Ας µην έχουµε αυταπάτες. Στη Φουκουσίµα δεν αρχίζει µια νέα ιστορία, συνεχίζεται αυτή του Τσερνόµπιλ.Ας δούµε λοιπόν τι µας διδάσκειη µνήµη αυτή για το µέλλον.
Πρώτον, αυτό που µου έµαθαν οι επιζήσαντες του Τσερνόµπιλ είναι ότι δεν υπάρχει καµιά δυνατή «επιστροφή στην οµαλότητα» έπειτα από µια µεγάλης έκτασης πυρηνική µόλυνση. Η µόλυνση προσδιορίζει µια νέα φανταστική γεωγραφία χαράσσοντας, ανάλογα µε τη διάθεση των ανέµων και των βροχών, ραδιενεργές ζώνες ακατάλληλες για την ανθρώπινη ζωή. Τινα κάνει λοιπόν κανείς όταν δεν µπορεί να διαφύγει, όταν δεν µπορεί να αναζητήσει καταφύγιο αλλού επειδή το αλλού δεν υπάρχει;
Είναι το δεύτεροµάθηµα από το Τσερνόµπιλ, αυτό που πρέπει να µάθουν οι σηµερινοί κάτοικοι των µελλοντικών µολυσµένων ζωνών της Ιαπωνίας: όταν κανένα µέσο, τεχνικό ή ψυχικό, δεν σου επιτρέπει να διαφύγεις από την ανθρώπινη συνθήκη, που έγκειται στο ότι πρέπει να κατοικείς σε εδάφη που είναι διαρκώς µολυσµένα, µόνον η άρνηση της πραγµατικότητας επιτρέπει να αντιµετωπίσεις περισσότερο ή λιγότερο γαλήνια το µέλλον. Ο λευκορώσος φυσικός Βασίλι Νεστερένκο είχε παρατηρήσει, στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν το δυστύχηµα, άνοδο των επιπέδων ραδιενέργειας που µετριούνταν στον καθέναν από τουςκατοίκους των µολυσµένων ζωνών, ενώ το φυσιολογικό θα ήταν οι δόσειςαυτές να µειώνονται αισθητά. Αυτό σήµαινε πως αφού διαχειρίστηκαν το στρες της λεγόµενης φάσης του δυστυχήµατος, στην οποία εξακολουθούµε να βρισκόµαστε στη Φουκουσίµα, η ιδέα ότι είναι δυνατή ηεπιστροφή στην οµαλότητα επιβλήθηκεστην πραγµατικότητα και οι πληθυσµοί επανέλαβαν τις συνήθειες της ζωής τους πριν από το δυστύχηµα.
Το Τσερνόµπιλ και στο εξής η Φουκουσίµα εγκαινιάζουν καταστροφές ενός νέου τύπου, από τις οποίεςο άνθρωπος δεν είχε ποτέεµπειρία, στον βαθµό που αναπτύσσονται σε µακρά διάρκεια και πολλαπλασιάζονται µε τη βιολογική ζωή που κατασπαράσσουν. Επιδρούν στη βιολογική ζωή και συνεπώς στην κοινωνική και την ψυχική ζωή γενεών ανθρώπων που δεν έχουν ακόµη γεννηθεί, αλλά η µελλοντική ύπαρξή τους έχει αποικηθεί ήδη από το άτοµο.
Η καταστροφή αυτή που είναι ακόµη στην αρχή (το πλουτώνιο που χύ θηκε στον ωκεανό έχει διάρκεια ζωής που µετριέται σε χιλιάδες χρόνια) δεν έχει καµιά σχέση µε τις επίσης πυρηνικές καταστροφές στη Χιροσίµα και το Ναγκασάκι, στον βαθµό που αυτές οι τελευταίες εντάσσονται σε µια «κατάσταση εξαίρεσης» που ιδιάζει στους σύγχρονους πολέµους: η αναστολή του καθεστώτος του τακτικού δικαίου επέτρεπε εκεί να σκοτώνεις χωρίς να διαπράττεις έγκληµα. Στο Τσερνόµπιλ και τη Φουκουσίµα πρόκειται για«συνηθισµένες» βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, προορισµένες να αυξήσουν τη συνολική κοινωνική ευηµερία – τουλάχιστον αυτός είναι ο λόγος που αρθρώθηκε για να δικαιολογήσει την προώθησή τους. Γι’ αυτό αυτά τα γεγονότα µάς καλούν να θέσουµεερωτήµατα για τις επιλογές µας ως κοινωνιών, τις τεχνολογικές και τις ενεργειακές επιλογές µας, εν συντοµία για το µοντέλο της κοινωνίας µας. Ο Φρεντερίκ Λεµαρσάν είναι κοινωνιολόγος, συνυπεύθυνος του διεπιστηµονικού οργανισµού Risques («Κίνδυνοι») του Πανεπιστηµίου της Καν. Είναι επίσης συνυπεύθυνος της οµάδας Τεχνολογικά και Περιβαλλοντικά Διακυβεύµατα στο Κέντρο Μελετών και Ερευνών για τους κινδύνους και τις τρωτότητες (CERReV). Εχει συµµετάσχει στη συγγραφή του «Λεξικού των κινδύνων» Εεκδ.
Armand Colin, 2007).
ΠΡΕΖΑ TV
26-4-2011
Πρώτον, αυτό που µου έµαθαν οι επιζήσαντες του Τσερνόµπιλ είναι ότι δεν υπάρχει καµιά δυνατή «επιστροφή στην οµαλότητα» έπειτα από µια µεγάλης έκτασης πυρηνική µόλυνση. Η µόλυνση προσδιορίζει µια νέα φανταστική γεωγραφία χαράσσοντας, ανάλογα µε τη διάθεση των ανέµων και των βροχών, ραδιενεργές ζώνες ακατάλληλες για την ανθρώπινη ζωή. Τινα κάνει λοιπόν κανείς όταν δεν µπορεί να διαφύγει, όταν δεν µπορεί να αναζητήσει καταφύγιο αλλού επειδή το αλλού δεν υπάρχει;
Είναι το δεύτεροµάθηµα από το Τσερνόµπιλ, αυτό που πρέπει να µάθουν οι σηµερινοί κάτοικοι των µελλοντικών µολυσµένων ζωνών της Ιαπωνίας: όταν κανένα µέσο, τεχνικό ή ψυχικό, δεν σου επιτρέπει να διαφύγεις από την ανθρώπινη συνθήκη, που έγκειται στο ότι πρέπει να κατοικείς σε εδάφη που είναι διαρκώς µολυσµένα, µόνον η άρνηση της πραγµατικότητας επιτρέπει να αντιµετωπίσεις περισσότερο ή λιγότερο γαλήνια το µέλλον. Ο λευκορώσος φυσικός Βασίλι Νεστερένκο είχε παρατηρήσει, στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν το δυστύχηµα, άνοδο των επιπέδων ραδιενέργειας που µετριούνταν στον καθέναν από τουςκατοίκους των µολυσµένων ζωνών, ενώ το φυσιολογικό θα ήταν οι δόσειςαυτές να µειώνονται αισθητά. Αυτό σήµαινε πως αφού διαχειρίστηκαν το στρες της λεγόµενης φάσης του δυστυχήµατος, στην οποία εξακολουθούµε να βρισκόµαστε στη Φουκουσίµα, η ιδέα ότι είναι δυνατή ηεπιστροφή στην οµαλότητα επιβλήθηκεστην πραγµατικότητα και οι πληθυσµοί επανέλαβαν τις συνήθειες της ζωής τους πριν από το δυστύχηµα.
Το Τσερνόµπιλ και στο εξής η Φουκουσίµα εγκαινιάζουν καταστροφές ενός νέου τύπου, από τις οποίεςο άνθρωπος δεν είχε ποτέεµπειρία, στον βαθµό που αναπτύσσονται σε µακρά διάρκεια και πολλαπλασιάζονται µε τη βιολογική ζωή που κατασπαράσσουν. Επιδρούν στη βιολογική ζωή και συνεπώς στην κοινωνική και την ψυχική ζωή γενεών ανθρώπων που δεν έχουν ακόµη γεννηθεί, αλλά η µελλοντική ύπαρξή τους έχει αποικηθεί ήδη από το άτοµο.
Η καταστροφή αυτή που είναι ακόµη στην αρχή (το πλουτώνιο που χύ θηκε στον ωκεανό έχει διάρκεια ζωής που µετριέται σε χιλιάδες χρόνια) δεν έχει καµιά σχέση µε τις επίσης πυρηνικές καταστροφές στη Χιροσίµα και το Ναγκασάκι, στον βαθµό που αυτές οι τελευταίες εντάσσονται σε µια «κατάσταση εξαίρεσης» που ιδιάζει στους σύγχρονους πολέµους: η αναστολή του καθεστώτος του τακτικού δικαίου επέτρεπε εκεί να σκοτώνεις χωρίς να διαπράττεις έγκληµα. Στο Τσερνόµπιλ και τη Φουκουσίµα πρόκειται για«συνηθισµένες» βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, προορισµένες να αυξήσουν τη συνολική κοινωνική ευηµερία – τουλάχιστον αυτός είναι ο λόγος που αρθρώθηκε για να δικαιολογήσει την προώθησή τους. Γι’ αυτό αυτά τα γεγονότα µάς καλούν να θέσουµεερωτήµατα για τις επιλογές µας ως κοινωνιών, τις τεχνολογικές και τις ενεργειακές επιλογές µας, εν συντοµία για το µοντέλο της κοινωνίας µας. Ο Φρεντερίκ Λεµαρσάν είναι κοινωνιολόγος, συνυπεύθυνος του διεπιστηµονικού οργανισµού Risques («Κίνδυνοι») του Πανεπιστηµίου της Καν. Είναι επίσης συνυπεύθυνος της οµάδας Τεχνολογικά και Περιβαλλοντικά Διακυβεύµατα στο Κέντρο Μελετών και Ερευνών για τους κινδύνους και τις τρωτότητες (CERReV). Εχει συµµετάσχει στη συγγραφή του «Λεξικού των κινδύνων» Εεκδ.
Armand Colin, 2007).
ΠΡΕΖΑ TV
26-4-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου