Το 1974 στην ομιλία του στο Παγκόσμιο Συνέδριο Τροφίμων ο τότε αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ υποσχόταν στην ανθρωπότητα ότι «μέσα στην επόμενη δεκαετία κανένας άνδρας, γυναίκα ή παιδί, δεν θα πηγαίνει για ύπνο νηστικός». Τριάντα επτά χρόνια μετά, ο αριθμός των ανθρώπων που πάνε για ύπνο νηστικοί, περισσότερα από ένα βράδια, έχει σχεδόν διπλασιαστεί, από 460 σε 925 εκατομμύρια.
Μια ατυχής πρόβλεψη που θα μπορούσε ωστόσο να αποδειχθεί σωστή «εάν η τροφή μοιραζόταν ισότιμα σε όλο τον κόσμο», όπως υποστηρίζουν εδώ και δεκαετίες οι ακτιβιστές. Ωστόσο τις προτάσεις τους δεν εφάρμοσαν ποτέ οι πολιτικοί και η ανθρωπότητα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη ίσως διατροφική κρίση στην ιστορία της, καθώς ο Δεκέμβριος ήταν ο πιο «ακριβός» μήνας. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι σε συνέχεια αυτού το 2011 θα είναι η χρονιά όπου οι τιμές των τροφίμων θα εκτιναχθούν στα ύψη, παρασύροντας πολλές ευάλωτες οικονομίες.
Ο τελευταίος «διατροφικός πανικός», όπως τον αποκαλούν, σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2008, σε μικρότερη κλίμακα από τον σημερινό, και σε μια χρονιά που η παγκόσμια παραγωγή σιτηρών έφτασε στο ιστορικό ρεκόρ των 2.232 εκατομμυρίων τόνων. Ομως, οι τιμές σε βασικά προϊόντα παρέμειναν υψηλές, γεγονός που οδήγησε τότε χιλιάδες ανθρώπους στους δρόμους σε 30 χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους Μεξικό, Ινδονησία, Αίγυπτο και Αϊτή, με καταστροφές παντού, σε μια οργισμένη ένδειξη διαμαρτυρίας.
Μια επανάληψη αυτής της ιστορίας παρακολουθούμε τις μέρες αυτές στην Τυνησία, την Αλγερία, το Μπανγκλαντές, και ίσως σύντομα σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις. Αλλωστε βρισκόμαστε μόλις στην αρχή μιας τρομακτικής διατροφικής κρίσης, η οποία δεν θα χτυπήσει την πόρτα μόνο των φτωχών περιοχών του κόσμου αλλά και των «καλομαθημένων» ευρωπαϊκών, που το τελευταίο μισό αυτού του αιώνα ξέχασαν τι σημαίνει έλλειψη φαγητού.
Την περασμένη εβδομάδα ο Οργανισμός Γεωργίας και Τροφίμων (FAO) των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε ότι το 2011 οι τιμές στο ρύζι, το σιτάρι, τη ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά και το κρέας θα αυξηθούν παγκοσμίως. «Οι αυξήσεις στις τιμές επηρεάζουν ήδη τις οικονομίες αναπτυσσόμενων και αναπτυγμένων χωρών, με συνέπεια την άνοδο του πληθωρισμού τους», υποστήριξε Ρομπ Βος, διευθυντής του Τομέα Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (DESA). Δεν είναι τυχαίο ότι ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ζήτησε από την Παγκόσμια Τράπεζα να μελετήσει τις επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά.
Σε περιοχές όπως η Ινδία, η Ανατολική και η Νότια Ασία, οι τιμές των τροφίμων θα είναι σχεδόν ίδιες με αυτές της ενέργειας, οδηγώντας σε διπλασιασμό του πληθωρισμού.
Και όπως είναι αναμενόμενο, τα περισσότερα θύματα αυτής της κρίσης θα είναι οι πολίτες αστικών περιοχών που δεν παράγουν την τροφή τους αλλά ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους για να την αγοράσουν.
Την περασμένη εβδομάδα ο εκπρόσωπος της ομάδας των είκοσι πιο αναπτυγμένων χωρών (G20) ανακοίνωσε ότι μελετούνται τρόποι για τη μείωση των τιμών μετά την εξασφάλιση υπόσχεσης από την Ταϊλάνδη, τη χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών ρυζιού στον κόσμο, ότι θα κρατήσει σταθερές τις τιμές της.
Πάντως, ένας από τους μεγάλους κινδύνους αυτής της κρίσης είναι η πιθανότητα πολλές χώρες να κρατικοποιήσουν τα αγαθά που παράγουν και να διακόψουν τις εξαγωγές προϊόντων τους, σε μια προσπάθεια να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους.
Μια απόφαση που έλαβαν το 2008 η Αργεντινή, η Καμπότζη, το Καζακστάν, η Κίνα, η Αιθιοπία, η Μαλαισία, η Ζάμπια και η Ρωσία -η τελευταία σταμάτησε τις εξαγωγές σιτηρών το περασμένο καλοκαίρι μετά τις περυσινές πυρκαγιές και την ξηρασία.
Της ΓΙΟΥΛΑΣ ΖΑΧΙΩΤΗ zahioti@enet.gr
ΠΡΕΖΑ TV
16-1-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου