Τρία χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers, το κραχ στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και την απαρχή της μεγαλύτερης ύφεσης των τελευταίων 60 ετών, η παγκόσμια οικονομία βουτά ξανά στα Τάρταρα.Στο τελευταίο δεκαπενθήμερο οι διεθνείς αγορές, από το Τόκιο έως τη Νέα Υόρκη, παραπαίουν στο ζοφερό περιβάλλον που δημιουργεί η επέκταση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους σε Ισπανία και Ιταλία, η πολύμηνη πολιτική κόντρα Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ για την αύξηση του ορίου του δημόσιου χρέους και η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Η ιστορική πρώτη υποβάθμιση της δανειοληπτικής αξιοπιστίας των ΗΠΑ από τη Standard & Poor's την περασμένη Παρακευή δεν ήταν παρά το κερασάκι σε αυτό το δράμα.
Οι φορείς της οικονομικής πολιτικής, κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες σε Ευρώπη και ΗΠΑ, φέρουν μεγάλες ευθύνες γι' αυτήν την εξέλιξη. Αρτηριοσκληρωτικά προσκολλημένοι στις ξεπερασμένες νεοφιλελεύθερες οικονομικές τους εμμονές, ολοκληρωτικά εξαρτώμενοι από τα λόμπι του χρηματοπιστωτικού τομέα, αγνοούν επιδεικτικά την ασθενή, εδώ και τρία χρόνια, πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Συνεχίζουν να εστιάζουν μονομερώς στον έλεγχο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του κρατικού χρέους, τονίζοντας ότι η διαδικασία μείωσής τους θα πρέπει να γίνει γρήγορα, με ακόμη πιο σκληρά προγράμματα λιτότητας, μείωση των κοινωνικών δαπανών και απαξίωση του κόσμου της εργασίας. Γνωρίζουν βέβαια ότι ρισκάρουν με αυτές τις επιλογές τους την επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση.
Η αντίθετη πλευρά, όπου υπάρχει, ψελλίζει απλώς για την ανάγκη μιας περαιτέρω δημοσιονομικής τόνωσης της οικονομίας και μείωσης των ελλειμμάτων σε βάθος χρόνου.
Το συγύρισμα των ξεχειλωμένων δημόσιων οικονομικών αποτελεί αναμφίβολα καθοριστικής σημασίας παράγοντα για τη μελλοντική σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Εξίσου καθοριστική όμως είναι και η εξάλειψη των αιτιών που οδήγησαν στην κρίση του 2008. Το μεγάλο ζητούμενο, που άφησε πίσω της αυτή η κρίση, ήταν η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Από την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, όμως, ελάχιστα έγιναν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες έσπευσαν να σώσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τα ευαγή ιδρύματά του από την κατάρρευση με χρήματα των φορολογουμένων, φορτώνοντας με τεράστια ελλείμματα τους προϋπολογισμούς τους και δυσβάσταχτα χρέη τις μελλοντικές γενιές. Δημιούργησαν στη συνέχεια τις προϋποθέσεις για την οικονομική ανάκαμψη των ιδρυμάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, μέσω των αγορών. Απέτυχαν όμως να υιοθετήσουν τα μέτρα εκείνα που θα έβαζαν μια τάξη στο σύστημα, θα περιόριζαν την ασυδοσία τού χρηματοπιστωτικού τομέα και θα μείωναν οριστικά τον συστημικό κίνδυνο.
Η οριστική εφαρμογή της διεθνούς συμφωνίας «Βασιλεία ΙΙΙ» για τη βελτίωση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών παραπέμφθηκε για το μακρινό 2019. Ο διαχωρισμός των επενδυτικών από τις εμπορικές δραστηριότητες των τραπεζών στις ΗΠΑ μπήκε πολύ γρήγορα στο ψυγείο. Η φαύλη πρακτική χορήγησης κινήτρων, που ενθάρρυνε την όλο και μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου από τα στελέχη του τραπεζικού τομέα, δεν διακόπηκε. Οι ρυθμίσεις για τα σύνθετα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, που διόγκωσαν και κατέστησαν ανυπέρβλητη αυτήν την κρίση, πρακτικά παραμένουν ανενεργές. Οι αρχές δεν είχαν τη δύναμη να απαγορεύσουν ούτε καν ένα από τα τοξικά χαρτιά, με τα οποία γέμισαν οι τράπεζες τον πλανήτη.
Η στάση των παραπάνω φορέων άσκησης οικονομικής πολιτικής ήταν περισσότερο εμφανής στους οίκους αξιολόγησης. Παρά την αποδεδειγμένη, στις ακροάσεις των σχετικών επιτροπών του αμερικανικού Κογκρέσου, ανεπάρκειά τους στις αξιολογήσεις τους, παρά τις σχέσεις καραμπινάτης διαπλοκής με τους πελάτες τους (επενδυτικές τράπεζες), δεν έγινε τίποτα για να κλείσει αυτή η πληγή. Το ολιγοπώλιο των Standard & Poor's, Moody's και Fitch διατηρήθηκε ως είχε πριν από την κρίση του 2008. Κανείς εκ των στελεχών τους δεν πήγε φυλακή για τις δόλιες υψηλές αξιολογήσεις που προσέφεραν επί χρόνια στα τοξικά χρεόγραφα των τραπεζών, εξαπατώντας το επενδυτικό κοινό.
Οι εξαγγελίες των πολιτικών ηγετών για μεγαλύτερη διαφάνεια, απεξάρτηση των αμοιβών των οίκων από τις εταιρείες, των οποίων τα χρηματοοικονομικά προϊόντα αξιολογούν, και τέλος τη δημιουργία ανεξάρτητων οίκων αξιολόγησης αποδείχθηκαν λόγια του αέρα. Αποτέλεσμα χώρες, οικονομίες, λαοί ολόκληροι να είναι δέσμιοι πια του κυνισμού τους.
Του ΜΠΑΜΠΗ ΜΙΧΑΛΗ-ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΠΡΕΖΑ TV
10-8-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου