Σχολεία που έμειναν μακέτες, επισιτιστική βοήθεια που δεν έφθασε ποτέ στον προορισμό της, εκπαιδευτικά προγράμματα με ασαφείς τίτλους που δεν εφαρμόσθηκαν, πολιτικά παιχνίδια στήριξης και επιρροής που έφθασαν μέχρι και στις εκθέσεις αξιολόγησης της χώρας από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα που αφορούν τον «σκοτεινό κόσμο» των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) στην Ελλάδα. Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν για περισσότερο από μια δεκαετία στον βωμό της παροχής βοήθειας, είτε για τη συνδρομή θυμάτων καταστροφών είτε για να «τρέξουν» αναπτυξιακά προγράμματα.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών δεν αξιοποιήθηκε για τον σκοπό που προοριζόταν και, πλέον, αποτελεί αντικείμενο δικαστικής διερεύνησης το πού πήγαν αυτά τα λεφτά, ενώ η σχετική συζήτηση που γίνεται στη Βουλή ανέδειξε την ανάγκη υιοθέτησης νέου νομοθετικού πλαισίου, που αναμένεται να παρουσιαστεί σύντομα. Τα περισσότερα από τα κονδύλια προς ΜΚΟ διακινήθηκαν μέσω του υπουργείου Εξωτερικών, για την υλοποίηση δράσεων που απορρέουν από τις υποχρεώσεις της χώρας μας να συνδράμει με ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια πληγείσες και αναπτυσσόμενες περιοχές του πλανήτη.
Η μεγάλη έκρηξη στην κρατική χρηματοδότηση προς τις ΜΚΟ σημειώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '90, όταν με επικεφαλής του ΥΠΕΞ τον σημερινό πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου διευρύνθηκε ο κύκλος τέτοιων δράσεων. Ετσι, ενώ το 1999 χρηματοδοτήθηκαν από το ΥΠΕΞ διάφορες ΜΚΟ με 4,4 εκατ. ευρώ, το 2000 το σύνολο των επιχορηγήσεων υπερδιπλασιάσθηκε, φθάνοντας στα 11,35 εκατ. ευρώ. Συνολικά, από το 1999 μέχρι και το 2003 η χρηματοδότηση ΜΚΟ από το ΥΠΕΞ ανήλθε σε 68,9 εκατ. ευρώ και την πενταετία 2004 - 2009, περίπου στα 50 εκατ. ευρώ.
Στελέχη του υπουργείου, που διαχειρίστηκαν τη χρηματοδότηση, αναφέρουν ότι ανάμεσα στις εκατοντάδες (φθάνουν τις 600) ΜΚΟ που βρίσκονται εγγεγραμμένες στους καταλόγους του ΥΠΕΞ υπάρχουν αρκετές «πεντακάθαρες», που αξιοποίησαν όλα τα χρήματα που έλαβαν για την υλοποίηση προγραμμάτων και πολλές που πήραν χρήματα χωρίς ποτέ να υποβάλουν εκθέσεις για την υλοποίηση προγραμμάτων, χωρίς ποτέ να δώσουν απολογισμό και χωρίς ποτέ να ελεγχθούν γι' αυτό. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αρκετές από αυτές να είναι «οργανώσεις - σφραγίδες», χωρίς κανένα έργο. Σε άλλες περιπτώσεις, δε, όπως για παράδειγμα στη χρηματοδότηση διαφόρων ΜΚΟ που δραστηριοποιήθηκαν στα Βαλκάνια με προγράμματα για την αντιμετώπιση θυμάτων trafficking, τα επίμονα αιτήματα για χρηματοδότησή τους και η ικανοποίησή τους ή μη, συνοδεύθηκαν, όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές, με την αξιολόγηση που έλαβε η χώρα μας σε εκθέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις προσπάθειες που καταβάλλει για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος.
«Αλληλεγγύη»
Γύρω από τη χρηματοδότηση και λειτουργία των ΜΚΟ υπήρξε επί μακρόν έντονη φημολογία για κακοδιαχείριση κονδυλίων. Η υπόθεση της οργάνωσης «Αλληλεγγύη», όμως, αναφέρεται από πρώην στελέχη του ΥΠΕΞ ως «η χειρότερη». Η ΜΚΟ της Εκκλησίας της Ελλάδος, που συστάθηκε το 2002, έφθασε σύντομα να λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος από το σύνολο των κονδυλίων που διετίθεντο για τις ΜΚΟ. Η κατάληξη της στενής σχέσης που αναπτύχθηκε ανάμεσα στην «Αλληλεγγύη» και το υπουργείο Εξωτερικών, από το οποίο έλαβε γενναία χρηματοδότηση, ήταν η απαίτηση από το ΥΠΕΞ να επιστραφούν 6,5 εκατ. ευρώ, τα οποία είχαν δοθεί στην «Αλληλεγγύη» για υλοποίηση προγραμμάτων. Οπως διαπιστώθηκε, τα προγράμματα αυτά ποτέ δεν υλοποιήθηκαν.
Το τελευταίο έτος για το οποίο προκηρύχθηκαν προγράμματα για ΜΚΟ από το ΥΠΕΞ ήταν το 2009, με αρμόδιο υφυπουργό τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Υπό το βάρος των αποκαλύψεων για τη δράση της «Αλληλεγγύης» υιοθετήθηκε νέο πλαίσιο, το οποίο προέβλεπε ότι οι ΜΚΟ που θα υπέβαλαν πρόγραμμα για χρηματοδότηση θα έπρεπε να έχουν εξασφαλίσει το 50% αυτής από άλλες πηγές. Το 2010 δεν προκηρύχθηκε κανένα νέο πρόγραμμα...
Ευαισθησία αλλά και... φαντασία
Πρόγραμμα για την κατασκευή και ανάπτυξη κυψελών, που διαθέτουν μηχανισμό διατήρησης της θερμοκρασίας διαβίωσης καθ’ όλο το έτος σε σταθερό επίπεδο. Υποστήριξη σε θέματα διαμόρφωσης πολιτικών και εφαρμογής τους στο Κιριμπάτι και στην Τζαμάικα. Εκπόνηση σχεδίου και εφαρμογή δράσεων για την προώθηση κοινωνικά δίκαιου τουρισμού στη Συρία. Πρόκειται για ορισμένα από τα ευφάνταστα προγράμματα, για τα οποία χρηματοδοτήθηκαν εγχώριες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίζει προβλήματα στον παραγωγικό τομέα, αλλά η παραγωγικότητα στη δημιουργία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων είναι αναμφισβήτητα από τις υψηλότερες σε όλη την Ευρώπη.
Εκτιμάται ότι συνολικά οι ΜΚΟ στη χώρα μας ξεπερνούν τις 20.000 με 30.000 χωρίς ουδείς να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό τους, αφού δεν υπάρχει ούτε ενιαίο Μητρώο και πιστοποίηση ούτε προϋποθέσεις για το «ποιος» αποτελεί ΜΚΟ. Στην πραγματικότητα κάθε αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία ή συνεταιρισμός - σύλλογος μπορεί να εμφανίζεται ως ΜΚΟ και να αποσπά κάποιο πρόγραμμα, με κοινωνική ευαισθησία βεβαίως. Προφανώς το κοινωνικό ενδιαφέρον για τους μετανάστες, τους χρήστες ναρκωτικών και τις κακοποιημένες γυναίκες είναι τεράστιο στην Ελλάδα κι έτσι εξηγείται ο αριθμός των 4.500 οργανώσεων, που ασχολούνται με τα προβλήματά τους.
Των Δωρας Aντωνιου και Γιαννη Eλαφρου
ΠΡΕΖΑ TV
20-2-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου