ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ψήφισε τους νέους φόρους. Το υπουργείο Οικονομικών θα τους εισπράξει; Η επόμενη ημέρα της κρίσιμης ψηφοφορίας για το μεσοπρόθεσμο στη Βουλή εντείνει τον προβληματισμό: κόντρα και πέρα από κάθε οικονομική λογική, επιβάλλονται ακόμη πιο σκληρά φορολογικά μέτρα εν μέσω ύφεσης.
Ολα παίζονται
Πολίτες που βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται ή ακόμη και να μηδενίζονται, λόγω ανεργίας, καλούνται να πληρώσουν περισσότερους φόρους, έμμεσους και άμεσους. Η εισπρακτική επιτυχία του εγχειρήματος «μεσοπρόθεσμο» κρέμεται σε μια κλωστή, καθώς:
* Κινδυνεύει να διαλυθεί έναν χρόνο μετά τη γέννησή του το κίνημα των αποδείξεων.
* Σκάφη αναψυχής ετοιμάζονται να σαλπάρουν για άλλες πολιτείες.
* Οι έχοντες και κατέχοντες ξεσκονίζουν τη φορολογική νομοθεσία και ήδη εντοπίζουν παράθυρα φοροαποφυγής. Τζιπ βαφτίζονται επαγγελματικά και περνούν σε εταιρείες ή μένουν χωρίς πινακίδες, κύριες κατοικίες βαφτίζονται δευτερεύουσες, ενώ οικιακοί βοηθοί μένουν χωρίς ασφάλιση.
* Η φορολογητέα ύλη (εισοδήματα, κατανάλωση) μειώνεται διαρκώς, με αποτέλεσμα να διακυβεύονται τα έσοδα τόσο από την έμμεση όσο και από την άμεση φορολογία.
Ηδη, παρά τον καταιγισμό των μέτρων, το μεσοπρόθεσμο προβλέπει ότι τα φορολογικά έσοδα του 2011 θα είναι λιγότερα από αυτά που είχαν προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2011. Στο μεσοπρόθεσμο αναγράφεται ότι θα διαμορφωθούν στα 54 δισ. ευρώ και όχι στα 55,56 δισ. ευρώ, όπως προβλεπόταν στον προϋπολογισμό του 2011. Το ζητούμενο τώρα είναι να μην υπάρξουν νέες «πληγές», καθώς αυτομάτως θα μετατραπούν σε νέα μέτρα. Τα οκτώ μέτωπα του μεσοπρόθεσμου στο σκέλος των εσόδων είναι τα εξής:
1 Λιγότερα εισοδήματα ίσον λιγότερα έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Από το δεύτερο εξάμηνο του 2011, έρχεται ένα τσουνάμι μειώσεων στα εισοδήματα όλων. Οι συντάξεις, κύριες και επικουρικές, περικόπτονται, λόγω ΛΑΦΚΑ, ενώ οι μισθοί ψαλιδίζονται, λόγω αύξησης των εισφορών (επιβάλλονται εισφορές υπέρ ανεργίας, εφάπαξ κ.λπ.). Το... χεράκι τους στις μειώσεις αποδοχών βάζουν και οι εργοδότες. Τα στοιχεία πρώτου πενταμήνου του ΣΕΠΕ είναι αποκαλυπτικά: μειώνονται οι προσλήψεις με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, οι όποιες νέες θέσεις εργασίας καλύπτονται κυρίως με συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ενώ υφιστάμενες θέσεις πλήρους απασχόλησης μετατρέπονται σε μερικής.
Αυτή την κατάσταση, αλλά και την ανεργία που έχει εκτιναχτεί στα ύψη, ο κρατικός προϋπολογισμός την πληρώνει διπλά, καθώς μειώνονται τα έσοδα, τόσο από τη φορολογία εισοδήματος όσο και από τις ασφαλιστικές εισφορές. Οπως προκύπτει από τους πίνακες του μεσοπρόθεσμου, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων θα είναι -παρά τα μέτρα- λιγότερα από αυτά που υπολογίζαμε μέσω του προϋπολογισμού του 2011. Αυτό προκύπτει από τα ακόλουθα τρία νούμερα:
*Οταν συντάχτηκε ο προϋπολογισμός του 2011, εκτιμήθηκε ότι θα εισπράτταμε 20,88 δισ. ευρώ από την άμεση φορολογία.
*Λόγω ύφεσης και μείωσης αποδοχών, θα φτάναμε να εισπράξουμε 19,144 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η «τρύπα» μόνο από τους άμεσους φόρους θα έφτανε στα 1,7 δισ. ευρώ.
*Ηρθε και η καινούρια πρόβλεψη μετά τη φορο-καταιγίδα. Τώρα αναμένεται τα έσοδα από την άμεση φορολογία να φτάσουν στα 20,554 δισ. ευρώ. Μένει να φανεί, αν θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος, καθώς λογικά ο καταιγισμός των μέτρων θα επιτείνει την ύφεση και τη μείωση των εισοδημάτων.
2 Αύξηση φοροδιαφυγής. Ο βασικός δημοσιονομικός κανόνας ορίζει ότι όσο υψηλότεροι είναι οι φορολογικοί συντελεστές, τόσο μεγαλύτερη είναι η ροπή προς τη φοροδιαφυγή. Ενα παράδειγμα αρκεί: το κίνητρο της έκπτωσης φόρου ως αντάλλαγμα για τη συλλογή αποδείξεων καταργήθηκε. Τώρα, ο φορολογούμενος με το που θα συγκεντρώνει το απαιτούμενο ποσό, για να δικαιολογήσει το αφορολόγητο της κλίμακας (25% του εισοδήματός του) θα σταματάει τη «συλλογή». Οι τρεις στους πέντε Ελληνες δηλώνουν κάτω από 12.000 ευρώ και θα χρειαστούν το πολύ 3.000 ευρώ, για να καλυφθούν. Εχουν το παραμικρό κίνητρο να ζητήσουν οποιαδήποτε απόδειξη πέραν αυτών που θα συλλέξουν από το σούπερμαρκετ και τα πολυκαταστήματα; Το υπουργείο Οικονομικών, αντί να διορθώσει το μέτρο των αποδείξεων, ουσιαστικά το κατήργησε, αφήνοντας ενεργό μόνο το γραφειοκρατικό του κομμάτι.
3 Κόλπα για την πάταξη των τεκμηρίων. Οι έχοντες και κατέχοντες βρίσκουν τον τρόπο να διαφύγουν. Τα τεκμήρια για τις βίλες εξαφανίζονται, όταν τα ακίνητα περνούν στην ιδιοκτησία ανωνύμων εταιρειών ειδικού σκοπού. Επίσης, ιδιοκτήτες πολλών ακινήτων δηλώνουν το μικρότερης αξίας ακίνητο ως κύρια κατοικία, προκειμένου σε όλα τα υπόλοιπα -τα οποία θα εμφανιστούν ως δευτερεύουσες κατοικίες- να εξασφαλίσουν έκπτωση φόρου κατά 50%. Οι επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες πολλών αυτοκινήτων τα εμφανίζουν στο όνομα της εταιρείας τους, ενώ τα σκάφη αναψυχής δηλώνονται ως επαγγελματικά. Ακόμη και για τα ακίνητα που δεν μπορούν να καλυφθούν με κάποιον από τους τρόπους που προαναφέρθηκαν, οι ιδιοκτήτες τους θα εμφανιστούν να τα νοικιάζουν έναντι χαμηλού τιμήματος. Ναι μεν θα πληρώσουν λίγο φόρο εισοδήματος παραπάνω, από την άλλη όμως θα απαλλαγούν από το τεκμήριο.
4 Φυγή σκαφών αναψυχής. Ο φόβος διατυπώνεται ακόμη και από στελέχη του οικονομικού επιτελείου. Η σπουδή για ενίσχυση των τεκμηρίων στα σκάφη αναψυχής οδήγησε στην υπερβολή, καθώς υπάρχουν σκάφη που βγάζουν τεκμήριο... 500.000 ευρώ. Οι έχοντες αυτά τα πολυτελή σκάφη είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναχωρήσουν για άλλες θάλασσες. Ηδη, στο υπουργείο Οικονομικών φοβούνται ότι οι τουρκικές ακτές θα αποδειχτούν πολύ φιλόξενες, μετά τη φορολογική επίθεση που εξαπολύσαμε εδώ στην Ελλάδα. Με τη φυγή σκαφών δεν διακυβεύονται μόνο τα έσοδα από τα τεκμήρια, αλλά και οι εισπράξεις από το «συγχωροχάρτι», που θέλει να δώσει η κυβέρνηση στους ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής για φορολογικές παραβάσεις του παρελθόντος.
5 «Κλείνουν» μπλοκάκια. Ηδη από προχθές, φορολογούμενοι που διατηρούσαν δελτίο παροχής υπηρεσιών, μήπως και βρουν μια ευκαιρία να προσθέσουν κάτι στο εισόδημά τους, ετοιμάζονται να κάνουν διακοπή εργασιών στην εφορία. Κι αυτό, προκειμένου να αποφύγουν το ετήσιο «χαράτσι» που επιβλήθηκε στους ελεύθερους επαγγελματίες. Στη μανία του για φορολογικά έσοδα, το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να επιβάλει φόρο ακόμη και στους έχοντες μηδενικό εισόδημα από μπλοκάκι. Αναμένονται ουρές στις εφορίες για διακοπή εργασιών. Κι όμως, το μέτρο αρχικά είχε διατυπωθεί διαφορετικά. Τις αρχικές και πιο δίκαιες προθέσεις μαρτυρά η αρχική εισηγητική έκθεση, η οποία ανέφερε ότι το ειδικός τέλος θα επιβάλλεται ως «ελάχιστος φόρος» στους ύποπτους για φοροδιαφυγή και όχι στους νομοταγείς φορολογούμενους. Φαίνεται ότι επικράτησαν οι λιγότερες δίκαιες, πλην όμως αποδοτικότερες -από φορομπηχτικής απόψεως- σκέψεις...
6 Νέο κύμα απόσυρσης πινακίδων. Με τα τεκμήρια των Ι.Χ. να ξεκινούν από τις 8.800 ευρώ για τους έχοντες όχημα άνω των 2.000 κυβικών, με το κράτος να αποφασίζει έκτακτη εισφορά στα δίλιτρα (και πάνω), η οποία ξεκινάει από τα 270 ευρώ και τα τέλη κυκλοφορίας να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, ετοιμάζεται νέο κύμα απόσυρσης πινακίδων. Ο,τι θα προσπαθήσει να εισπράξει το κράτος από την έκτακτη εισφορά και τα τεκμήρια, κινδυνεύει να τα χάσει από τα τέλη κυκλοφορίας. Η πρακτική υπερφορολόγησης των αυτοκινήτων δοκιμάστηκε και από τη Νέα Δημοκρατία και απέτυχε. Αλλαξε ρότα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πέρυσι, αλλά τώρα επανέρχεται. Πώς θα επιτύχει μια πολιτική που αποδείχτηκε αποτυχημένη πριν από έναν χρόνο, θα αποδειχτεί στην πράξη.
7 Εισπρακτικές δυνατότητες του υπουργείου Οικονομικών. Η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων δεν έχει εισπράξει ακόμη τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων για τη χρήση του 2010, καθώς δεν έχει καν ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για την περυσινή χρονιά. Επίσης, δεν έχει εισπράξει το ΕΤΑΚ του 2009 και τον ΦΜΑΠ του 2010, καθώς το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο αυτή τη στιγμή είναι εκτός λειτουργίας και δεν μπορεί να εκδώσει εκκαθαριστικά σημειώματα ούτε για τον νέο φόρο που επιβλήθηκε στην ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ.
Εισφορά
Πρέπει επίσης να εισπράξει την εισφορά αλληλεγγύης, τις ειδικές εισφορές στους ελεύθερους επαγγελματίες, και τις έκτακτες εισφορές σε σκάφη, Ι.Χ., πισίνες κ.λπ. Τίθεται λοιπόν ένα πρακτικό ζήτημα: Πότε θα γίνουν όλα αυτά; Για τα εκκαθαριστικά του ΕΤΑΚ και του ΦΜΑΠ, η ΓΓΠΣ παιδεύεται, χωρίς αποτέλεσμα, ενάμιση χρόνο. Θα διορθωθούν ως διά μαγείας όλα τα προβλήματα μέχρι το τέλος του χρόνου;
8 Οταν πονάνε οι επιχειρήσεις, κόβουν εργαζόμενους. Για αρκετούς κλάδους, τα νέα μέτρα έχουν τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις, κάτι που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε ακόμη εντονότερο κύμα απολύσεων (ήδη διατυπώθηκαν επίσημες προβλέψεις για ανεργία που μπορεί να φτάσει φέτος στο 17%). Στους κλάδους αυτούς περιλαμβάνονται οι βιομηχανίες παραγωγής αναψυκτικών (αυξάνεται ο ΦΠΑ από το 13% στο 23%), τα εστιατόρια (αυξάνεται ο ΦΠΑ από το 13% στο 23%, με εισπρακτικό στόχο τα 700 εκατ. ευρώ), οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, οι παραγωγοί σκαφών αναψυχής με τις μαρίνες και όλα τα δορυφορικά επαγγέλματα κ.ά. Περαιτέρω μείωση στον τζίρο αυτών των κλάδων θα φέρει ακόμη λιγότερα έσοδα από ΦΠΑ και φόρο νομικών προσώπων και, φυσικά, μεγαλύτερες ουρές στο ταμείο ανεργίας...
Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ tsiros@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΠΡΕΖΑ TV
4-7-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου