Η «πιο μεγάλη μέρα του πολέμου» για την Τερέζα Μέι σε ότι αφορά το Brexit έχει φτάσει, κι όμως η Βρετανίδα πρωθυπουργός φαίνεται πως δεν έχει ιδιαίτερες προσδοκίες για μια θετική -για τη ίδια και την κυβέρνησή της- εξέλιξη. Κι αυτό γιατί οι περισσότεροι θεωρούν προδιαγεγραμμένη την καταψήφιση της συμφωνίας που φέρνει σήμερα προς ψήφιση στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Τα μηνύματα άλλωστε το τελευταίο διάστημα (ή ακόμη και τις τελευταίες ώρες) υπήρξαν κάτι παραπάνω από σαφή (όσο και δυσάρεστα) για την Βρετανίδα πρωθυπουργό. Δεν ήταν μόνο η πρόσφατη «ανταρσία» εναντίον της στο εσωτερικό του Συντηρητικού Κόμματος, που κατέληξε στην πρόταση μομφής εναντίον της κι οποία -παρά το γεγονός ότι καταψηφίστηκε τελικά- είναι ενδεικτική του κλίματος που υπάρχει στο κυβερνών κόμμα. Όπως ενδεικτικές ήταν και οι αλλεπάλληλες ψηφοφορίες, τις οποίες έχασε πρόσφατα η Βρετανίδα πρωθυπουργός στη Βουλή και περιορίζουν το περιθώριο κινήσεων εκ μέρους της εφόσον απορριφθεί η συμφωνία.
Με βάση όλα τα παραπάνω λοιπόν προκύπτει ότι τα οι αριθμοί δεν είναι με το μέρος της Μέι. Πιο συγκεκριμένα, αναλυτές εκτιμούν πως οι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος που θα καταψηφίσουν τη συμφωνία είναι γύρω στους 100, ενώ την αντίθεσή του έχει δηλώσει συμπολιτευόμενο βορειοϊρλανδικό κόμμα DUP. Στο επίκεντρο της κριτικής τόσο των μεν όσο και των δε βρίσκεται το λεγόμενο backstop, δηλαδή το τι θα συμβεί στα σύνορα με την Ιρλανδία μετά την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.
Από την άλλη, η Τερέζα Μέι προφανώς δεν μπορεί να αναμένει «χείρα βοηθείας» ούτε από τους Εργατικούς και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία έχουν δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι καταψηφίζουν τη συμφωνία.
Όλα αυτά πάντως λαμβάνουν χώρα την ώρα που η 29η Μαρτίου (ημερομηνία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ) πλησιάζει επικίνδυνα με αποτέλεσμα τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» πλέον να πληθαίνουν καθημερινά. Κάποιοι «βλέπουν» κατάρρευση της κυβέρνησης Μέι και πρόωρες εκλογές, άλλοι προκρίνουν παράταση της ημερομηνίας του Brexit για κάποιους μήνες, άλλοι προωθούν την ιδέα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος κι οι περισσότεροι δείχνουν να ξορκίζουν το ενδεχόμενο ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
Ποιες είναι όμως ρεαλιστικά οι προοπτικές που διαφαίνονται για τη Βρετανία;
Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά
«Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά» σημειώνει μιλώντας στο tvxs o πολιτικός αναλυτής και επικοινωνιολόγος, συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προοδευτικού Φόρουμ, Δημήτρης Ραπίδης, και προσθέτει: «Το no Brexit συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες, καθώς δεν είναι βέβαιη η στήριξη της υπάρχουσας συμφωνίας από τους ίδιους τους βουλευτές της πλειοψηφίας. Η ΕΕ το γνωρίζει αυτό, και οι θεσμοί θέλουν να δώσουν λίγο χρόνο παραπάνω στη κυβέρνηση Μέι για να διαχειριστεί πολιτικά τις ισορροπίες και να περάσει τη συμφωνία».
Εκτιμά δε, όπως και οι περισσότεροι ότι «έτσι όπως είναι σήμερα η κατάσταση και οι πολιτικές ισορροπίες εντός της κυβέρνησης των Τόρις, με την πίεση των Εργατικών επίσης να αυξάνεται, εκτιμώ ότι δύσκολα θα περάσει η συμφωνία από τη Βουλή των Κοινοτήτων».
Εκ των πραγμάτων οι Εργατικοί θα κληθούν να κάνουν μια επιλογή
Αναφορικά με την προοπτική αναστροφής της διαδικασίας του Brexit ο κύριος Ραπίδης εστιάζει στις ευθύνες των Εργατικών: «Υπάρχουν πιθανότητες αναστροφής μόνο εάν το επιδιώξουν με σαφήνεια οι Βρετανοί Εργατικοί. Ωστόσο προς το παρόν και η στάση Κόρμπιν δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη. Η ΕΕ πρέπει κατά συνέπεια να συμβιβάσει από τη μια τη τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία για το Brexit, κι από την άλλη να μην φορτωθεί ένα μη Brexit που θα την σύρει σε αχαρτογράφητα νερά ενόψει ευρωεκλογών».
Συνεχίζοντας κι επιχειρώντας να ερμηνεύσει την τοποθέτηση των Εργατικών πάνω στο ζήτημα τονίζει: «Δεν παίρνουν ξεκάθαρη θέση, γιατί είναι ένα ιδιαίτερα σύνθετο θέμα με πολλές και διαφορετικές πτυχές. Οι Συντηρητικοί από την άλλη που βιάστηκαν για Brexit και δημοψήφισμα, είδαμε σε τι αδιέξοδα βρέθηκαν και βρίσκονται.
Το θέμα «ξέφυγε» όπως είπαμε και πιο πριν όταν οι Εργατικοί δεν εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να χτίσουν ένα ισχυρό αφήγημα υπέρ της παραμονής, πολύ πιο πριν το δημοψήφισμα. Τώρα αναγκαστηκά, όσο πιέζουν οι συνθήκες και η πραγματικότητα, οι Εργατικοί θα κληθούν να επιλέξουν. Και αυτό που θα μπορούσαν να κάνουν είναι να πιέσουν για να έρθει η συμφωνία σε δημοψήφισμα, ώστε να καταφέρουν να οικοδομήσουν τη στρατηγική τους πάνω στο δίλημμα «no Brexit ή ανάκληση του Brexit», και να δουλέψουν για το δεύτερο, προκαλώντας και πολιτικές εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία».
Παράταση των διαπραγματεύσεων ουσιαστικά σημαίνει ακύρωση του Brexit
Σε ό,τι έχει να κάνει με το ενδεχόμενο να ζητηθεί μπροστά στο αδιέξοδο παράταση από τη βρετανική κυβέρνηση των διαπραγματεύσεων αλλά και της ημερομηνίας του Brexit ο κύριος Ραπίδης αναφέρει: «Παράταση είχε ζητηθεί από τη βρετανική πλευρά το προηγούμενο διάστημα, αλλά χωρίς επιτυχία. Για το εύρος της παράτασης που θα μπορούσε να πάρει η διαδικασία εξόδου είναι κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχο νομικό προηγούμενο στην ΕΕ, ούτε οι Συνθήκες της ΕΕ θέτουν αυστηρούς χρονικούς περιορισμούς.
Το μόνο που θα μπορούσε να γίνει στην παρούσα φάση, ένα ξεκάθαρο δηλαδή «εργαλείο» πολιτικής για άσκηση πίεσης από τους Βρετανούς θα ήταν η ανάκληση του άρθρου 50 της Συνθήκης την ΕΕ και η επαναφορά του Brexit, στο σημείο μηδέν, έπειτα από τη σχετική γνωμοδοτική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Με αλλά λόγια, αυτό σημάνει ακύρωση της συμφωνίας για έξοδο από την ΕΕ. Θα το επιδιώξει όμως κάποια πλευρά; Μένει να το δούμε».
Τέλος, σχετικά με το κατά πόσο τόσο η Βρετανία όσο και η πλευρά της ΕΕ είναι έτοιμες για το ενδεχόμενο Brexit χωρίς συμφωνία ο κύριος Ραπίδης είναι σαφής:
«Καθόλου έτοιμες πολιτικά. Σε επίπεδο νομοθεσίας και συμφωνίας από την άλλη, προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες, που απορρέουν και από την υπάρχουσα νομοθεσία. Ωστόσο, επειδή το πολιτικό σκέλος είναι πιο κρίσιμο από το τεχνοκρατικό, είμαι βέβαιος ότι μέχρι τον Μάρτιο θα πυκνώσουν οι εξελίξεις για μια τελική λύση, που είτε θα σημαίνει τελικό Brexit, είτε ακύρωση της διαδικασίας εξόδου. Το εάν αυτό γίνει με την κυβέρνηση Μέι ή κάποια άλλη κυβέρνηση, μένει να το δούμε» καταλήγει.
Αλέξανδρος Ζέρβας https://tvxs.gr/
Τα μηνύματα άλλωστε το τελευταίο διάστημα (ή ακόμη και τις τελευταίες ώρες) υπήρξαν κάτι παραπάνω από σαφή (όσο και δυσάρεστα) για την Βρετανίδα πρωθυπουργό. Δεν ήταν μόνο η πρόσφατη «ανταρσία» εναντίον της στο εσωτερικό του Συντηρητικού Κόμματος, που κατέληξε στην πρόταση μομφής εναντίον της κι οποία -παρά το γεγονός ότι καταψηφίστηκε τελικά- είναι ενδεικτική του κλίματος που υπάρχει στο κυβερνών κόμμα. Όπως ενδεικτικές ήταν και οι αλλεπάλληλες ψηφοφορίες, τις οποίες έχασε πρόσφατα η Βρετανίδα πρωθυπουργός στη Βουλή και περιορίζουν το περιθώριο κινήσεων εκ μέρους της εφόσον απορριφθεί η συμφωνία.
Με βάση όλα τα παραπάνω λοιπόν προκύπτει ότι τα οι αριθμοί δεν είναι με το μέρος της Μέι. Πιο συγκεκριμένα, αναλυτές εκτιμούν πως οι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος που θα καταψηφίσουν τη συμφωνία είναι γύρω στους 100, ενώ την αντίθεσή του έχει δηλώσει συμπολιτευόμενο βορειοϊρλανδικό κόμμα DUP. Στο επίκεντρο της κριτικής τόσο των μεν όσο και των δε βρίσκεται το λεγόμενο backstop, δηλαδή το τι θα συμβεί στα σύνορα με την Ιρλανδία μετά την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.
Από την άλλη, η Τερέζα Μέι προφανώς δεν μπορεί να αναμένει «χείρα βοηθείας» ούτε από τους Εργατικούς και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία έχουν δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι καταψηφίζουν τη συμφωνία.
Όλα αυτά πάντως λαμβάνουν χώρα την ώρα που η 29η Μαρτίου (ημερομηνία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ) πλησιάζει επικίνδυνα με αποτέλεσμα τα σενάρια για την «επόμενη μέρα» πλέον να πληθαίνουν καθημερινά. Κάποιοι «βλέπουν» κατάρρευση της κυβέρνησης Μέι και πρόωρες εκλογές, άλλοι προκρίνουν παράταση της ημερομηνίας του Brexit για κάποιους μήνες, άλλοι προωθούν την ιδέα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος κι οι περισσότεροι δείχνουν να ξορκίζουν το ενδεχόμενο ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
Ποιες είναι όμως ρεαλιστικά οι προοπτικές που διαφαίνονται για τη Βρετανία;
Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά
«Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά» σημειώνει μιλώντας στο tvxs o πολιτικός αναλυτής και επικοινωνιολόγος, συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προοδευτικού Φόρουμ, Δημήτρης Ραπίδης, και προσθέτει: «Το no Brexit συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες, καθώς δεν είναι βέβαιη η στήριξη της υπάρχουσας συμφωνίας από τους ίδιους τους βουλευτές της πλειοψηφίας. Η ΕΕ το γνωρίζει αυτό, και οι θεσμοί θέλουν να δώσουν λίγο χρόνο παραπάνω στη κυβέρνηση Μέι για να διαχειριστεί πολιτικά τις ισορροπίες και να περάσει τη συμφωνία».
Εκτιμά δε, όπως και οι περισσότεροι ότι «έτσι όπως είναι σήμερα η κατάσταση και οι πολιτικές ισορροπίες εντός της κυβέρνησης των Τόρις, με την πίεση των Εργατικών επίσης να αυξάνεται, εκτιμώ ότι δύσκολα θα περάσει η συμφωνία από τη Βουλή των Κοινοτήτων».
Εκ των πραγμάτων οι Εργατικοί θα κληθούν να κάνουν μια επιλογή
Αναφορικά με την προοπτική αναστροφής της διαδικασίας του Brexit ο κύριος Ραπίδης εστιάζει στις ευθύνες των Εργατικών: «Υπάρχουν πιθανότητες αναστροφής μόνο εάν το επιδιώξουν με σαφήνεια οι Βρετανοί Εργατικοί. Ωστόσο προς το παρόν και η στάση Κόρμπιν δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη. Η ΕΕ πρέπει κατά συνέπεια να συμβιβάσει από τη μια τη τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία για το Brexit, κι από την άλλη να μην φορτωθεί ένα μη Brexit που θα την σύρει σε αχαρτογράφητα νερά ενόψει ευρωεκλογών».
Συνεχίζοντας κι επιχειρώντας να ερμηνεύσει την τοποθέτηση των Εργατικών πάνω στο ζήτημα τονίζει: «Δεν παίρνουν ξεκάθαρη θέση, γιατί είναι ένα ιδιαίτερα σύνθετο θέμα με πολλές και διαφορετικές πτυχές. Οι Συντηρητικοί από την άλλη που βιάστηκαν για Brexit και δημοψήφισμα, είδαμε σε τι αδιέξοδα βρέθηκαν και βρίσκονται.
Το θέμα «ξέφυγε» όπως είπαμε και πιο πριν όταν οι Εργατικοί δεν εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να χτίσουν ένα ισχυρό αφήγημα υπέρ της παραμονής, πολύ πιο πριν το δημοψήφισμα. Τώρα αναγκαστηκά, όσο πιέζουν οι συνθήκες και η πραγματικότητα, οι Εργατικοί θα κληθούν να επιλέξουν. Και αυτό που θα μπορούσαν να κάνουν είναι να πιέσουν για να έρθει η συμφωνία σε δημοψήφισμα, ώστε να καταφέρουν να οικοδομήσουν τη στρατηγική τους πάνω στο δίλημμα «no Brexit ή ανάκληση του Brexit», και να δουλέψουν για το δεύτερο, προκαλώντας και πολιτικές εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία».
Παράταση των διαπραγματεύσεων ουσιαστικά σημαίνει ακύρωση του Brexit
Σε ό,τι έχει να κάνει με το ενδεχόμενο να ζητηθεί μπροστά στο αδιέξοδο παράταση από τη βρετανική κυβέρνηση των διαπραγματεύσεων αλλά και της ημερομηνίας του Brexit ο κύριος Ραπίδης αναφέρει: «Παράταση είχε ζητηθεί από τη βρετανική πλευρά το προηγούμενο διάστημα, αλλά χωρίς επιτυχία. Για το εύρος της παράτασης που θα μπορούσε να πάρει η διαδικασία εξόδου είναι κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχο νομικό προηγούμενο στην ΕΕ, ούτε οι Συνθήκες της ΕΕ θέτουν αυστηρούς χρονικούς περιορισμούς.
Το μόνο που θα μπορούσε να γίνει στην παρούσα φάση, ένα ξεκάθαρο δηλαδή «εργαλείο» πολιτικής για άσκηση πίεσης από τους Βρετανούς θα ήταν η ανάκληση του άρθρου 50 της Συνθήκης την ΕΕ και η επαναφορά του Brexit, στο σημείο μηδέν, έπειτα από τη σχετική γνωμοδοτική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Με αλλά λόγια, αυτό σημάνει ακύρωση της συμφωνίας για έξοδο από την ΕΕ. Θα το επιδιώξει όμως κάποια πλευρά; Μένει να το δούμε».
Τέλος, σχετικά με το κατά πόσο τόσο η Βρετανία όσο και η πλευρά της ΕΕ είναι έτοιμες για το ενδεχόμενο Brexit χωρίς συμφωνία ο κύριος Ραπίδης είναι σαφής:
«Καθόλου έτοιμες πολιτικά. Σε επίπεδο νομοθεσίας και συμφωνίας από την άλλη, προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες, που απορρέουν και από την υπάρχουσα νομοθεσία. Ωστόσο, επειδή το πολιτικό σκέλος είναι πιο κρίσιμο από το τεχνοκρατικό, είμαι βέβαιος ότι μέχρι τον Μάρτιο θα πυκνώσουν οι εξελίξεις για μια τελική λύση, που είτε θα σημαίνει τελικό Brexit, είτε ακύρωση της διαδικασίας εξόδου. Το εάν αυτό γίνει με την κυβέρνηση Μέι ή κάποια άλλη κυβέρνηση, μένει να το δούμε» καταλήγει.
Αλέξανδρος Ζέρβας https://tvxs.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου