ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ τον βίο και την πολιτεία των προσώπων πίσω από τις «τρεις σύγχρονες (αν και... γεννήθηκαν πολλά χρόνια πριν) υπερδυνάμεις» του κόσμου, πολύ λίγα πράγματα ανακαλύπτεις, και ακόμα λιγότερα μαθαίνεις.
Τα ονόματά τους, οικεία πλέον και στον πιο αδαή περί τα οικονομικά, πολίτη δεν βοηθούν και αυτά, αν και όποιος έχει φαντασία μπορεί να κάνει ενδιαφέροντες συνειρμούς. Ο Moody άνθρωπος είναι τζόρας. Η συμπεριφορά του καθορίζεται από το πώς κοιμήθηκε το προηγούμενο βράδυ. Ο Standard είναι προβλέψιμος. Βρέξει-χιονίσει, θα σε υποβαθμίσει. Ο Poor είναι φτωχός, αλλά μάλλον παραπλανητικά, για ξεκάρφωμα. Και οι δύο μαζί, Standard & Poors, κάνουν αχτύπητο δίδυμο. Και ο Fitch, τέλος, που είναι ο λιγότερο ισχυρός από τους άλλους δύο, έχει γίνει ακρωνύμιο στην ιντερνετική αργκό και χρησιμοποιείται ως βρισιά που σημαίνει f*** bitch, δηλαδή γ...μένη σκύλα! Αυτοί μας κυβερνούν...
Μιλάμε βέβαια για τους τρεις μεγάλους αμερικανικούς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, που με τις συνεχόμενες δυσμενείς αξιολογήσεις τους για το ελληνικό χρέος προκαλούν διαρκή πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης χρηματιστηριακής οικονομίας και της αστραπιαίας μεταφοράς κεφαλαίων σε όλο τον κόσμο ο ρόλος τους καθίσταται σημαντικός.
Τα τελευταία χρόνια βρίσκονται στο στόχαστρο επειδή με τις επιεικείς έως και ύποπτες σε κάποιες περιπτώσεις βαθμολογήσεις τους δεν μπόρεσαν να διαγνώσουν την οικονομική κρίση του 2008. Καταγγέλλονται από κυβερνήσεις και αναλυτές ότι έχουν αναλάβει τον ρόλο της «παγκόσμιας οικονομικής αστυνομίας», χωρίς να έχουν την παραμικρή δημοκρατική νομιμοποίηση. Οι ίδιες αντιτείνουν ότι έλαβαν το μάθημα και οι αξιολογήσεις τους έγιναν πιο αυστηρές. Πολλά έχουν γραφτεί γι' αυτούς τους «οίκους», αλλά σήμερα θα αναζητήσουμε το πρόσωπό τους (αν έχουν), και τα έργα τους, που σπάνια είναι διαυγή.
MOODY'S
Είναι η κορυφαία σε τζίρο και επιρροή εταιρεία του κλάδου, πρωτοπόρος στην αξιολόγηση και βαθμολόγηση ομολόγων. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του γνωστού αμερικανού αρθρογράφου των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» Τόμας Φρίντμαν, που έγινε το 1996. «Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν δύο υπερδυνάμεις σήμερα στον κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Moody's. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να σε καταστρέψουν με τις βόμβες τους και οι Moody's με την υποβάθμιση των ομολόγων σου. Και, πιστέψτε με, δεν ξέρω ποια από τις δύο είναι η πιο ισχυρή».
Ο οίκος αξιολόγησης Moody's ιδρύθηκε το 1909 από τον οικονομικό αναλυτή και δικηγόρο Τζον Μούντι (1868-1958) και την 1η Ιουλίου του 1914 έλαβε νομική υπόσταση. Στην αρχή ο Μούντι εξέδιδε ένα πληροφοριακό δελτίο για τις επενδύσεις στον σιδηρόδρομο και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην αξιολόγηση των κρατικών ομολόγων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η παγκόσμια επιρροή τους αυξήθηκε με ραγδαίο ρυθμό το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα. Το 1975, οι Moody'ς κάλυπταν μόλις 3 χώρες με τις βαθμολογήσεις τους, το 1990, 33 και σήμερα πάνω από 100. Οι ανακοινώσεις της εταιρείας για πιθανή ή πραγματική υποβάθμιση των ομολόγων μιας χώρας έχει μεγάλο πολιτικό και οικονομικό αντίκτυπο. Η Ελλάδα κάτι ξέρει!
Μεγαλομέτοχος της Moody'ς είναι η εταιρεία Berkshire Hathaway του μεγαλοεπενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, ενός από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Πολλοί διερωτώνται πώς μπορεί μια εταιρεία να είναι ταυτόχρονα και ελέγχουσα, και ελεγχομένη. Η Moody's διευθύνεται από τον δικηγόρο Ρέιμοντ ΜακΝτάνιελ τζούνιορ, ο οποίος απογείωσε τα κέρδη της και την έκανε παγκόσμια δύναμη.
STANDARD AND POOR'S
Τα ίχνη της εταιρείας τα βρίσκουμε κάπου στα 1860, όταν ο δικηγόρος του Μέιν Χένρι Βάρνουμ Πουρ (1812-1905) εξέδωσε το βιβλίο «History of Railroads and Canals in the United States», σε μια προσπάθειά του να δώσει την αναγκαία πληροφόρηση στους επίδοξους επενδυτές για την οικονομική και επιχειρησιακή κατάσταση των αμερικανικών σιδηροδρόμων. Νωρίτερα ο Πουρ είχε κάνει περιουσία επενδύοντας μαζί με τον αδελφό του στην τοπική βιομηχανία ξυλείας.
Σε μια παράλληλη πορεία, ο Λούθερ Λι Μπλέικ (1874-1953) ίδρυσε το 1906 τη Standard Statistics Bureau, με στόχο να παράσχει οικονομική πληροφόρηση στις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν εκτός σιδηροδρόμων. Αντί να εκδίδει κάθε χρόνο έναν τόμο, όπως έκαναν ο Πουρ και οι κληρονόμοι του, ο Μπλέικ κυκλοφορούσε κατά τακτά χρονικά διαστήματα μικρές κάρτες, επιτρέποντας έτσι στους ενδιαφερόμενους να έχουν καλύτερη πληροφόρηση.
Οι δρόμοι των δύο εταιρειών διασταυρώθηκαν το 1941, μεσούντος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, όταν συγχωνεύθηκαν και δημιούργησαν τη Standard & Poor's. Το 1996 η εταιρεία περιήλθε στην κατοχή της McGraw-Hill, μεγάλης και πολυπλόκαμης εκδοτικής επιχείρησης, για να αποτελέσει τον οικονομικό της βραχίονα.
Τη Standard & Poor's διευθύνει ο ινδός μηχανικός και οικονομολόγος Ντέβεν Σάρμα, ο οποίος διαδέχθηκε στο τιμόνι της εταιρείας την Καθλίν Κόρμπετ, η οποία παραιτήθηκε εν μέσω της κρίσης των στεγαστικών ομολόγων που έπληξε την αμερικάνικη οικονομία το 2007, επειδή είχε αποτύχει να την προβλέψει.
FITCH
Η Fitch είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οίκος χρηματοπιστωτικής αξιολόγησης, χωρίς όμως να έχει τον τζίρο και την επιρροή των Moody's και Standard & Poor's. Ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη στις 24 Δεκεμβρίου 1913 από τον Τζον Νόουλς Φιτς (1880-1943), έναν απόφοιτο του Πανεπιστημίου Κολούμπια, που ξεκίνησε την επιχειρηματική καριέρα του ως ιδιοκτήτης ανθοπωλείου στη Νέα Υόρκη.
Μετά τον θάνατο του αδελφού του πούλησε το ανθοπωλείο και ασχολήθηκε με την οικογενειακή τυπογραφική επιχείρηση. Το 1913 ο Τζον Φιτς ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Fitch Publishing Company και ειδικεύθηκε στην έκδοση οικονομικών βιβλίων και στατιστικών. Ο Φιτς διακρίθηκε και για τις φιλανθρωπικές του δραστηριότητες, ενώ υπήρξε δεινός γκόλφερ και ιστιοπλόος.
Την επιχείρηση συνέχισαν οι κληρονόμοι του και το 1997 συγχωνεύθηκε με την IBCA. Τα τελευταία χρόνια έχει περιέλθει σε ευρωπαϊκό έλεγχο. Ανήκει στον γαλλικό όμιλο Fimalac του εβδομηντάχρονου επιχειρηματία και επίλεκτου μέλους της Λέσχης Μπίλντεμπεργκ Σαρλ Εζέν ντε Λασαριέρ Λαντρέ.
Η Fitch, που ειδικεύεται στις αξιολογήσεις και στη διαχείριση του επιχειρηματικού κινδύνου, διευθύνεται από τον οικονομολόγο Στίβεν Τζόιντ, ο οποίος δηλώνει ότι επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια στις βαθμολογήσεις της εταιρείας.
Η αξιολόγηση δεν είναι κακό πράγμα. Στη χώρα μας, την απεχθανόμαστε και τη φοβόμαστε. Δεν τη θέλουμε. Ούτε στην εκπαίδευση, ούτε στη δημόσια διοίκηση, ούτε στην ιατρική κλίμακα, ούτε στη δικαστική. «Και ποιος είσαι εσύ, να κρίνεις εμένα;» είναι η... μόνιμη άμυνα του Ελληνα, που δεν θέλει τον έλεγχο. Δεν θέλει την αξιολόγηση. Τη βλέπει σαν ζώνη ασφαλείας που του πλακώνει το στήθος, τον καταπιέζει. Η αξιολόγηση δεν είναι κακό πράγμα. Αρκεί να μην είναι ανεξέλεγκτη και να γίνεται από «κλειστό κύκλωμα», οι πελάτες του οποίου πολλές φορές εξαρτώνται από τις εκτιμήσεις του, και αναλόγως σχεδιάζουν και πραγματοποιούν τα όποια επενδυτικά σχέδια. Ο δημοσιογράφος των «Νιου Γιορκ Τάιμς» Τόμας Φρίντμαν έχει δίκιο: «Αυτή η ανεξέλεγκτη εξουσία των "οίκων αξιολόγησης" έχει απείρως μεγαλύτερη δύναμη και από αυτόν ακόμα τον Οίκο τον Λευκό, στην Ουάσιγκτον».
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ mich@enet.gr, www.filoftero.blogspot.com
ΠΡΕΖΑ TV
19-6-2011
Τα ονόματά τους, οικεία πλέον και στον πιο αδαή περί τα οικονομικά, πολίτη δεν βοηθούν και αυτά, αν και όποιος έχει φαντασία μπορεί να κάνει ενδιαφέροντες συνειρμούς. Ο Moody άνθρωπος είναι τζόρας. Η συμπεριφορά του καθορίζεται από το πώς κοιμήθηκε το προηγούμενο βράδυ. Ο Standard είναι προβλέψιμος. Βρέξει-χιονίσει, θα σε υποβαθμίσει. Ο Poor είναι φτωχός, αλλά μάλλον παραπλανητικά, για ξεκάρφωμα. Και οι δύο μαζί, Standard & Poors, κάνουν αχτύπητο δίδυμο. Και ο Fitch, τέλος, που είναι ο λιγότερο ισχυρός από τους άλλους δύο, έχει γίνει ακρωνύμιο στην ιντερνετική αργκό και χρησιμοποιείται ως βρισιά που σημαίνει f*** bitch, δηλαδή γ...μένη σκύλα! Αυτοί μας κυβερνούν...
Μιλάμε βέβαια για τους τρεις μεγάλους αμερικανικούς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, που με τις συνεχόμενες δυσμενείς αξιολογήσεις τους για το ελληνικό χρέος προκαλούν διαρκή πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης χρηματιστηριακής οικονομίας και της αστραπιαίας μεταφοράς κεφαλαίων σε όλο τον κόσμο ο ρόλος τους καθίσταται σημαντικός.
Τα τελευταία χρόνια βρίσκονται στο στόχαστρο επειδή με τις επιεικείς έως και ύποπτες σε κάποιες περιπτώσεις βαθμολογήσεις τους δεν μπόρεσαν να διαγνώσουν την οικονομική κρίση του 2008. Καταγγέλλονται από κυβερνήσεις και αναλυτές ότι έχουν αναλάβει τον ρόλο της «παγκόσμιας οικονομικής αστυνομίας», χωρίς να έχουν την παραμικρή δημοκρατική νομιμοποίηση. Οι ίδιες αντιτείνουν ότι έλαβαν το μάθημα και οι αξιολογήσεις τους έγιναν πιο αυστηρές. Πολλά έχουν γραφτεί γι' αυτούς τους «οίκους», αλλά σήμερα θα αναζητήσουμε το πρόσωπό τους (αν έχουν), και τα έργα τους, που σπάνια είναι διαυγή.
MOODY'S
Είναι η κορυφαία σε τζίρο και επιρροή εταιρεία του κλάδου, πρωτοπόρος στην αξιολόγηση και βαθμολόγηση ομολόγων. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του γνωστού αμερικανού αρθρογράφου των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» Τόμας Φρίντμαν, που έγινε το 1996. «Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν δύο υπερδυνάμεις σήμερα στον κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Moody's. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να σε καταστρέψουν με τις βόμβες τους και οι Moody's με την υποβάθμιση των ομολόγων σου. Και, πιστέψτε με, δεν ξέρω ποια από τις δύο είναι η πιο ισχυρή».
Ο οίκος αξιολόγησης Moody's ιδρύθηκε το 1909 από τον οικονομικό αναλυτή και δικηγόρο Τζον Μούντι (1868-1958) και την 1η Ιουλίου του 1914 έλαβε νομική υπόσταση. Στην αρχή ο Μούντι εξέδιδε ένα πληροφοριακό δελτίο για τις επενδύσεις στον σιδηρόδρομο και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην αξιολόγηση των κρατικών ομολόγων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η παγκόσμια επιρροή τους αυξήθηκε με ραγδαίο ρυθμό το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα. Το 1975, οι Moody'ς κάλυπταν μόλις 3 χώρες με τις βαθμολογήσεις τους, το 1990, 33 και σήμερα πάνω από 100. Οι ανακοινώσεις της εταιρείας για πιθανή ή πραγματική υποβάθμιση των ομολόγων μιας χώρας έχει μεγάλο πολιτικό και οικονομικό αντίκτυπο. Η Ελλάδα κάτι ξέρει!
Μεγαλομέτοχος της Moody'ς είναι η εταιρεία Berkshire Hathaway του μεγαλοεπενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, ενός από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Πολλοί διερωτώνται πώς μπορεί μια εταιρεία να είναι ταυτόχρονα και ελέγχουσα, και ελεγχομένη. Η Moody's διευθύνεται από τον δικηγόρο Ρέιμοντ ΜακΝτάνιελ τζούνιορ, ο οποίος απογείωσε τα κέρδη της και την έκανε παγκόσμια δύναμη.
STANDARD AND POOR'S
Τα ίχνη της εταιρείας τα βρίσκουμε κάπου στα 1860, όταν ο δικηγόρος του Μέιν Χένρι Βάρνουμ Πουρ (1812-1905) εξέδωσε το βιβλίο «History of Railroads and Canals in the United States», σε μια προσπάθειά του να δώσει την αναγκαία πληροφόρηση στους επίδοξους επενδυτές για την οικονομική και επιχειρησιακή κατάσταση των αμερικανικών σιδηροδρόμων. Νωρίτερα ο Πουρ είχε κάνει περιουσία επενδύοντας μαζί με τον αδελφό του στην τοπική βιομηχανία ξυλείας.
Σε μια παράλληλη πορεία, ο Λούθερ Λι Μπλέικ (1874-1953) ίδρυσε το 1906 τη Standard Statistics Bureau, με στόχο να παράσχει οικονομική πληροφόρηση στις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν εκτός σιδηροδρόμων. Αντί να εκδίδει κάθε χρόνο έναν τόμο, όπως έκαναν ο Πουρ και οι κληρονόμοι του, ο Μπλέικ κυκλοφορούσε κατά τακτά χρονικά διαστήματα μικρές κάρτες, επιτρέποντας έτσι στους ενδιαφερόμενους να έχουν καλύτερη πληροφόρηση.
Οι δρόμοι των δύο εταιρειών διασταυρώθηκαν το 1941, μεσούντος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, όταν συγχωνεύθηκαν και δημιούργησαν τη Standard & Poor's. Το 1996 η εταιρεία περιήλθε στην κατοχή της McGraw-Hill, μεγάλης και πολυπλόκαμης εκδοτικής επιχείρησης, για να αποτελέσει τον οικονομικό της βραχίονα.
Τη Standard & Poor's διευθύνει ο ινδός μηχανικός και οικονομολόγος Ντέβεν Σάρμα, ο οποίος διαδέχθηκε στο τιμόνι της εταιρείας την Καθλίν Κόρμπετ, η οποία παραιτήθηκε εν μέσω της κρίσης των στεγαστικών ομολόγων που έπληξε την αμερικάνικη οικονομία το 2007, επειδή είχε αποτύχει να την προβλέψει.
FITCH
Η Fitch είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οίκος χρηματοπιστωτικής αξιολόγησης, χωρίς όμως να έχει τον τζίρο και την επιρροή των Moody's και Standard & Poor's. Ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη στις 24 Δεκεμβρίου 1913 από τον Τζον Νόουλς Φιτς (1880-1943), έναν απόφοιτο του Πανεπιστημίου Κολούμπια, που ξεκίνησε την επιχειρηματική καριέρα του ως ιδιοκτήτης ανθοπωλείου στη Νέα Υόρκη.
Μετά τον θάνατο του αδελφού του πούλησε το ανθοπωλείο και ασχολήθηκε με την οικογενειακή τυπογραφική επιχείρηση. Το 1913 ο Τζον Φιτς ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Fitch Publishing Company και ειδικεύθηκε στην έκδοση οικονομικών βιβλίων και στατιστικών. Ο Φιτς διακρίθηκε και για τις φιλανθρωπικές του δραστηριότητες, ενώ υπήρξε δεινός γκόλφερ και ιστιοπλόος.
Την επιχείρηση συνέχισαν οι κληρονόμοι του και το 1997 συγχωνεύθηκε με την IBCA. Τα τελευταία χρόνια έχει περιέλθει σε ευρωπαϊκό έλεγχο. Ανήκει στον γαλλικό όμιλο Fimalac του εβδομηντάχρονου επιχειρηματία και επίλεκτου μέλους της Λέσχης Μπίλντεμπεργκ Σαρλ Εζέν ντε Λασαριέρ Λαντρέ.
Η Fitch, που ειδικεύεται στις αξιολογήσεις και στη διαχείριση του επιχειρηματικού κινδύνου, διευθύνεται από τον οικονομολόγο Στίβεν Τζόιντ, ο οποίος δηλώνει ότι επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια στις βαθμολογήσεις της εταιρείας.
Η αξιολόγηση δεν είναι κακό πράγμα. Στη χώρα μας, την απεχθανόμαστε και τη φοβόμαστε. Δεν τη θέλουμε. Ούτε στην εκπαίδευση, ούτε στη δημόσια διοίκηση, ούτε στην ιατρική κλίμακα, ούτε στη δικαστική. «Και ποιος είσαι εσύ, να κρίνεις εμένα;» είναι η... μόνιμη άμυνα του Ελληνα, που δεν θέλει τον έλεγχο. Δεν θέλει την αξιολόγηση. Τη βλέπει σαν ζώνη ασφαλείας που του πλακώνει το στήθος, τον καταπιέζει. Η αξιολόγηση δεν είναι κακό πράγμα. Αρκεί να μην είναι ανεξέλεγκτη και να γίνεται από «κλειστό κύκλωμα», οι πελάτες του οποίου πολλές φορές εξαρτώνται από τις εκτιμήσεις του, και αναλόγως σχεδιάζουν και πραγματοποιούν τα όποια επενδυτικά σχέδια. Ο δημοσιογράφος των «Νιου Γιορκ Τάιμς» Τόμας Φρίντμαν έχει δίκιο: «Αυτή η ανεξέλεγκτη εξουσία των "οίκων αξιολόγησης" έχει απείρως μεγαλύτερη δύναμη και από αυτόν ακόμα τον Οίκο τον Λευκό, στην Ουάσιγκτον».
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ mich@enet.gr, www.filoftero.blogspot.com
ΠΡΕΖΑ TV
19-6-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου