Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ οικονομία νοσεί, φλερτάροντας επικίνδυνα πια με νέα ύφεση, καθώς οι εγκλωβισμένες στα τραπεζικά συμφέροντα κυβερνήσεις αδυνατούν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα τόνωσης των αγορών.
Τρία περίπου χρόνια από την πτώχευση της Lehman Brothers, το πιστωτικό κραχ και την ύφεση που ακολούθησε, η παγκόσμια οικονομία ξαναγυρνά στο σημείο μηδέν. Τα τελευταία στοιχεία από τις αναπτυγμένες και τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες του πλανήτη, τους κινητήρες δηλαδή του παγκόσμιου οικονομικού γίγνεσθαι, είναι όλο και πιο απογοητευτικά.
Στις ΗΠΑ, η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα (Fed) προέβη πριν από λίγες ημέρες στη δεύτερη σε διάστημα δύο μηνών υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για την ανάπτυξη της οικονομίας φέτος σε 2,8% έναντι 3,1% πέρυσι.
Οι δαπάνες των καταναλωτών -υπεύθυνων για το 70% της αμερικανικής οικονομίας- υποχώρησαν τον Μάιο πρώτη φορά έπειτα από 10 μήνες συνεχούς ανόδου, ενώ η επίσημη ανεργία επανήλθε σε ανοδική τροχιά, φθάνοντας το 9,1% από 8,7% στο α' τρίμηνο.
Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις από την πλευρά τους δείχνουν απρόθυμες να επενδύσουν και να προσλάβουν. Προσέλαβαν πάνω από 2 εκατομμύρια εργαζόμενους μετά τη 18μηνη ύφεση της οικονομίας (που έληξε τον Ιούνιο του 2009), ωστόσο ο αριθμός αυτός είναι λίγος, για να καλύψει τα 8,8 εκατ. θέσεις εργασίας και τα αντίστοιχα εισοδήματα που χάθηκαν. Ακόμη, ο τομέας της μεταποίησης έτρεξε τον προηγούμενο μήνα με τον χαμηλότερο ρυθμό του τελευταίου 12μήνου και ελπίζει πια μόνο στα πρόσκαιρα κέρδη που θα του αποφέρει αργότερα φέτος η διαδικασία ανοικοδόμησης της ιαπωνικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Fed τερμάτισε -όπως είχε προγραμματίσει- τη χορήγηση ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και κατ' επέκταση στην οικονομία, μέσω της επαναγοράς ομολόγων 600 δισ. δολαρίων (Ποσοτική Χαλάρωση ΙΙ). Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι δεν θα τολμήσει να εγκαταλείψει την προσπάθεια τόνωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και ότι θα συνεχίσει να αγοράζει ομόλογα στο επόμενο 12μηνο συνολικής αξίας 300 δισ. δολαρίων. Ούτε λόγος βέβαια για αύξηση των επιτοκίων. Η κυβέρνηση Ομπάμα, από την πλευρά της, έχει εγκλωβιστεί στη διαμάχη με τους Ρεπουμπλικάνους για την άρση του ορίου χρέους και αδυνατεί να χρηματοδοτήσει σοβαρά μέτρα, όχι για την τόνωση της οικονομίας, αλλά αυτής της ίδιας της λειτουργίας του κράτους. Ετσι, κάποιοι αναλυτές μιλούν πια για προσγείωση της οικονομικής ανάπτυξης στο 1,5% φέτος και στο 0% το 2012.
Στην ταλανιζόμενη από την (ελληνική) κρίση χρέους Ευρώπη, τα πράγματα δεν δείχνουν καλύτερα. Και εδώ η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται. Η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα της ευρωζώνης ήταν σχεδόν στάσιμη τον Μάιο και χωρίς την υποστήριξη της Γερμανίας και της Γαλλίας θα είχε υποχωρήσει σε αρνητικά επίπεδα.
Οι καταναλωτές -υπεύθυνοι για το 50% του ΑΕΠ- μειώνουν συνεχώς τις δαπάνες τους, καθώς το διαθέσιμο εισόδημά τους συρρικνώνεται.
Οι ατμομηχανές
Αποτέλεσμα αυτών είναι μεγάλες αλυσίδες λιανικού εμπορίου, ακόμη και σουπερμάρκετ, όπως η Carrefour, η Metro και η Tesco, να καταγράφουν από την αρχή της χρονιάς χαμηλότερες πωλήσεις και κερδοφορία. Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι τα προβλήματα και η επιβράδυνση δεν παρατηρείται μόνο στις αγορές της Ελλάδας και της Ισπανίας, αλλά και σε ισχυρότερες, όπως αυτές της Γαλλίας και της Γερμανίας. Ειδικά στην τελευταία -που με τις εξαγωγές της αποτέλεσε την ατμομηχανή της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας- η πρόσφατη υποχώρηση του δείκτη επενδυτικού κλίματος (ZEW) στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 2009 -λίγους μόνο μήνες δηλαδή μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers-, μόνο ανησυχία για το μέλλον μπορεί να προκαλεί.
Ενώ η οικονομία χάνει διαρκώς ταχύτητα, η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκιά της πρόσφατα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την άνοδο των τιμών, αγνοώντας λόγω δόγματος ότι αυτές διαμορφώνονται κυρίως σήμερα από το κερδοσκοπικό παιχνίδι των «ελεύθερων» αγορών. Οι υπόλοιποι προωθούν εξοντωτικά προγράμματα λιτότητας και δημοσιονομικής προσαρμογής, τη στιγμή που απαιτείται τόνωση και επέκταση της οικονομίας. Οι επιλογές τους δείχνουν καταστροφικές για την ευρωπαϊκή οικονομία, που ενδεχομένως να χάσει και τα «χρυσά αβγά» που μάζευε από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας. Η Κίνα και η Ινδία, αν και επίσημα εμφανίζουν σήμερα ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης κοντά στο 8%, επιβραδύνουν, ενώ ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος μιας επενδυτικής φούσκας σε όλα τα επίπεδα των αξιών, κινητών και ακινήτων. Αν σκάσει, τότε θα ξεκινήσει το πραγματικό γλέντι...
Του ΜΠΑΜΠΗ ΜΙΧΑΛΗ mpamix@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΠΡΕΖΑ TV
4-7-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου