Φαίνεται πως βρισκόμαστε σε ένα σημαντικό σημείο. Οι ψευδείς ειδήσεις δεν έχουν επικρατήσει, αλλά θα μπορούσαν να επικρατήσουν. Τα φίλτρα πιθανώς δεν είναι χειρότερα απ’ ό,τι ήταν επί δεκαετίες, αλλά και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει ραγδαία.
«Ο στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε την τέλεια εξατομικευμένη εφημερίδα για κάθε άνθρωπο στον κόσμο» δήλωσε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ το 2014. Αυτή η εφημερίδα θα «σας δείχνει το υλικό που θα σας ενδιαφέρει περισσότερο» είπε ο συνιδρυτής και πρόεδρος της εταιρείας του Facebook. Για πολλούς, αυτή η δήλωση αποτελεί την τέλεια εξήγηση γιατί το Facebook είναι μια τόσο φρικτή πηγή ειδήσεων.
Μια ψευδής είδηση (fake news) με τον ισχυρισμό ότι ο Πάπας Φραγκίσκος είχε δηλώσει την υποστήριξή του στον Ντόναλντ Τραμπ ήταν, σύμφωνα με ανάλυση του BuzzFeed, το πιο επιτυχημένο θέμα ειδησεογραφίας στο Facebook στη διάρκεια των τριών μηνών που προηγήθηκαν των αμερικανικών εκλογών. Αν οι αλγόριθμοι της ιστοσελίδας αποφασίζουν ότι αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον, τότε το Facebook απέχει πολύ από το να γίνει μια «τέλεια εφημερίδα».
Δεν είναι να απορεί κανείς που ο Ζούκερμπεργκ βρέθηκε στριμωγμένος έπειτα από την εκλογή Τραμπ. Λίγο μετά τη νίκη του Τραμπ, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε: «Πιστεύω ότι είναι σχετικά τρελή η ιδέα ότι οι ψευδείς ειδήσεις στο Facebook, οι οποίες αποτελούν ένα μικρό μέρος του περιεχομένου, επηρέασαν τις εκλογές με οποιονδήποτε τρόπο». Η δήλωσή του προκάλεσε περιφρονητικές αντιδράσεις.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να ομολογήσω τις δικές μου προκαταλήψεις. Απεχθάνομαι το Facebook για όλους τους λόγους για τους οποίους συνήθως το απεχθάνεται ο κόσμος (ιδιωτικότητα, δύναμη στην αγορά, αποπροσανατολισμός, ψεύτικες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κ.λπ.). Και, ως αφοσιωμένος αρθρογράφος των “F.T.”, δεν χρειάζεται καν να τονίσω ότι η τέλεια εφημερίδα είναι αυτή που διαβάζετε αυτή τη στιγμή.
Παρ’ όλα αυτά, θα υποστηρίξω τον Ζούκερμπεργκ που πρόσφατα ανάρτησε μια πραγματεία 5.700 λέξεων για να υπερασπίσει τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που αναφέρει δίνει την εντύπωση ότι είναι λανθασμένο, αλλά τα στοιχεία δείχνουν πως έχει δίκιο. Οι ψευδείς ειδήσεις μπορούν να τροφοδοτήσουν μεμονωμένα περιστατικά μίσους και βίας. Αλλά ούτε οι ψευδείς ειδήσεις, ούτε το φίλτρο του αλγόριθμου αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στο συνολικό τοπίο της ενημέρωσης. Όχι ακόμη.
Η έκφραση «fake news» ήδη έχει ευτελιστεί. Ένας χρήσιμος ορισμός είναι πως μια ψευδής είδηση είναι ένα απόλυτα κατασκευασμένο ρεπορτάζ που παρουσιάζεται ως είδηση. Εξαιρούνται τα προκατειλημμένα ρεπορτάζ, η σάτιρα και τα ψέματα που λένε οι ίδιοι οι πολιτικοί. Εκ πρώτης όψεως, τέτοιες απάτες (hoaxes) αφθονούν στο Facebook. Η ανάλυση του BuzzFeed διαπιστώνει ότι οι πέντε πιο δημοφιλείς απάτες είχαν μεγαλύτερη επιτυχία από τις πέντε δημοφιλέστερες αληθινές ειδήσεις. (Στον κατάλογο με τις αληθινές ειδήσεις περιλαμβάνεται το ρεπορτάζ της εφημερίδας “New York Post” με τη γυμνή φωτογράφηση της Μελάνια Τραμπ με μία άλλη γυναίκα, μια υπενθύμιση πως δεν αξίζει βραβείο Πούλιτζερ ολόκληρη η συστημική δημοσιογραφία).
Αλλά αυτές οι απάτες είναι λιγότερο σημαντικές απ’ ό,τι αναφέρει αυτή η ανάλυση -εν μέρει επειδή το Facebook δεν είναι η κύρια πηγή ειδήσεων για τους Αμερικανούς (παραμένουν βασική πηγή οι τηλεοπτικές ειδήσεις), και εν μέρει επειδή τα αληθινά θέματα σε γενικές γραμμές θα καλυφθούν με κάποιο τρόπο από δεκάδες άλλα μέσα ενημέρωσης, γεγονός που περιορίζει τη δημοφιλία της μίας εκδοχής. Αντίθετα, κάθε ψευδής είδηση είναι μοναδική. Δεν είναι να απορεί λοιπόν κανείς που οι δημοφιλέστερες απάτες έχουν μεγαλύτερη απήχηση από τα δημοφιλέστερα αληθινά ρεπορτάζ.
Τον Ιανουάριο του 2017, οι οικονομολόγοι Hunt Allcott και Matthew Gentzkow δημοσίευσαν μια έρευνα για το πώς ακριβώς κυριάρχησαν προεκλογικά οι ψευδείς ειδήσεις. Με μια έξυπνη μέθοδο εξέτασαν κατά πόσον ο κόσμος θυμόταν τις ψεύτικες ειδήσεις σε σύγκριση με τις αληθινές ειδήσεις και με ειδήσεις «placebo» -δηλαδή ψεύτικα fake news που επινόησαν οι ίδιοι οι ερευνητές. Ο κόσμος δεν θυμόταν πολλές ψευδείς ειδήσεις και υποστήριξε ότι θυμόταν αρκετές ειδήσεις «placebo». Φαίνεται πως δεν υπήρχαν αρκετές ψευδείς ειδήσεις για να μεταβάλουν το εκλογικό αποτέλεσμα -εκτός αν ήταν ισχυρό το περιεχόμενο, ακόμη και σε μικρές δόσεις.
«Ο μέσος ψηφοφόρος είδε μία ψεύτικη είδηση πριν από τις εκλογές» μου είπε ο Gentzkow. «Αυτός ο αριθμός είναι μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή που θα σχηματίζαμε παρακολουθώντας τον δημόσιο διάλογο».
Πιο ανησυχητικό είναι ότι το Facebook -και ο «πιο ενδιαφέρον για εσάς» αλγόριθμός του- απλώς προσφέρει ειδήσεις που ταιριάζουν στις ιδεολογικές προκαταλήψεις κάθε χρήστη. Αναμφίβολα αληθεύει ότι το περιβάλλον μας στα κοινωνικά δίκτυα αποτελείται από ανθρώπους που συμφωνούν μαζί μας. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον αλγόριθμο του Facebook. Το Twitter ήταν πολιτικά πολωμένο ακόμα και τότε που δεν χρησιμοποιούσε κανέναν αλγόριθμο. Επίσης, ιδεολογικές προκαταλήψεις έχουν και οι εφημερίδες.
Έρευνα για την ανάγνωση ειδήσεων στο Διαδίκτυο έκαναν πρόσφατα οι Seth Flaxman, Sharad Goel και Justin Rao, οι οποίοι είχαν πρόσβαση σε στοιχεία από προγράμματα περιήγησης της Microsoft και τα χρησιμοποίησαν για να εξετάσουν πώς ο κόσμος καταναλώνει τις ειδήσεις διαδικτυακά. Τα ευρήματά τους είναι ανάμικτα: τα κοινωνικά δίκτυα πράγματι φαίνεται ότι προωθούσαν ρεπορτάζ που απείχαν από το κέντρο του πολιτικού φάσματος, αλλά ταυτόχρονα παρουσίαζαν στον κόσμο μεγαλύτερη ποικιλία ιδεολογικών απόψεων. Είναι λογικό. Η ανάγνωση της ίδιας εφημερίδας κάθε ημέρα συνιστά επίσης ένα φίλτρο.
Ο Gentzkow μελέτησε την αντίθεση μεταξύ των ειδήσεων εντός και εκτός Διαδικτύου χρησιμοποιώντας στοιχεία της περιόδου 2004-2009, σε συνεργασία με τον συνάδελφό του οικονομολόγο Jesse Shapiro. Βρήκαν ελάχιστες ενδείξεις ότι η κατανάλωση διαδικτυακών ειδήσεων χαρακτηριζόταν από μεγαλύτερη πόλωση σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα. Αλλά τα πράγματα αλλάζουν ραγδαία. «Εκτιμώ ότι ο διαχωρισμός είναι αισθητά και ουσιαστικά μεγαλύτερος απ’ ό,τι στο παρελθόν», λέει ο Gentzkow, «αλλά παραμένει σχετικά μέτριος».
Φαίνεται πως βρισκόμαστε σε ένα σημαντικό σημείο. Οι ψευδείς ειδήσεις δεν έχουν επικρατήσει, αλλά θα μπορούσαν να επικρατήσουν. Τα φίλτρα πιθανώς δεν είναι χειρότερα απ’ ό,τι ήταν επί δεκαετίες, αλλά και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει ραγδαία.
«Πολλά εξαρτώνται από τα κίνητρα των Αμερικανών ψηφοφόρων» λέει ο Gentzkow. «Ενδιαφέρεται πραγματικά ο κόσμος να μάθει την αλήθεια και να έχει ακριβή πληροφόρηση;». Ελπίζει ότι κατά βάθος ο κόσμος παρακολουθεί και διαβάζει τα νέα γιατί θέλει να μάθει τι γίνεται στον κόσμο. Αλλά αν αυτό που πραγματικά θέλουν οι ψηφοφόροι είναι να τους λένε ψέματα, τότε το Facebook είναι το μικρότερο από τα προβλήματά μας.
Tim Harford
πηγή: Αυγή
ΠΡΕΖΑ TV
5-3-2017
«Ο στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε την τέλεια εξατομικευμένη εφημερίδα για κάθε άνθρωπο στον κόσμο» δήλωσε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ το 2014. Αυτή η εφημερίδα θα «σας δείχνει το υλικό που θα σας ενδιαφέρει περισσότερο» είπε ο συνιδρυτής και πρόεδρος της εταιρείας του Facebook. Για πολλούς, αυτή η δήλωση αποτελεί την τέλεια εξήγηση γιατί το Facebook είναι μια τόσο φρικτή πηγή ειδήσεων.
Μια ψευδής είδηση (fake news) με τον ισχυρισμό ότι ο Πάπας Φραγκίσκος είχε δηλώσει την υποστήριξή του στον Ντόναλντ Τραμπ ήταν, σύμφωνα με ανάλυση του BuzzFeed, το πιο επιτυχημένο θέμα ειδησεογραφίας στο Facebook στη διάρκεια των τριών μηνών που προηγήθηκαν των αμερικανικών εκλογών. Αν οι αλγόριθμοι της ιστοσελίδας αποφασίζουν ότι αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον, τότε το Facebook απέχει πολύ από το να γίνει μια «τέλεια εφημερίδα».
Δεν είναι να απορεί κανείς που ο Ζούκερμπεργκ βρέθηκε στριμωγμένος έπειτα από την εκλογή Τραμπ. Λίγο μετά τη νίκη του Τραμπ, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε: «Πιστεύω ότι είναι σχετικά τρελή η ιδέα ότι οι ψευδείς ειδήσεις στο Facebook, οι οποίες αποτελούν ένα μικρό μέρος του περιεχομένου, επηρέασαν τις εκλογές με οποιονδήποτε τρόπο». Η δήλωσή του προκάλεσε περιφρονητικές αντιδράσεις.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να ομολογήσω τις δικές μου προκαταλήψεις. Απεχθάνομαι το Facebook για όλους τους λόγους για τους οποίους συνήθως το απεχθάνεται ο κόσμος (ιδιωτικότητα, δύναμη στην αγορά, αποπροσανατολισμός, ψεύτικες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κ.λπ.). Και, ως αφοσιωμένος αρθρογράφος των “F.T.”, δεν χρειάζεται καν να τονίσω ότι η τέλεια εφημερίδα είναι αυτή που διαβάζετε αυτή τη στιγμή.
Παρ’ όλα αυτά, θα υποστηρίξω τον Ζούκερμπεργκ που πρόσφατα ανάρτησε μια πραγματεία 5.700 λέξεων για να υπερασπίσει τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που αναφέρει δίνει την εντύπωση ότι είναι λανθασμένο, αλλά τα στοιχεία δείχνουν πως έχει δίκιο. Οι ψευδείς ειδήσεις μπορούν να τροφοδοτήσουν μεμονωμένα περιστατικά μίσους και βίας. Αλλά ούτε οι ψευδείς ειδήσεις, ούτε το φίλτρο του αλγόριθμου αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στο συνολικό τοπίο της ενημέρωσης. Όχι ακόμη.
Η έκφραση «fake news» ήδη έχει ευτελιστεί. Ένας χρήσιμος ορισμός είναι πως μια ψευδής είδηση είναι ένα απόλυτα κατασκευασμένο ρεπορτάζ που παρουσιάζεται ως είδηση. Εξαιρούνται τα προκατειλημμένα ρεπορτάζ, η σάτιρα και τα ψέματα που λένε οι ίδιοι οι πολιτικοί. Εκ πρώτης όψεως, τέτοιες απάτες (hoaxes) αφθονούν στο Facebook. Η ανάλυση του BuzzFeed διαπιστώνει ότι οι πέντε πιο δημοφιλείς απάτες είχαν μεγαλύτερη επιτυχία από τις πέντε δημοφιλέστερες αληθινές ειδήσεις. (Στον κατάλογο με τις αληθινές ειδήσεις περιλαμβάνεται το ρεπορτάζ της εφημερίδας “New York Post” με τη γυμνή φωτογράφηση της Μελάνια Τραμπ με μία άλλη γυναίκα, μια υπενθύμιση πως δεν αξίζει βραβείο Πούλιτζερ ολόκληρη η συστημική δημοσιογραφία).
Αλλά αυτές οι απάτες είναι λιγότερο σημαντικές απ’ ό,τι αναφέρει αυτή η ανάλυση -εν μέρει επειδή το Facebook δεν είναι η κύρια πηγή ειδήσεων για τους Αμερικανούς (παραμένουν βασική πηγή οι τηλεοπτικές ειδήσεις), και εν μέρει επειδή τα αληθινά θέματα σε γενικές γραμμές θα καλυφθούν με κάποιο τρόπο από δεκάδες άλλα μέσα ενημέρωσης, γεγονός που περιορίζει τη δημοφιλία της μίας εκδοχής. Αντίθετα, κάθε ψευδής είδηση είναι μοναδική. Δεν είναι να απορεί λοιπόν κανείς που οι δημοφιλέστερες απάτες έχουν μεγαλύτερη απήχηση από τα δημοφιλέστερα αληθινά ρεπορτάζ.
Τον Ιανουάριο του 2017, οι οικονομολόγοι Hunt Allcott και Matthew Gentzkow δημοσίευσαν μια έρευνα για το πώς ακριβώς κυριάρχησαν προεκλογικά οι ψευδείς ειδήσεις. Με μια έξυπνη μέθοδο εξέτασαν κατά πόσον ο κόσμος θυμόταν τις ψεύτικες ειδήσεις σε σύγκριση με τις αληθινές ειδήσεις και με ειδήσεις «placebo» -δηλαδή ψεύτικα fake news που επινόησαν οι ίδιοι οι ερευνητές. Ο κόσμος δεν θυμόταν πολλές ψευδείς ειδήσεις και υποστήριξε ότι θυμόταν αρκετές ειδήσεις «placebo». Φαίνεται πως δεν υπήρχαν αρκετές ψευδείς ειδήσεις για να μεταβάλουν το εκλογικό αποτέλεσμα -εκτός αν ήταν ισχυρό το περιεχόμενο, ακόμη και σε μικρές δόσεις.
«Ο μέσος ψηφοφόρος είδε μία ψεύτικη είδηση πριν από τις εκλογές» μου είπε ο Gentzkow. «Αυτός ο αριθμός είναι μια πολύ διαφορετική εικόνα από αυτή που θα σχηματίζαμε παρακολουθώντας τον δημόσιο διάλογο».
Πιο ανησυχητικό είναι ότι το Facebook -και ο «πιο ενδιαφέρον για εσάς» αλγόριθμός του- απλώς προσφέρει ειδήσεις που ταιριάζουν στις ιδεολογικές προκαταλήψεις κάθε χρήστη. Αναμφίβολα αληθεύει ότι το περιβάλλον μας στα κοινωνικά δίκτυα αποτελείται από ανθρώπους που συμφωνούν μαζί μας. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον αλγόριθμο του Facebook. Το Twitter ήταν πολιτικά πολωμένο ακόμα και τότε που δεν χρησιμοποιούσε κανέναν αλγόριθμο. Επίσης, ιδεολογικές προκαταλήψεις έχουν και οι εφημερίδες.
Έρευνα για την ανάγνωση ειδήσεων στο Διαδίκτυο έκαναν πρόσφατα οι Seth Flaxman, Sharad Goel και Justin Rao, οι οποίοι είχαν πρόσβαση σε στοιχεία από προγράμματα περιήγησης της Microsoft και τα χρησιμοποίησαν για να εξετάσουν πώς ο κόσμος καταναλώνει τις ειδήσεις διαδικτυακά. Τα ευρήματά τους είναι ανάμικτα: τα κοινωνικά δίκτυα πράγματι φαίνεται ότι προωθούσαν ρεπορτάζ που απείχαν από το κέντρο του πολιτικού φάσματος, αλλά ταυτόχρονα παρουσίαζαν στον κόσμο μεγαλύτερη ποικιλία ιδεολογικών απόψεων. Είναι λογικό. Η ανάγνωση της ίδιας εφημερίδας κάθε ημέρα συνιστά επίσης ένα φίλτρο.
Ο Gentzkow μελέτησε την αντίθεση μεταξύ των ειδήσεων εντός και εκτός Διαδικτύου χρησιμοποιώντας στοιχεία της περιόδου 2004-2009, σε συνεργασία με τον συνάδελφό του οικονομολόγο Jesse Shapiro. Βρήκαν ελάχιστες ενδείξεις ότι η κατανάλωση διαδικτυακών ειδήσεων χαρακτηριζόταν από μεγαλύτερη πόλωση σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα. Αλλά τα πράγματα αλλάζουν ραγδαία. «Εκτιμώ ότι ο διαχωρισμός είναι αισθητά και ουσιαστικά μεγαλύτερος απ’ ό,τι στο παρελθόν», λέει ο Gentzkow, «αλλά παραμένει σχετικά μέτριος».
Φαίνεται πως βρισκόμαστε σε ένα σημαντικό σημείο. Οι ψευδείς ειδήσεις δεν έχουν επικρατήσει, αλλά θα μπορούσαν να επικρατήσουν. Τα φίλτρα πιθανώς δεν είναι χειρότερα απ’ ό,τι ήταν επί δεκαετίες, αλλά και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει ραγδαία.
«Πολλά εξαρτώνται από τα κίνητρα των Αμερικανών ψηφοφόρων» λέει ο Gentzkow. «Ενδιαφέρεται πραγματικά ο κόσμος να μάθει την αλήθεια και να έχει ακριβή πληροφόρηση;». Ελπίζει ότι κατά βάθος ο κόσμος παρακολουθεί και διαβάζει τα νέα γιατί θέλει να μάθει τι γίνεται στον κόσμο. Αλλά αν αυτό που πραγματικά θέλουν οι ψηφοφόροι είναι να τους λένε ψέματα, τότε το Facebook είναι το μικρότερο από τα προβλήματά μας.
Tim Harford
πηγή: Αυγή
ΠΡΕΖΑ TV
5-3-2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου