ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΥ ΟΙ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΟΙ

Της ΑΝΤΩΝΙΑΣ ΞΥΝΟΥ
Ενα βήμα πριν από την κατάθεση νομοσχεδίου βρίσκεται η κυβέρνηση αλλάζοντας ουσιαστικά το νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, την ίδια ώρα που οι αιτήσεις για ρύθμιση οφειλών στα Ειρηνοδικεία της χώρας αυξάνονται με φρενήρεις ρυθμούς.


Μπορεί η τρόικα -κατά τον υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη- να φέρνει αντιρρήσεις για τις αλλαγές που θα επιφέρει το νομοσχέδιο, φαίνεται όμως πως οι πολίτες έχουν ανάγκη την προστασία των διατάξεων του «Νόμου Κατσέλη» (ν. 3869/2010) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και των ευνοϊκών αποφάσεων της Δικαιοσύνης. Ετυμηγορίες, που σε κάποιες περιπτώσεις προβλέπουν και συνολικό «κούρεμα» χρέους.

Ανάσα

Μέχρι πάντως οι νέες ρυθμίσεις να τεθούν σε εφαρμογή, οι πολίτες μπορούν ακόμα να πάρουν «ανάσα» από τα χρέη τους, αν και πλέον η δικάσιμος που ορίζεται, λόγω του πλήθους των αιτήσεων, φτάνει μέχρι και το... 2021.

Για το λόγο αυτό άλλωστε, αρκετές ενώσεις καταναλωτών υποστηρίζουν ότι η ρύθμιση χρεών πρέπει να επιτυγχάνεται εξωδικαστικά και όχι μέσω της Διακιοσύνης, που σημειωτέον άλλωστε δεν επιφέρει απαραίτητα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτή «η Παρέμβαση», που γνωστοποιήθηκαν πριν από μερικές μέρες, υπολογίζεται ότι οι αιτήσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού σε όλη την επικράτεια ανά έτος υπερβαίνουν τις 60.000.

Ανάλυση

Για την περίοδο Σεπτέμβριος 2010 έως Δεκέμβριος 2012, η ομοσπονδία συγκέντρωσε τα στοιχεία επτά καταναλωτικών ενώσεων, αποκαλύπτοντας ότι συνολικά οι αιτήσεις που εστάλησαν στις τράπεζες, προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία του συμβιβασμού, ανήλθαν στις 44.551. Από αυτές μόλις μία υπόθεση διευθετήθηκε εξωδικαστικά, ενώ επιτεύχθηκαν κι άλλοι 200 συμβιβασμοί, που όμως δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις του «νόμου Κατσέλη».

Λιγότεροι από 2.000 αιτούντες συνέχισαν και δικαστικά, όμως μόνο 319 υποθέσεις έχουν εκδικαστεί. Από αυτές θετική έκβαση είχαν οι 199, αρνητική οι 43, ενώ απορρίφθηκαν 54.

Η μέχρι τώρα προσπάθεια «χαρτογράφησης» έχει καταδείξει το έντονο πρόβλημα, που έγινε γνωστό με τον όρο «υπερχρεωμένα νοικοκυριά» και «χτυπά» εξίσου όλους τους πολίτες.

Οπως αναφέρει η ΠΟΜΕΚ, ένα ποσοστό της τάξεως του 35% είναι άνεργοι, στο οποίος δεν έχουν υπολογιστεί οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν εργάζονται. Σύμφωνα δε με την πιο πρόσφατη έρευνα της ΕΚΠΟΙΖΩ (2012), οι υπερχρεωμένοι στην πλειονότητά τους είναι άντρες ηλικίας μεταξύ 35-54 ετών, έγγαμοι με παιδιά και μισθωτοί.

Αναγκαιότητα η ύπαρξη νομοθετικής ρύθμισης για τα χρέη
Του ΗΛΙΑ ΣΙΔΕΡΗ*
Ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ήταν μια αναγκαιότητα της εποχής, εν είδει σύγχρονης σεισάχθειας, αφού ούτως ή άλλως οι δανειολήπτες δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους. Ο «νόμος Κατσέλη» για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών είναι σωτήριος για πολλές οικογένειες, αφού προστατεύεται εξ ολοκλήρου η κύρια κατοικία της οικογένειας.
Αντίστοιχος νόμος ισχύει ήδη από το 1978 στις ΗΠΑ, ενώ άλλες χώρες έχουν ενσωματώσει τέτοιου είδους ρυθμίσεις στην εθνική τους νομοθεσία. Περί τις 10.000 υποθέσεις εκκρεμούν στα Ειρηνοδικεία της χώρας και στην πλειονότητά τους οι αποφάσεις είναι θετικές, με τους υπερχρεωμένους πολίτες να πετυχαίνουν συνήθως τη διαγραφή χρεών από 50-80%.

Αναμενόμενη, βεβαίως, είναι η στάση των τραπεζών, οι οποίες κάνουν μνεία για καταχρηστική χρήση του νόμου περί πτώχευσης ιδιωτών από δανειολήπτες που δεν έχουν αποδεδειγμένη αδυναμία εκπλήρωσης των οφειλών τους. Οι τραπεζίτες θέτουν πλέον και σε επίπεδο Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών το θέμα της καταχρηστικής εφαρμογής του νόμου, επισημαίνοντας ότι πληθαίνουν οι περιπτώσεις πρώην ενήμερων πελατών οι οποίοι βρίσκουν «παράθυρο» στο νόμο για να αποφύγουν την καταβολή οφειλών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση προωθεί αλλαγές για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, κυρίως με βάση αιτήματα που έχουν θέσει οι τράπεζες. Το κυριότερο είναι ότι όσοι προσφεύγουν θα πρέπει στο εξής να πληρώνουν μηνιαία δόση για το δάνειο, χωρίς να «παγώνει» η οφειλή μέχρι την εκδίκαση, όπως γίνεται μέχρι σήμερα με την αναστολή της καταβολής οποιουδήποτε ποσού.

* Δικηγόρος, μέλος Δ.Σ. της Ενωσης Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων ENET.GR
ΠΡΕΖΑ TV
30-3-2013