Στην κορυφή της λίστας των ευρωπαϊκών χωρών με τις χειρότερες επιδόσεις στον τομέα της σωφρονιστικής πολιτικής φιγουράρει η Ελλάδα.
Συναγωνίζεται με τη Σλοβενία και τη FYROM, τη στιγμή που άλλες χώρες, όπως η Ρωσία και η Ρουμανία, έχουν πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, μειώνοντας αισθητά τον αριθμό των φυλακισμένων τους.
Οι ελληνικές φυλακές παραμένουν πλημμυρισμένες από κρατούμενους, καθώς τη δεκαετία 1999-2008 ο συνολικός πληθυσμός τους αυξήθηκε κατά 46% (αυτή τη στιγμή υπερβαίνει κατά πολύ τις 12.000). Την ίδια χρονική περίοδο, η Ρωσία μείωνε τον αριθμό των κρατουμένων κατά 24%, περιορίζοντάς τον με διάφορους τρόπους κατά 300.000 άτομα!
Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι, στη χώρα μας, οι αποσπασματικές πολιτικές αποσυμφόρησης των φυλακών, με μέτρα εφάπαξ αποφυλάκισης ελαφροποινιτών κρατουμένων, απέτυχαν παταγωδώς. Ετσι, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, σχεδιάζοντας εξαρχής τη σωφρονιστική πολιτική και προωθώντας τα μέτρα εναλλακτικής έκτισης της ποινής (όπως η ημιελεύθερη διαβίωση), τα οποία σήμερα παραμένουν κυριολεκτικά στα αζήτητα.
Μια άλλη, εξίσου σημαντική, παράμετρος του ελληνικού σωφρονιστικού προβλήματος είναι ο υψηλός αριθμός των προσωρινά κρατουμένων, σε σχέση με το σύνολο των φυλακισμένων της χώρας.
Το ποσοστό αυτό, αν και μειώθηκε οριακά την τελευταία δεκαετία, παραμένει το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης! Σήμερα, ένας στους 4 έγκλειστους στις ελληνικές φυλακές είναι προφυλακισμένος, προεκτίοντας μια ποινή, στην οποία, με βάση τις οριστικές αποφάσεις των δικαστηρίων, έχει μόλις περίπου 35% πιθανότητες να καταδικασθεί!
Στην αντίστορφη πορεία κινείται η Ισπανία. Εκεί παρατηρείται το εξής παράδοξο φαινόμενο: Ο αριθμός των κρατουμένων σχεδόν διπλασιάσθηκε την τελευταία δεκαετία, αλλά μειώθηκε από το 97,4% στο 28,7% ο αριθμός των δικαστικών αποφάσεων που επιβάλλουν φυλάκιση. Αυτό συμβαίνει, γιατί, την ίδια περίοδο, αυξήθηκαν κατά 161 φορές, από το 2,55% στο 71,3%, οι δικαστικές αποφάσεις που αντί εγκλεισμού επιβάλλουν στους καταδικασθέντες εναλλακτική έκτιση της ποινής!
Αλλά και η Ρουμανία μείωσε δραστικά τον πληθυσμό των φυλακών της, επιτρέποντας μεταξύ άλλων, υπό ειδικούς όρους, την αποφυλάκιση κυρίως νέων, γυναικών και ανδρών άνω των 60 ετών!
Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής έχουμε μείνει στην καταγραφή της κατάστασης από τη νέα ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης και στις υποσχέσεις της ότι θα δοθεί έμφαση στους ξεχασμένους τρόπους κοινωνικής έκτισης της ποινής. Τέτοια περίπτωση αποτελεί η κοινωφελής εργασία, που σήμερα παραπαίει. Μελετώνται η υποχρεωτική επιβολή της για τα ελαφρά αδικήματα και η διεύρυνση των κοινωνικών φορέων (δήμων, οργανισμών κ.ά.) στους οποίους θα εργάζονται οι καταδικασμένοι.
Στο θέμα των άκριτων προφυλακίσεων έγινε ένα πρώτο βήμα με την αυστηροποίηση των όρων επιβολής της προσωρινής κράτησης, ενώ στα σχέδια της κυβέρνησης είναι και η κατάρτιση ενός νέου σχεδίου ποινικής μεταχείρισης των ανήλικων παραβατών. Το πρόσφατο παράδειγμα της καταδίκης σε εγκλεισμό δυο παιδιών 14 και 15 ετών, για ασήμαντη αφορμή, ξεχείλισε το ποτήρι.
Ανάμεσα στα μέτρα που συζητιούνται είναι ο περιορισμός του επιτρεπτού της φυλάκισης από τα 13 χρόνια (όπως ισχύει σήμερα) στα 15 και η επιβολή εγκλεισμού μόνο για κακουργήματα. Αποφασιστική βοήθεια αναμένεται να δώσουν και οι προτάσεις του νέου Κεντρικού Συμβουλίου Φυλακής (ΚΕΣΦ).
Αυτό που απαιτείται κυρίως, ωστόσο, είναι η συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σε πρόσφατη συνάντηση των διευθυντών όλων των φυλακών της Ευρώπης, επανεκτιμήθηκε η σωφρονιστική κατάσταση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και αποφασίσθηκαν συγκεκριμένα μέτρα. Αναφέρουμε τα πιο χαρακτηριστικά:
1 Η στέρηση της ελευθερίας πρέπει να θεωρείται έσχατη λύση και να συνδέεται με τη σοβαρότητα των πράξεων για τις οποίες κατηγορείται κάποιος.
2 Η ανέγερση νέων φυλακών δεν λύνει το πρόβλημα του υπερ-πληθυσμού. Πρέπει να μελετηθεί η πιθανότητα αποποινικοποίησης μιας σειράς αδικημάτων ή ο αποκλεισμός επιβολής στερητικής της ελευθερίας ποινής για ορισμένες από αυτές.
3 Να δοθεί έμφαση στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της υγιεινής των εγκλείστων.
4 Να διευκολυνθεί η επικοινωνία των κρατουμένων με την οικογένειά τους και να αποτελέσουν προτεραιότητα οι εναλλακτικές-κοινωνικές μορφές έκτισης των ποινών (π.χ. σε καθεστώς ημιλευθερίας).
5 Να περιοριστεί η προσωρινή κράτηση και η χρονική διάρκειά της στα ελάχιστα δυνατά επίπεδα, με επιβολή στον κατηγορούμενο άλλων όρων, όπως η απαγόρευση εισόδου σε κάποιους χώρους, η υποχρεωτική κατοίκηση σε συγκεκριμένη διεύθυνση, η χρηματική εγγύηση κ.ά.
6 Να αποφεύγεται η επιβολή υπερβολικά μεγάλων ποινών φυλάκισης, γιατί έτσι επιβαρύνεται συνολικά η φυλακή.
7 Προτείνονται μέτρα αποζημιώσεων του θύματος, αυστηρής επιτήρησης και αναστολής εκτέλεσης της ποινής υπό όρους. Το τελευταίο μέτρο θεωρείται το πιο αποτελεσματικό για τον περιορισμό του εγκλεισμού και την ομαλή επιστροφή των κρατουμένων στην κοινωνική ζωή.
ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΤΙ ΣΤΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...ΟΣΟ ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΝΑ ΒΟΛΕΥΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ...
ΠΡΕΖΑ TV
21-2-2010
Συναγωνίζεται με τη Σλοβενία και τη FYROM, τη στιγμή που άλλες χώρες, όπως η Ρωσία και η Ρουμανία, έχουν πετύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, μειώνοντας αισθητά τον αριθμό των φυλακισμένων τους.
Οι ελληνικές φυλακές παραμένουν πλημμυρισμένες από κρατούμενους, καθώς τη δεκαετία 1999-2008 ο συνολικός πληθυσμός τους αυξήθηκε κατά 46% (αυτή τη στιγμή υπερβαίνει κατά πολύ τις 12.000). Την ίδια χρονική περίοδο, η Ρωσία μείωνε τον αριθμό των κρατουμένων κατά 24%, περιορίζοντάς τον με διάφορους τρόπους κατά 300.000 άτομα!
Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι, στη χώρα μας, οι αποσπασματικές πολιτικές αποσυμφόρησης των φυλακών, με μέτρα εφάπαξ αποφυλάκισης ελαφροποινιτών κρατουμένων, απέτυχαν παταγωδώς. Ετσι, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, σχεδιάζοντας εξαρχής τη σωφρονιστική πολιτική και προωθώντας τα μέτρα εναλλακτικής έκτισης της ποινής (όπως η ημιελεύθερη διαβίωση), τα οποία σήμερα παραμένουν κυριολεκτικά στα αζήτητα.
Μια άλλη, εξίσου σημαντική, παράμετρος του ελληνικού σωφρονιστικού προβλήματος είναι ο υψηλός αριθμός των προσωρινά κρατουμένων, σε σχέση με το σύνολο των φυλακισμένων της χώρας.
Το ποσοστό αυτό, αν και μειώθηκε οριακά την τελευταία δεκαετία, παραμένει το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης! Σήμερα, ένας στους 4 έγκλειστους στις ελληνικές φυλακές είναι προφυλακισμένος, προεκτίοντας μια ποινή, στην οποία, με βάση τις οριστικές αποφάσεις των δικαστηρίων, έχει μόλις περίπου 35% πιθανότητες να καταδικασθεί!
Στην αντίστορφη πορεία κινείται η Ισπανία. Εκεί παρατηρείται το εξής παράδοξο φαινόμενο: Ο αριθμός των κρατουμένων σχεδόν διπλασιάσθηκε την τελευταία δεκαετία, αλλά μειώθηκε από το 97,4% στο 28,7% ο αριθμός των δικαστικών αποφάσεων που επιβάλλουν φυλάκιση. Αυτό συμβαίνει, γιατί, την ίδια περίοδο, αυξήθηκαν κατά 161 φορές, από το 2,55% στο 71,3%, οι δικαστικές αποφάσεις που αντί εγκλεισμού επιβάλλουν στους καταδικασθέντες εναλλακτική έκτιση της ποινής!
Αλλά και η Ρουμανία μείωσε δραστικά τον πληθυσμό των φυλακών της, επιτρέποντας μεταξύ άλλων, υπό ειδικούς όρους, την αποφυλάκιση κυρίως νέων, γυναικών και ανδρών άνω των 60 ετών!
Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής έχουμε μείνει στην καταγραφή της κατάστασης από τη νέα ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης και στις υποσχέσεις της ότι θα δοθεί έμφαση στους ξεχασμένους τρόπους κοινωνικής έκτισης της ποινής. Τέτοια περίπτωση αποτελεί η κοινωφελής εργασία, που σήμερα παραπαίει. Μελετώνται η υποχρεωτική επιβολή της για τα ελαφρά αδικήματα και η διεύρυνση των κοινωνικών φορέων (δήμων, οργανισμών κ.ά.) στους οποίους θα εργάζονται οι καταδικασμένοι.
Στο θέμα των άκριτων προφυλακίσεων έγινε ένα πρώτο βήμα με την αυστηροποίηση των όρων επιβολής της προσωρινής κράτησης, ενώ στα σχέδια της κυβέρνησης είναι και η κατάρτιση ενός νέου σχεδίου ποινικής μεταχείρισης των ανήλικων παραβατών. Το πρόσφατο παράδειγμα της καταδίκης σε εγκλεισμό δυο παιδιών 14 και 15 ετών, για ασήμαντη αφορμή, ξεχείλισε το ποτήρι.
Ανάμεσα στα μέτρα που συζητιούνται είναι ο περιορισμός του επιτρεπτού της φυλάκισης από τα 13 χρόνια (όπως ισχύει σήμερα) στα 15 και η επιβολή εγκλεισμού μόνο για κακουργήματα. Αποφασιστική βοήθεια αναμένεται να δώσουν και οι προτάσεις του νέου Κεντρικού Συμβουλίου Φυλακής (ΚΕΣΦ).
Αυτό που απαιτείται κυρίως, ωστόσο, είναι η συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σε πρόσφατη συνάντηση των διευθυντών όλων των φυλακών της Ευρώπης, επανεκτιμήθηκε η σωφρονιστική κατάσταση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και αποφασίσθηκαν συγκεκριμένα μέτρα. Αναφέρουμε τα πιο χαρακτηριστικά:
1 Η στέρηση της ελευθερίας πρέπει να θεωρείται έσχατη λύση και να συνδέεται με τη σοβαρότητα των πράξεων για τις οποίες κατηγορείται κάποιος.
2 Η ανέγερση νέων φυλακών δεν λύνει το πρόβλημα του υπερ-πληθυσμού. Πρέπει να μελετηθεί η πιθανότητα αποποινικοποίησης μιας σειράς αδικημάτων ή ο αποκλεισμός επιβολής στερητικής της ελευθερίας ποινής για ορισμένες από αυτές.
3 Να δοθεί έμφαση στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της υγιεινής των εγκλείστων.
4 Να διευκολυνθεί η επικοινωνία των κρατουμένων με την οικογένειά τους και να αποτελέσουν προτεραιότητα οι εναλλακτικές-κοινωνικές μορφές έκτισης των ποινών (π.χ. σε καθεστώς ημιλευθερίας).
5 Να περιοριστεί η προσωρινή κράτηση και η χρονική διάρκειά της στα ελάχιστα δυνατά επίπεδα, με επιβολή στον κατηγορούμενο άλλων όρων, όπως η απαγόρευση εισόδου σε κάποιους χώρους, η υποχρεωτική κατοίκηση σε συγκεκριμένη διεύθυνση, η χρηματική εγγύηση κ.ά.
6 Να αποφεύγεται η επιβολή υπερβολικά μεγάλων ποινών φυλάκισης, γιατί έτσι επιβαρύνεται συνολικά η φυλακή.
7 Προτείνονται μέτρα αποζημιώσεων του θύματος, αυστηρής επιτήρησης και αναστολής εκτέλεσης της ποινής υπό όρους. Το τελευταίο μέτρο θεωρείται το πιο αποτελεσματικό για τον περιορισμό του εγκλεισμού και την ομαλή επιστροφή των κρατουμένων στην κοινωνική ζωή.
ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΤΙ ΣΤΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...ΟΣΟ ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΝΑ ΒΟΛΕΥΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ...
ΠΡΕΖΑ TV
21-2-2010
1 σχόλιο:
Δημοσίευση σχολίου