7 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ ΤΗ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΙΡΑΙΟ ΤΡΟΧΑΙΟ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ ΠΟΥ ΚΟΣΤΙΣΕ ΤΗ ΖΩΗ ΣΕ 21 ΜΑΘΗΤΕΣ...ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ...

Μακροχώρι, επτά χρόνια μετά την ημέρα του τραγικού δυστυχήματος της 13ης Απριλίου 2003 στα Τέμπη, που στοίχισε τη ζωή 21 μαθητών του γυμνασίου. Οι γονείς βιώνουν τον πόνο βουβά. Οι μητέρες φορούν ακόμη τα μαύρα. Ένας πατέρας εξακολουθεί να βγαίνει τις Κυριακές στην εθνική οδό, περιμένοντας το λεωφορείο που θα φέρει πίσω το παιδί του.
Κάποιοι δόθηκαν με πάθος στον δικαστικό αγώνα, άλλοι έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά ή ασχολήθηκαν με τα κοινά μήπως και καταφέρουν να ξεχαστούν. Στο μεταξύ, ο οδηγός της μοιραίας νταλίκας που θέρισε 21 ζωές βγήκε από τη φυλακή, ενώ άλλοι δύο καταδικασθέντες πρόκειται σύντομα να αφεθούν ελεύθεροι. “Δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη”, λένε στη “ΜτΚ” δύο πατεράδες που έχασαν τα παιδιά τους στο ατύχημα των Τεμπών, εκφράζοντας το κοινό αίσθημα.
“Κουράστηκα, όσο όμως έχω ψυχική δύναμη θα παλεύω” είναι η πρώτη φράση που μας λεει ο Σωτήρης Μαρκαντάρας. Τότε, τον Απρίλιο του 2003, όλη τη μέρα διάβαζε πραγματογνωμοσύνες ειδικών και νόμους, συμβουλευόταν δικηγόρους και το βράδυ έβλεπε και ξανάβλεπε καρέ καρέ τα πλάνα από τον απεγκλωβισμό των παιδιών. Είδε τους πυροσβέστες να μετακινούν τις μελαμίνες και να βγάζουν το σώμα του ίδιου του γιου του από το λεωφορείο. “Η ζωή μια παράσταση χωρίς πρόβα. Στα παιδιά μας δεν δόθηκε δεύτερη ευκαιρία, έφυγαν άδοξα” λέει.
Επτά χρόνια μετά συνεχίζει να δίνει αγώνα για να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. “Έπρεπε εμείς οι γονείς να κάνουμε μηνύσεις, να αναζητήσουμε στοιχεία, αφού η πολιτεία ολιγώρησε. Σε ποιο πολιτισμένο κράτος θα γινόταν αυτό; Πέρασαν επτά χρόνια, έγιναν κι άλλα ατυχήματα, και θα περάσουν άλλα επτά για να αποδοθεί δικαιοσύνη σε όσους έχουν ευθύνες. Αξίζει για αυτή την πατρίδα να έχουμε πιστεύω και ιδανικά;”. Τα ερωτήματα προέρχονται από έναν άνθρωπο που υπηρέτησε για χρόνια το κράτος, από τη θέση του αστυνομικού. Ο κ. Μαρκαντάρας, όπως και όλοι οι γονείς των 21 μαθητών, αισθάνεται ότι δεν αποδόθηκαν ευθύνες σε όλους όσοι έφταιγαν. “Αν δεν το είχαμε κυνηγήσει εμείς, δεν θα είχαν καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου οι ιδιοκτήτες της εταιρείας ‘Ακρίτας’ και ο οδηγός του λεωφορείου. Η ολιγωρία στοιχίζει αίμα αθώων. Το καλύτερο μνημόσυνο που μπορεί να κάνει η πολιτεία είναι να κάνει έρευνα” λέει.

Η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από το πόρισμα των πραγματογνωμόνων της τροχαίας, το οποίο κατέληγε ότι το λεωφορείο έφερε “κλέφτη” στο ταχύμετρο και αλλαγμένο αριθμό πλαισίου. Τον ρωτάμε αν πιστεύει ότι θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί το ατύχημα, σε περίπτωση που όλα ήταν εντάξει με το λεωφορείο. Η σκέψη που τον βασανίζει, όπως και όλους τους γονείς, είναι ότι ίσως σε αυτή την περίπτωση να σωζόταν έστω και ένα παιδί. “Ας ήταν κανονικό το λεωφορείο, να ησύχαζαν και οι ψυχές μας” λέει. Καπνίζει διαρκώς. Χρησιμοποιεί τα πακέτα των τσιγάρων για να κάνει αναπαράσταση του ατυχήματος. “Εμείς βασιζόμαστε σε αυτά που λένε οι πραγματογνωμοσύνες. Ο οδηγός της νταλίκας τιμωρήθηκε για τον κλέφτη και την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, ο οδηγός του λεωφορείου γιατί όχι; Έκανε αυτό που έπρεπε ως επαγγελματίας; Σε όλες τις ένορκες καταθέσεις οι γονείς λένε ότι αν είχε αντιδράσει έγκαιρα, μπορεί το παιδί τους να ζούσε. Φάγαμε την ψυχή μας... φθείρεται η ζωή μας”.

“Εκείνο το απόγευμα ήμουν στον μορφωτικό σύλλογο και περίμενα τον γιο μου να γυρίσει από την εκδρομή για να παίξουμε σκάκι. Όταν το έμαθα, αισθάνθηκα ότι έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου” θυμάται ο Τάσος Θαλαλαίος. Σήμερα, επτά χρόνια μετά, ασχολείται με τα κοινά. Έχει βάλει στόχο να λειτουργήσει η δημοτική βιβλιοθήκη Αποστόλου Παύλου, για την οποία η Βουλή των Ελλήνων είχε κάνει τότε δωρεά στη μνήμη των 21 μαθητών. Στο χωριό έχει δημιουργηθεί μια πλατεία στη μνήμη τους, λιτή, χωρίς περιττά φτιασίδια, έτσι όπως ήθελαν οι οικογένειες των θυμάτων.
“Είναι πολύ δύσκολο ο γονιός να θάψει το παιδί του, χαλάει η σειρά της φύσης. Στην ασθένεια το παλεύει κανείς, προετοιμάζεται σταδιακά με την ιδέα. Εμείς στείλαμε τα παιδιά μας εκδρομή...” λέει. Όσο μιλάμε δείχνει ήρεμος, ψύχραιμος. Όλη του η ένταση βγαίνει σε έναν συνδετήρα που παίζει νευρικά στα χέρια του. “Τότε περάσαμε πάρα πολύ δύσκολα, κυρίως οι μητέρες. Τα παιδιά μας ήταν σε άσχημη κατάσταση, θρηνούσαν με τον τρόπο τους το καθένα για τα αδέρφια που χάσανε, τους συγγενείς, τους συμμαθητές, τους φίλους. Ζούσαμε ένα συλλογικό πένθος”. Οι γονείς χρειάστηκαν τις συμβουλές παιδοψυχολόγων για να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Όσο για τους ίδιους, όπως λέει ο κ. Θαλαλαίος, “δεν επουλώνονται οι πληγές, πάντα σου λείπει το παιδί σου. Ο καθένας βιώνει μέσα του το πρόβλημα με τον δικό του τρόπο. Απλώς με τα χρόνια γίνεται πιο μαλακός ο πόνος”.
Τον ρωτάμε πώς νιώθει που ο ένας εκ των υπαιτίων, ο οδηγός της νταλίκας, αποφυλακίστηκε. “Δεν ξέρω αν βγήκε από τη φυλακή και δεν θέλω να ξέρω. Όσο ασχολούμαστε πληγωνόμαστε. Καλύτερα να μην ξέρουμε ότι κυκλοφορεί και ότι μπορεί να τον συναντήσουμε”. Οι γονείς πάντως αντικρίζουν σχεδόν καθημερινά τον οδηγό του λεωφορείου του ΚΤΕΛ, ο οποίος είναι γαμπρός στο Μακροχώρι. “Αυτός λέει από την πλευρά του πως έκανε ό,τι μπορούσε, αλλά κατά τη μαρτυρία των παιδιών φαίνεται ότι δεν αντέδρασε όπως ένας επαγγελματίας. Για τους γονείς είναι δύσκολο, όταν τον συναντούν σκέφτονται έστω κι ένα παιδί λιγότερο να ήταν νεκρό... έστω κι ένα να σωζόταν”. Κατά τη γνώμη του, “δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη στον βαθμό που έπρεπε, αναλογικά με τον κάθε θάνατο. Θα έπρεπε να μην έχουν τη δυνατότητα να βγουν έξω”. Όπως αναφέρει, ο οδηγός της νταλίκας ήταν “ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, έπαιρνε εντολές από τους υψηλά ιστάμενους. Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας είχαν το τελικό όφελος από τη μείωση του μεταφορικού κόστους. Σεβαστήκαμε την απόφαση της δικαιοσύνης, αλλά νομίζω ότι οι ποινές ήταν πολύ χαμηλές, ειδικά στα στελέχη”.

Τι έχει αλλάξει, επτά χρόνια μετά, στην οδηγική συμπεριφορά επαγγελματιών και μη; “Πέρα από τον προληπτικό έλεγχο των λεωφορείων πριν τις σχολικές εκδρομές, δεν διδαχθήκαμε από το ατύχημα. Δεν αλλάξαμε νοοτροπία στον δρόμο, εξακολουθούμε να είμαστε πρώτοι σε θύματα από τροχαία. Οι επαγγελματίες ενδιαφέρονται να μειώσουν το κόστος, γι’ αυτό κάνουν την απολύτως βασική συντήρηση, είναι υπέρβαροι… Ας γίνονταν τουλάχιστον οι σήραγγες στα Τέμπη. Να σταματήσει το κακό”.

Οι τραγικές οικογένειας των θυμάτων ζητούν τώρα να αποδοθούν ευθύνες στον οδηγό του μοιραίου λεωφορείου με το οποίο οδηγήθηκαν στον θάνατο τα παιδιά τους, καθώς και στον πρόεδρο και τη διευθύνουσα σύμβουλο της “Ακρίτας Α.Ε.”, για λογαριασμό της οποίας μεταφερόταν η ξυλεία στη φονική νταλίκα.
Στις 11 Μαΐου εκδικάζεται στο εφετείο Λάρισας η έφεση που άσκησε ο εισαγγελέας έδρας κατά της πρωτόδικης απόφασης του τριμελούς πλημμελειοδικείου Λάρισας, σύμφωνα με την οποία ο οδηγός του λεωφορείου Κώστας Μαυρομιχάλης κρίθηκε αθώος. Ταυτόχρονα θα εκδικαστεί η έφεση που άσκησαν ο πρόεδρος της εταιρείας “Ακρίτας Α.Ε.” Αθανάσιος Σαράντης και η διευθύνουσα σύμβουλος Λουκία Σαράντη, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί πρωτόδικα σε συνολική ποινή φυλάκισης 4 ετών, 11 μηνών και 15 ημερών έκαστος, για τις εξής κατηγορίες: ανθρωποκτονία εξ αμελείας κατά συρροή, σωματικές βλάβες κατά συρροή και διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών.

Οι συγγενείς επικαλούνται την πρώτη πραγματογνωμοσύνη, που έγινε τον Απρίλιο του 2003, σχετικά με την κατάσταση του λεωφορείου που μετέφερε τους μαθητές, καθώς και την τελευταία απόφαση του Αρείου Πάγου (που δημοσίευσε η “Μ”, φύλλο 14/7/2009), και ζητούν την τιμωρία του οδηγού και των υπευθύνων του ΚΤΕΛ Ημαθίας, στο οποίο ανήκε το λεωφορείο.
Βάσει των ελέγχων και των δικαστικών αποφάσεων, το λεωφορείο ήταν “μαϊμού”, με αλλαγμένους αριθμούς πλαισίου και κινητήρα, με “κλέφτη” στον ταχογράφο, με σάπιες κολόνες μεταξύ των παραθύρων και ελάχιστες αντοχές. Στην πραγματικότητα είχε κατασκευαστεί το 1979 και έπρεπε να είχε αποσυρθεί από τον Ιανουάριο του 2003, λόγω παλαιότητας, αλλά με τις παραποιήσεις που έγιναν φαινόταν ότι ήταν δήθεν κατασκευής του 1986 κι έτσι μπορούσε να εκτελεί εκδρομές μέχρι το 2008. Οι κολόνες μεταξύ των παραθύρων ήταν σκουριασμένες και σχεδόν σάπιες στη βάση και σ’ όλη την επιφάνεια, ενώ η πίσω κολόνα του αμαξώματος ήταν τελείως σάπια.
Η ευθύνη του οδηγού στο λεωφορείο καταδεικνύεται και από το συμπέρασμα της απόφασης του Αρείου Πάγου ότι η σύγκρουση των δύο οχημάτων, φορτηγού και λεωφορείου, με τις συνέπειες αυτής “οφείλεται σε υπαιτιότητα αμφότερων των οδηγών των αυτοκινήτων οι οποίοι παραβίασαν διατάξεις του ΚΟΚ”. “Όσες παραβάσεις είχε η νταλίκα, τόσες είχε και το λεωφορείο. Αυτό ήταν γνωστό αυτό από την πρώτη στιγμή, από την έκθεση των κρατικών πραγματογνωμόνων. Περιμένουμε από τη δικαιοσύνη να κρίνει” λέει ο κ. Μαρκαντάρας.

Ενδείξεις ότι ο οδηγός του λεωφορείου των ΚΤΕΛ δεν βρισκόταν στη θέση του ακριβώς τη στιγμή της σύγκρουσης με το λεωφορείο προέκυψαν από τις μαρτυρίες και την έρευνα που έκανε ο δικηγόρος οικογενειών θυμάτων Στέργιος Σουροβίκης.
“Ο οδηγός δεν θα γλίτωνε τη ζωή του εάν βρισκόταν στο κάθισμα τη στιγμή της σύγκρουσης, καθώς η κολόνα διαπέρασε το κάθισμα. Οι μαρτυρίες λένε ότι ο οδηγός, δευτερόλεπτα μετά το δυστύχημα, βρέθηκε πεσμένος στη δεξιά πλευρά. Εκτίμησή μου είναι ότι ο οδηγός έκανε βουτιά προς τα δεξιά λίγο πριν τη σύγκρουση. Το λεωφορείο ήταν ακυβέρνητο για κάποια μέτρα”, περιγράφει στη “Μ” ο κ. Σουροβίκης και προσθέτει ότι “ο οδηγός δεν φρέναρε, αντιλήφθηκε αργά τον κίνδυνο, δεν είχε οδηγική συμπεριφορά επαγγελματία. Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι γενεσιουργός αιτία του δυστυχήματος ήταν το φορτίο της νταλίκας. Υπάρχουν όμως ευθύνες που δεν αποδόθηκαν”.

“Το λεωφορείο δεν ήταν σάπιο. Είχε καλές αντοχές και θα μπορούσε να κυκλοφορεί ακόμη και σήμερα. Υπάρχουν διαβεβαιώσεις από μεταλλειολόγο και έκθεση πραγματογνωμοσύνης ειδικών” υποστηρίζει από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΚΤΕΛ Ημαθίας Αναστάσιος Συμεωνίδης, προσθέτοντας ότι “κρατάμε το λεωφορείο στη μάντρα για να μπορεί να το ελέγξει όποιος θέλει, ανά πάσα στιγμή, ακόμη και επτά χρόνια μετά, και να διαπιστώσει ότι δεν είναι σάπιο”.
Ο οδηγός του λεωφορείου φέρεται να έχει υποστεί ψυχολογικά προβλήματα.
Ο πρώτος δικαστικός κύκλος για την υπόθεση του δυστυχήματος των Τεμπών θεωρείται ότι έκλεισε με τις καταδίκες όσων κρίθηκαν υπεύθυνοι. Συγκεκριμένα, το 2007 τελεσίδικα καταδικάστηκε ο οδηγός της φονικής νταλίκας Δημήτρης Ντόλας σε κάθειρξη 15 ετών και 3 μηνών, ο εκ των συνιδιοκτητών της νταλίκας Φώτιος Καβελίδης σε κάθειρξη 14 ετών και 3 μηνών και ο εκ των συνιδιοκτητών της νταλίκας Αναστάσιος Καμέας σε κάθειρξη 11 ετών και 3 μηνών. Καταδικάστηκαν επίσης τα στελέχη της “Ακρίτας Α.Ε.” Δημήτρης Χαμπούρης σε φυλάκιση 4 ετών, 4 μηνών και 15 ημερών, Πολυχρόνης Δαρδαμπούνης σε φυλάκιση 4 ετών, 11 μηνών και 15 ημερών και Μωυσής Αλεξάκης σε φυλάκιση 3 ετών και 11 μηνών, οι οποίοι εξαγόρασαν τις ποινές τους.
Ο δεύτερος κύκλος αναμένεται να κλείσει με την εκδίκαση της υπόθεσης ευθυνών του οδηγού λεωφορείου, του προέδρου και της διευθύνουσας συμβούλου της “Ακρίτας Α.Ε.” στο εφετείο της Λάρισας.

ΠΡΕΖΑ TV
11-4-2010

ΣΟΦΙΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΟΥ