Πρόκειται για χρήματα που αν εισέρρεαν στο ασφαλιστικό σύστημα, δεν θα χρειαζόταν καμία περικοπή στις συντάξεις, ούτε βέβαια στα ασφαλιστικά δικαιώματα.
Μέχρι τώρα το κράτος αρνούνταν να δει την πραγματικότητα, ότι δηλαδή το πρόβλημα στο ασφαλιστικό σύστημα ήταν θέμα εισροής χρήματος και όχι καταβολής συντάξεων.
Ετσι, όλες οι κυβερνήσεις από το 1992 έκοβαν συντάξιμους μισθούς και αύξαναν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά δεν έπρατταν το αυτονόητο (που πάντως δεν οδηγεί στην πλήρη πάταξη του φαινομένου της ανασφάλιστης εργασίας), να φτιάξουν δηλαδή αξιόπιστους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 13 ελεγκτικά κέντρα του ΙΚΑ (ιδρύθηκαν το 1997, ένα σε κάθε διοικητική περιφέρεια), αυτή τη στιγμή λειτουργούν μόνο τα 4 ή 5 και σε αυτά υπηρετούν μόλις 34 υπάλληλοι.
Η πρόθεση της κυβέρνησης να φτιάξει επιτέλους στιβαρό ελεγκτικό μηχανισμό που θα αποτελείται από 1.000 ελεγκτές (και όχι από 34) για να καταπολεμηθεί η ανασφάλιστη εργασία μπορεί να επιφέρει τελικά εξυγίανση;
«Ούτε τα μεγάλα πρόστιμα ούτε οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αρκούν για την αδήλωτη εργασία» εκτιμά ο Κώστας Νικολάου, μέλος της διοικούσας επιτροπής του Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ.
Ποιες είναι όμως οι βασικές μορφές εισφοροδιαφυγής και εισφοροαποφυγής, ποιες δηλαδή πρακτικές μετέρχονται οι εργοδότες ώστε να καταφέρουν πλήγμα στα ασφαλιστικά ταμεία και να αυξήσουν τα κέρδη τους;
Τελικά, η κάθε μορφή μαύρης απασχόλησης πόσο κοστίζει στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης;
Ως βασικές μορφές διακρίνονται η πλήρως αδήλωτη, αυτή που δεν δηλώνεται στις αρμόδιες αρχές, και η μερικώς αδήλωτη που δηλώνεται μεν αλλά όχι ο πραγματικός μισθός ή ο χρόνος απασχόλησης, καθώς και η κακοπληρωμένη εργασία.
Κακοπληρωμένη εργασία - μονομερείς βλαπτικές μεταβολές
Δεν χωρεί αμφιβολία πως το σύνολο των αμοιβών σήμερα εντάσσεται σ’ αυτήν την κατηγορία.
Οι μειώσεις των μισθών (Μ.Ο. 33%) έγιναν κατά απαράδεκτο, ασυνήθιστο και παράνομο τρόπο (μονομερείς βλαπτικές μεταβολές).
Τα στοιχεία του ΙΚΑ (2011-2016) είναι αποκαλυπτικά.
Ο μέσος μισθός από 1.264,39 ευρώ μειώθηκε στα 955,55 ευρώ.
Για τις επιχειρήσεις άνω των 10 ατόμων, από 1.411,33 ευρώ μειώθηκε στα 1.092,01 ευρώ.
Για επιχειρήσεις κάτω των 10 ατόμων από 878,58 ευρώ μειώθηκε στα 567,23 ευρώ.
Στις οικοδομικές εργασίες (ημερησίως) ήταν 70,55 ευρώ και μειώθηκε στα 41,31 ευρώ.
Η αισχροκέρδεια συνεπώς είναι εμφανής. Αλλά και η ζημιά σε ασφαλιστικές εισφορές, προφανής.
Συνυπολογίζοντας λοιπόν με 150 εκατ. ανά ποσοστιαία μονάδα (28%), περί τα 4,2 δισ. ευρώ ετησίως χάνονται από τον λόγο αυτό.
Χαμηλότερη ασφάλιση αντί του πραγματικού μισθού
Πάγια πρακτική κατά βάση μικρών επιχειρήσεων είναι να ασφαλίζουν το προσωπικό σε διαφορετικά, χαμηλότερα ποσά.
Εξάλλου, αυτό δείχνουν και οι διαφορές (533 ευρώ) μεταξύ μικρών και μεγαλύτερων επιχειρήσεων.
Αλλη διαδομένη πρακτική είναι να δηλώνουν διαφορετική ειδικότητα από την πραγματική.
Ετσι αποφεύγουν και μεγαλύτερο μισθό ή την ασφάλιση στα βαρέα (κατά 6,6%). Ή να τους ασφαλίσουν με τεκμαρτό μισθό.
Οπως τους οδηγούς φορτηγών (διακινητές προϊόντων) τους ασφαλίζουν ως πλασιέ. Χωρίς βαρέα.
Και κατά 50% χαμηλότερα ποσά. Σύνολο, περί τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
Παράβαση των ωραρίων εργασίας - κλεμμένες ώρες
Πρωτιά στην εργασία οι Ελληνες, με 2.042 ώρες τον χρόνο έναντι 1.371 των Γερμανών.
Κατά 5,5 ώρες περισσότερο την εβδομάδα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Και στην τέταρτη θέση (παγκοσμίως) μετά το Μεξικό, την Κόστα Ρίκα και τη Νότια Κορέα, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ. Πρακτικά, το 40ωρο είναι παρελθόν.
Κοινό μυστικό για αρκετά επαγγέλματα, το 8ωρο έγινε 12ωρο. Και ο ημερήσιος μισθός με βάση το 8ωρο και όχι το 40ωρο, δηλαδή για 6,6 ώρες.
Από την άλλη, σύμφωνα πάντα με τον ΟΟΣΑ, ενώ οι Ελληνες δουλεύουν περισσότερες ώρες, η αμοιβή τους για κάθε ώρα εργασίας είναι η χαμηλότερη στην ευρωζώνη – αλλά και παγκοσμίως, στο 50% (στο μισό) του παγκόσμιου μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.
Ετσι λοιπόν, οι μη δηλωμένες υπερωρίες (εργατοώρες) φέρνουν απώλεια στο σύστημα λόγω μη πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
Μερική απασχόληση - νομιμοφανείς κλοπές σε δώρα Χριστουγέννων-Πάσχα & επίδομα αδείας
Η «μερική απασχόληση» συνιστά τον πιο δημοφιλή-νομιμοφανή τρόπο κλοπής.
Με την άρση των περιορισμών, εξελίσσεται σε ανησυχητικό βαθμό, αφού το 60% των προσλήψεων είναι στο καθεστώς αυτό, ενώ και η πλήρης εργασία (παρανόμως) μετατρέπεται σε «μερική».
Σε 398.766 ανέρχονται οι μετατροπές από πλήρη σε «μερική», οι 108.153 από αυτές, μόνο τα τελευταία δύο χρόνια.
Μέσα από αυτό το καθεστώς επιτρέπεται οι εργοδότες να δηλώνουν τους μισθωτούς για λίγες ώρες.
Και να τους χρησιμοποιούν όσο θέλουν. Μισθός θεωρείται (πλέον) το δηλωμένο ωρομίσθιο.
Συνεπώς οι τρεις μισθοί (άδεια, δώρα Χριστουγέννων-Πάσχα, επίδομα άδειας) υπολογίζονται κατά 50-70% μειωμένοι.
Αρα καταγράφονται ετήσιες απώλειες περίπου 200 εκατ. ευρώ.
Πλήρως αδήλωτη εργασία
Αδήλωτη εργασία σε επιχειρήσεις, κοινώς «μαύρη». Διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες: με επιθυμία του μισθωτού και χωρίς επιθυμία.
Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΠΕ, μόνο το 41% δήλωσαν «για να πάρουν τη δουλειά» (δεν την επιθυμούν), ενώ οι υπόλοιποι δήλωσαν διάφορα κωλύματα (άρα με επιθυμία).
Από παλαιότερη έρευνα της VPRC, 250.000 εργαζόμενοι δήλωσαν ότι κάνουν και δεύτερη εργασία, 128.000 δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ 883.000 περιστασιακά.
Σ’ αυτούς πρέπει να προστεθούν περί τους 250.000 συνταξιούχους που εργάζονται αμειβόμενοι με μαύρα χρήματα (και άρα δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, ενώ λαμβάνουν και χρήματα που δεν τους αναλογούν με βάση τους νόμους από τη σύνταξή τους που τους καταβάλλεται ολόκληρη και όχι μειωμένη).
Η απώλεια των ασφαλιστικών ταμείων ετησίως φτάνει εξ αυτού του λόγου στα 2 δισ. ευρώ.
Ολα τα παραπάνω ανεβάζουν τις απώλειες στα 9,5 δισ. ευρώ, αλλά θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι απώλειες από εργολαβίες, από το εργόσημο, αλλά και από την εργασία των συμβοηθούντων μελών μιας οικογένειας, πρακτικές που δεν μπορούν να υπολογιστούν επακριβώς αλλά θεωρείται βέβαιο ότι ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ σε ετήσιες απώλειες από εισφορές.
Αναλυτικότερα:
► Εργολαβίες - συγκάλυψη παρανομιών: Στη συγκάλυψη αποσκοπεί η εκτεταμένη χρήση «εργολαβιών». Παραβάσεις που δεν μπορούν κάποιοι να κάνουν οι ίδιοι τις αναλαμβάνουν για λογαριασμό τους οι εργολάβοι.
Ως μεσάζοντες παρανομιών λοιπόν, αναλαμβάνουν εργασίες σε πολύ χαμηλές τιμές και για να ανταποκριθούν -έχοντας την κάλυψη της επιχείρησης για απουσία ελέγχων- εκμεταλλεύονται στο έπακρο κάθε μισθωτό και σε μισθό και σε ωράρια και με αδήλωτους εργαζόμενους ή δηλωμένους για ελάχιστες ώρες.
► Εργόσημο - κατάργηση μισθωτής εργασίας: Το εργόσημο, από μέσο καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας, μετατράπηκε και λειτουργεί ως φορέας κατάργησης της μισθωτής εργασίας, καθώς επιτρέπεται (άμεσα ή έμμεσα) και σε επιχειρήσεις (προώθηση προϊόντων), αυτές και άλλες μετέτρεψαν τις συμβάσεις σε εργόσημο.
Ετσι, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι μεγάλων εταιρειών, ενώ πριν είχαν κάποια ωράρια εργασίας, τώρα ακόμα και ο μισθός τους εξαρτάται από τις προωθήσεις που θα φέρουν.
► Αδήλωτη εργασία και με νόμο ΟΑΕΕ:
Η νομοθεσία επιτρέπει στις οικογένειες ατομικών επιχειρήσεων να εργάζονται χωρίς ασφάλιση ή και με ασφάλιση εάν το επιθυμούν.
Δηλαδή, μεγάλος αριθμός (εκατοντάδες χιλιάδες) έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται ανασφάλιστοι.
Ψευδο-ανεξάρτητη απασχόληση - «μπλοκάκι»
Παράνομη μετατροπή μισθωτών σε «ελεύθερους επαγγελματίες».
Παραβιάζεται ο ορισμός του επαγγελματία που λέει ότι ο ίδιος έχει την ελευθερία να ρυθμίζει τον τόπο, τον χρόνο και τον τρόπο εργασίας, αλλά και να μην υπάρχει οικονομική εξάρτηση από έναν εργοδότη.
Ο σκοπός είναι εμφανής. Εργασία χωρίς βασικό μισθό και ωράριο.
Χωρίς άδεια, δώρα Χριστουγέννων-Πάσχα, επίδομα άδειας, δηλαδή 3 μισθοί.
Και το κόστος ασφάλισης, εξ ολοκλήρου στον μισθωτό.
Ετσι, μιλάμε για απώλεια ασφαλιστικών εισφορών ύψους 200 εκατ. ευρώ από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.
Τζώρτζης Ρούσσος
http://www.efsyn.gr/
ΠΡΕΖΑ TV
31-1-2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου