ΣΤΑ χέρια των κερδοσκόπων έχει παραδοθεί ακόμη μια φορά η αγορά τροφίμων, θέτοντας σε κίνδυνο το εισόδημα εκατομμυρίων αγροτών αλλά και την επιβίωση ακόμη περισσότερων ανθρώπων.
Με μεγάλης κλίμακας επιθετικές τοποθετήσεις σε συμβόλαια μελλοντικής παράδοσης σιταριού, ζάχαρης, σόγιας, κακάο και άλλων προϊόντων, hedge funds και επενδυτικές τράπεζες εκτόξευσαν από τις αρχές του καλοκαιριού τις τιμές στα ύψη. Εκμεταλλευόμενοι κυρίως τις δυσμενείς προοπτικές για τη φετινή παραγωγή της Ρωσίας, του τρίτου μεγαλύτερου εξαγωγέα σιτηρών στον κόσμο, οι παραπάνω επενδυτές έστειλαν στις 6 Αυγούστου, ανήμερα της ανακοίνωσης του ρωσικού εμπάργκο στις εξαγωγές σιτηρών, την τιμή του σιταριού στα 8,65 δολάρια ανά μπούσελ, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Νωρίτερα, στις αρχές Ιουνίου, ένας μόνο επενδυτής, ο Βρετανός Αντονι Γουόρντ, με μια τεράστια αγορά συμβολαίων συνολικής αξίας 1 δισ. δολ., είχε οδηγήσει την τιμή του κακάο σε ρεκόρ 33ετίας, ενώ στις αρχές της χρονιάς ανάλογες κερδοσκοπικές κινήσεις εκτόξευσαν τη ζάχαρη σε ρεκόρ 30ετίας.
Οι εν λόγω «μεγαλοεπενδυτές» -μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι Goldman Sachs, Deutsche Bank, J.Ρ. Morgan, Bank of America, Citigroup, Morgan Stanley- δεν έχουν βέβαια καμία σχέση με το πραγματικό εμπόριο των σιτηρών και των υπολοίπων διατροφικών αγαθών, δεν ενδιαφέρονται για το ίδιο το εμπόρευμα.
Δεν αγοράζουν συμβόλαια μελλοντικής παράδοσης προκειμένου να διασφαλιστούν έναντι πιθανόν ζημιών στη σοδειά όπως οι έμποροι. Αγοράζουν και πωλούν τα συμβόλαια, παίζουν σε δείκτες εμπορευμάτων και διαμορφώνουν τα δικά τους παράγωγα -κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση των «αμαρτωλών» δομημένων ομολόγων, με τα οποία βούλιαξαν τον πλανήτη- προκειμένου να βγάλουν κέρδη.
Η εισβολή των κεφαλαίων αυτών στην αγορά εμπορευμάτων είναι αποτέλεσμα της χαλάρωσης της σχετικής νομοθεσίας που είχε θεσπιστεί στις ΗΠΑ το 1936. Ολα ανατράπηκαν στη δεκαετία του '90, όταν το πανίσχυρο λόμπι του χρηματοπιστωτικού τομέα πίεσε την κυβέρνηση Κλίντον και κατάφερε να αποσπάσει την ποθητή απελευθέρωση της αγοράς. Αποτέλεσμα ήταν να πολλαπλασιαστούν τα κερδοσκοπικά στοιχήματα που συχνά παίζονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς, δηλαδή η προσφορά και η ζήτηση.
Ενδεικτικό είναι ότι το πρόσφατο ράλι των τιμών σιταριού έλαβε χώρα παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις των ειδικών για υπερεπάρκεια στα παγκόσμια αποθέματα μετά τις σοδειές ρεκόρ στην τελευταία διετία και την υψηλή φετινή παραγωγή -υψηλότερη των τελευταίων 23 ετών- των ΗΠΑ, που είναι η μεγαλύτερη παραγωγός στον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στις δύο περασμένες εβδομάδες που τα προβλήματα με τη ρωσική παραγωγή πολλαπλασιάζονταν και οι τιμές εκτοξεύονταν στη στρατόσφαιρα, οι εξαγωγές σιτηρών των ΗΠΑ σημείωσαν ελάχιστη άνοδο.
Με δεδομένη την αποπληθωριστική τροχιά στην οποία οδηγούν οι πολιτικές λιτότητας την παγκόσμια οικονομία, δεν είναι λίγοι αυτοί που μιλούν για πιθανή ραγδαία πτώση των τιμών στη συνέχεια. Μια τέτοια προοπτική δεν είναι άγνωστη ούτε άμοιρη των κινήσεων των μεγαλοεπενδυτών οι οποίοι στοιχηματίζουν και σε πτώση των τιμών, προκειμένου να βγάλουν τον επιούσιο.
Τα τελευταία στοιχεία από το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο αφού οι καθαρές θέσεις υπέρ ανόδου των τιμών του σιταριού αυξήθηκαν μόλις κατά 5,3% την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου έναντι αύξησης 37% μια εβδομάδα νωρίτερα και υπερδιπαλσιασμού τους στις δύο εβδομάδες που προηγήθηκαν.
Πρόσφατη μελέτη του ΟΗΕ διαπιστώνει ότι μόλις το 2% των συμβολαίων μελλοντικής παράδοσης που τελούν υπό διαπραγμάτευση σήμερα στις αγορές εμπορευμάτων καταλήγει σε πραγματική ανταλλαγή των αγαθών.
Του ΜΠΑΜΠΗ ΜΙΧΑΛΗ
ΠΡΕΖΑ TV
22-8-2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου