιά: Ιδιοκτήτρια mastiha shop στο Μανχάταν
Σπεσιαλιτέ και τοπικά προϊόντα συγκινούν τους Αμερικανούς
Ενα mastiha shop γεννήθηκε στην καρδιά της Νέας Υόρκης σε μια γειτονιά του Μανχάταν. Στόχος να προσελκύσει τους νεοϋορκέζους στις χιώτικες γεύσεις και να καταστήσει γνωστή την περίφημη μαστίχα.
«Πράγματι είχα την ιδέα να μεταφέρουμε τη μαστίχα στη Ν. Υόρκη. Ανοίξαμε το κατάστημα το 2007 ως franchise και ξεκινήσαμε επίσης τις πωλήσεις μέσω Ιντερνετ. Προσπαθούμε να κάνουμε χονδρική και παράλληλα με προωθητικές ενέργειες να μάθουμε στον κόσμο τι είναι η μαστίχα» λέει η κ. Αρτεμις Κοκαλιά με καταγωγή από τη Χίο. Συγκυρία: αυτές τις μέρες βρίσκεται στο νησί και βίωσε με θλίψη την καταστροφή.
Στο κατάστημα υπάρχει μια γκάμα προϊόντων μαστίχας που ξεκινούν από τη φυσική τσίκλα, οδοντόπαστες, κρέμες και βέβαια μαστίχα για τη μαγειρική και γκουρμέ προϊόντα, κρέμες και σαπούνι ελαιολάδου.
«Ο Αμερικανός είναι ανοιχτόμυαλος ιδιαίτερα με τις σπεσιαλιτέ και τα τοπικά προϊόντα. Επίσης είναι θετικός με τη σκέψη ότι αυτή η προσπάθεια γίνεται από μια ένωση παραγωγών και ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ζουν από αυτό.
Ανταγωνισμός
Τους αρέσουν δηλαδή τα «πράσινα προϊόντα». Βεβαίως η διείσδυση δεν είναι εύκολη, πρόκειται για μια τεράστια αγορά, όπου υπάρχει ανταγωνισμός, πολυεθνικές κ.λπ. Ετσι το προϊόν γίνεται γνωστό κυρίως από στόμα σε στόμα. Συνήθως δίνουμε στους πελάτες να δοκιμάσουν εάν τους αρέσει η γεύση.Τώρα με την κρίση είναι ακόμα πιο σημαντικό να προωθούμε ελληνικά προϊόντα και να δείξουμε ότι υπάρχει ποιότητα σε αυτά.
Προωθούμε επίσης συνεργασία με ένα κατάστημα για παγωτό με μαστίχα, ενώ υπάρχουν και εστιατόρια που τη χρησιμοποιούν. Σε ένα από αυτά σέρβιραν πιάτο τυριών με μέλι από μαστίχα, ενώ στα ελληνικά κέντρα χρησιμοποιείται στο παγωτό εκμέκ».
Η οικογένεια Μαυρομάτη σε Παρίσι, Νίκαια και Μασσαλία
Μας προτιμούν οι γιατροί, έχουμε παραγγελίες και από επαρχία
Από τις Γκαλερί Λαφαγιέτ έως γκουρμέ εστιατόρια, η χιώτικη μαστίχα κατακτά και τους κατοίκους της γαλλικής πρωτεύουσας. Η εταιρεία που δημιούργησαν στο Παρίσι τα αδέλφια Ανδρέας, Διονύσης και Ευαγόρας Μαυρομάτης, με καταγωγή από την Κύπρο, έχει αγκαλιάσει τη μαστίχα της Χίου, την προωθεί μέσα από ειδικό κατάστημα, ενώ την έχει εντάξει σε σειρά από συνταγές μαγειρικής στα εστιατόριά της.
«Στο κατάστημα φέρνουμε προϊόντα μαστίχας, όπως τσίκλες, ποτά, λουκούμια », λέει η κ. Δέσποινα Καρδίζη εκπρόσωπος της εταιρείας «Μαυρομάτης».
«Για τους Γάλλους είναι ένα εν πολλοίς άγνωστο προϊόν, το οποίο όμως κινείται. Εκείνο που τους φαίνεται περίεργο είναι ότι, αν και ο σχίνος υπάρχει σε όλη τη Μεσόγειο, τα δέντρα εκείνα δεν βγάζουν μαστίχα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν άνθρωποι από τον ιατρικό χώρο που γνωρίζουν για τη μαστίχα. Επίσης υπάρχουν παραγγελίες ακόμα και από τη γαλλική επαρχία, για την καθαρή, φυσική μαστίχα».
Η εταιρεία διαθέτει επίσης τρία εστιατόρια όπου η μαστίχα χρησιμοποιείται σε διάφορες συνταγές. Πρόκειται για μια ταβέρνα με την ονομασία «Οι λιχουδιές της Αφροδίτης», για το γκουρμέ ρεστοράν που φέρει την επωνυμία των ιδιοκτητών Mavrommatis και για ένα μπιστρό.
Εργαστήριο
«Εκτός από τα δικά μας εστιατόρια υπάρχει και ένα υπερμοντέρνο εργαστήριο ευρωπαϊκών προδιαγραφών όπου παρασκευάζονται έτοιμα φαγητά. Αυτά προορίζονται και πωλούνται σε ειδικά σημεία τα οποία υπάρχουν. Εχουμε τρεις μπουτίκ με έτοιμο φαγητό, οι οποίες λειτουργούν μέσα στα καταστήματα Γκαλερί Λαφαγιέτ στο Παρίσι, τη Νίκαια και τη Μασσαλία. Σε αυτά λοιπόν υπάρχουν ελληνικές συνταγές και χρησιμοποιούμε μαστίχα π.χ. σε κεφτέδες ή σε τυρόπιτες» μας λέει η κ. Καρδίζη. Με χιώτικη καταγωγή και συγκλονισμένη από την καταστροφή του τόπου της διερωτάται για τα αίτια.
Γ. Αποστολίδης
gapostolidis@pegasus.gr
ΕΘΝΟΣ
ΠΡΕΖΑ TV
26-8-2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου