Η πύρινη λαίλαπα, που ουσιαστικά αφάνισε το Μάτι από τον χάρτη, αποκάλυψε μια πόλη-κλουβί που έγινε τάφος για κατοίκους και παραθεριστές. Στενοί και αδιέξοδοι δρόμοι, μάντρες ώς τη θάλασσα αποδείχθηκαν θανατηφόρες παγίδες στον πολεοδομικό λαβύρινθο που αναπτύχθηκε εκτός σχεδίου.
Ως τη δεκαετία του 1960 ήταν τα «Χαλανδριώτικα», καθώς ένα μεγάλο μέρος της περιοχής ανήκε σε κατοίκους του Χαλανδρίου, που είχαν τα κτήματά τους εκεί και τα καλοκαίρια έστηναν σκηνές για να είναι κοντά στη θάλασσα. Η οικοπεδοποίηση ήρθε λίγο αργότερα, μαζί με την ανάγκη για παραθεριστική κατοικία για την ανερχόμενη αστική τάξη, και εντάθηκε όταν παραδόθηκε η λεωφόρος Μαραθώνος.
«Υπήρχαν ιδιοκτήτες μεγάλων κομματιών γης, αλλά και εργολάβοι που θησαύρισαν χτίζοντας», θυμάται ο Βασίλης Δελαγραμμάτικας, δημοτικός σύμβουλος από την παράταξη «Δύναμη Πολιτών», που μένει στη Νέα Μάκρη από το 1955. Η δόμηση ξεκίνησε από τα οικόπεδα που είχαν πρόσοψη στον κεντρικό δρόμο, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε προς την παραλιακή ζώνη όπου κατασκευάστηκαν τα μεγαλύτερα σπίτια.
Στη διάρκεια της χούντας ξεφύτρωσαν και ξενοδοχεία. Ανάμεσά τους υπάρχουν και βίλες επωνύμων που έχουν υψώσει μάντρες σε μεγάλο μήκος των ακτών και έτσι το Μάτι είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός, αλλά αποκλεισμένος από τη θάλασσα! Εχει αγνοηθεί ακόμη και η επιταγή του νόμου που επιβάλλει διόδους κάθε 50 μέτρα για την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες. Σε συνδυασμό με τα βράχια που υπάρχουν σε μεγάλο μήκος της παραλιακής ζώνης εγκλώβισαν ένα μεγάλο μέρος των πολιτών που αναζητούσαν στη θάλασσα σωτηρία από τις φλόγες.
Η «συνταγή» ήταν απλή και ολέθρια, όπως απέδειξε η φονική πυρκαγιά. Η εκτός σχεδίου δόμηση απαγορεύεται -θεωρητικά, βεβαίως- από το 1923, αλλά υπάρχουν από τότε και τα «παραθυράκια». Επιτρέπεται σε όποιον διαθέτει τουλάχιστον τέσσερα στρέμματα, αλλά στην πράξη αρκούν και τα 750 τετραγωνικά μέτρα για όσα οικόπεδα υπήρχαν ώς το 1962. Είχαν θεσπιστεί παρεκκλίσεις, με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους, για ακίνητα που είχαν πρόσοψη σε εθνικούς, επαρχιακούς αλλά και κοινοτικούς δρόμους. Μόλις το 2003 θεσπίστηκε διάταξη που επιτρέπει τη δόμηση μόνον σε αγροτεμάχια που έχουν πρόσοψη σε δημόσιο δρόμο.
Η χούντα
Με αυτό το θεσμικό πλαίσιο, άρχισαν να χτίζονται εξοχικές κατοικίες το Μάτι. Χωρίς πολεοδομικό σχέδιο και πρόνοια για τις στοιχειώδεις υποδομές μιας πόλης. Η χούντα έκανε ακόμη πιο εύκολα τα πράγματα, επιτρέποντας να στήνονται λυόμενα και τροχοβίλες σε μικρά κομμάτια γης που ώς τότε δεν είχαν προδιαγραφές για την έκδοση οικοδομικής άδειας. Ηταν το πρώτο βήμα, γιατί οι ιδιοκτήτες, αφού εξασφάλιζαν φως και νερό, μετέτρεπαν την πρόχειρη κατασκευή σε κανονικό σπίτι. Δεν ήταν νόμιμα, αλλά δεν ήταν και αυθαίρετα, ενώ και τα λίγα παράνομα «τακτοποιήθηκαν» με τους σχετικούς νόμους...
Τα δρομάκια των 2-3 μέτρων προέκυψαν από άλλες πολεοδομικές πατέντες. Για όσους δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν άρτιο και οικοδομήσιμο οικόπεδο, επινοήθηκε η λύση της συνιδιοκτησίας. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες χώριζαν τα οικόπεδα σε κομμάτια και τα πουλούσαν σε διάφορους αγοραστές, με το σύστημα του «εξ αδιαιρέτου», αφού από τον νόμο απαγορεύεται η σύσταση οριζόντιας και κάθετης ιδιοκτησίας στις εκτός σχεδίου περιοχές.
Οσοι αγόραζαν όμως «τυφλά» μερίδια, που δεν διέθεταν πρόσοψη σε δρόμο, είχαν στη διάθεσή τους μια στενή λωρίδα γης πλάτους δύο, το πολύ τριών μέτρων στην μπροστινή ιδιοκτησία με «δουλεία διόδου». Από αυτόν τον άτυπο διακανονισμό προέκυψαν οι σημερινοί στενοί και αδιέξοδοι δρόμοι, που ακόμη και σε κανονικές συνθήκες ήταν ανεπαρκείς.
«Οι άλλες γειτονιές του τότε Δήμου Νέας Μάκρης μπήκαν στο σχέδιο από το 1987. Το Μάτι όμως έμεινε εκτός σχεδίου γιατί αντιδρούσαν ορισμένοι ιδιοκτήτες που υποστήριζαν ότι η περιοχή τους θα γίνει... Λούτσα και είχαν τη δύναμη να επιβάλουν τη θέλησή τους», μας εξηγεί ο Βασίλης Δελαγραμμάτικας και επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη περιοχή διαθέτει μεγάλα οικόπεδα και αυτό σημαίνει πως η ένταξη στο σχέδιο συνεπάγεται για τους ιδιοκτήτες υψηλές εισφορές σε γη και χρήμα, που διατίθενται με ευθύνη των δήμων για τη διαμόρφωση δρόμων και άλλων κοινόχρηστων υποδομών.
Οι κανόνες
Τονίζει πως δεν αρκεί η ένταξη στο σχέδιο για να αναπτυχθεί σωστά μια περιοχή, αλλά επικαλείται τη δική του γειτονιά που μπήκε πριν από 30 χρόνια στο σχέδιο. Δεν έχουν προχωρήσει οι προβλεπόμενοι πολεοδομικοί σχεδιασμοί, αλλά έχουν μπει κανόνες και αυτό επιτρέπει τη νόμιμη δόμηση και κυρίως την απόκτηση κοινόχρηστων χώρων από τον δήμο.
«Το Μάτι ήταν κατάφυτο, αλλά το πράσινο, ακόμη και τα πεύκα, φυτεύτηκαν από τους κατοίκους. Δεν ήταν ποτέ δάσος», μας διαβεβαιώνει ο εκπρόσωπος της «Δύναμης Πολιτών». Η μαρτυρία του επιβεβαιώνεται και από τη δασολόγο Νατάσα Βαρουχάκη, μέλος της διοίκησης του Εθνικού Κτηματολογίου. Επικαλείται αεροφωτογραφίες του 1945 που δείχνουν ότι στην περιοχή υπήρχαν χωράφια, ενώ η ίδια εικόνα προκύπτει και από φωτογραφική τεκμηρίωση του 1937.
«Το Μάτι παραμένει ώς σήμερα εκτός σχεδίου γιατί είχε δασικό χαρακτήρα και η ένταξή του θα προσέκρουε στο ΣτΕ», επισημαίνει και συμπληρώνει ότι αυτή η καταγραφή υιοθετείται και στους δασικούς χάρτες της περιοχής που θα αναρτήσει το Κτηματολόγιο το φθινόπωρο.
Τα μισά δηλωθέντα αυθαίρετα δεν έχουν οικοδομική άδεια
Στη συγκεκριμένη οικιστική ενότητα έχουν δηλωθεί 327 αυθαίρετα, με συνολικό εμβαδόν «τακτοποιούμενων» χώρων 24.455 τετραγωνικά!
Την άναρχη δόμηση που επικρατούσε στο Μάτι πριν από τη φονική πυρκαγιά τεκμηριώνουν τα στοιχεία από την ηλεκτρονική βάση δηλώσεων αυθαιρέτων που λειτουργεί στο Τεχνικό Επιμελητήριο.
Με τους νόμους που έχουν θεσπιστεί την τελευταία επταετία (4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017) στη συγκεκριμένη οικιστική ενότητα έχουν δηλωθεί 327 αυθαίρετα, με συνολικό εμβαδόν «τακτοποιούμενων» χώρων 24.455 τετραγωνικά. Από αυτά οι 156 περιπτώσεις, σχεδόν το 50%, έχουν κατασκευαστεί χωρίς οικοδομική άδεια ή έχουν άδεια, αλλά έχουν κάνει υπερβάσεις πάνω από 40%. Το αντίστοιχο ποσοστό σε πανελλαδική κλίμακα σε αυτή την κατηγορία είναι 25%.
Με δεδομένο ότι το Μάτι είναι εκτός σχεδίου, το 93% των δηλώσεων εντάσσεται σε αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας και είναι υπερτριπλάσιες σε σχέση με τον πανελλαδικό μέσο όρο (29%). Στη συντριπτική τους πλειονότητα (86%) τα ακίνητα αποτελούν παραθεριστική κατοικία. Μόνο το 17% αφορά κτίσματα πριν από το 1975, που προφανώς δεν είχαν ενταχθεί στον νόμο Τρίτση, ενώ το 32% αφορά κατασκευές που έγιναν ώς το 1982, το 28% στο διάστημα 1983-2003 και το 23% ώς τον Σεπτέμβριο του 2011, που είναι και το χρονικό όριο για να ενταχθεί ένα αυθαίρετο στις νομοθετικές ρυθμίσεις.
Σε όλη τη χώρα από το 2011 έχουν υποβληθεί 971.000 δηλώσεις αυθαιρέτων, από τις οποίες το 9,8% βρίσκεται στην Αττική.
Συντάκτης: Χαρά Τζαναβάρα
http://www.efsyn.gr/
Ως τη δεκαετία του 1960 ήταν τα «Χαλανδριώτικα», καθώς ένα μεγάλο μέρος της περιοχής ανήκε σε κατοίκους του Χαλανδρίου, που είχαν τα κτήματά τους εκεί και τα καλοκαίρια έστηναν σκηνές για να είναι κοντά στη θάλασσα. Η οικοπεδοποίηση ήρθε λίγο αργότερα, μαζί με την ανάγκη για παραθεριστική κατοικία για την ανερχόμενη αστική τάξη, και εντάθηκε όταν παραδόθηκε η λεωφόρος Μαραθώνος.
«Υπήρχαν ιδιοκτήτες μεγάλων κομματιών γης, αλλά και εργολάβοι που θησαύρισαν χτίζοντας», θυμάται ο Βασίλης Δελαγραμμάτικας, δημοτικός σύμβουλος από την παράταξη «Δύναμη Πολιτών», που μένει στη Νέα Μάκρη από το 1955. Η δόμηση ξεκίνησε από τα οικόπεδα που είχαν πρόσοψη στον κεντρικό δρόμο, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε προς την παραλιακή ζώνη όπου κατασκευάστηκαν τα μεγαλύτερα σπίτια.
Στη διάρκεια της χούντας ξεφύτρωσαν και ξενοδοχεία. Ανάμεσά τους υπάρχουν και βίλες επωνύμων που έχουν υψώσει μάντρες σε μεγάλο μήκος των ακτών και έτσι το Μάτι είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός, αλλά αποκλεισμένος από τη θάλασσα! Εχει αγνοηθεί ακόμη και η επιταγή του νόμου που επιβάλλει διόδους κάθε 50 μέτρα για την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες. Σε συνδυασμό με τα βράχια που υπάρχουν σε μεγάλο μήκος της παραλιακής ζώνης εγκλώβισαν ένα μεγάλο μέρος των πολιτών που αναζητούσαν στη θάλασσα σωτηρία από τις φλόγες.
Η «συνταγή» ήταν απλή και ολέθρια, όπως απέδειξε η φονική πυρκαγιά. Η εκτός σχεδίου δόμηση απαγορεύεται -θεωρητικά, βεβαίως- από το 1923, αλλά υπάρχουν από τότε και τα «παραθυράκια». Επιτρέπεται σε όποιον διαθέτει τουλάχιστον τέσσερα στρέμματα, αλλά στην πράξη αρκούν και τα 750 τετραγωνικά μέτρα για όσα οικόπεδα υπήρχαν ώς το 1962. Είχαν θεσπιστεί παρεκκλίσεις, με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους, για ακίνητα που είχαν πρόσοψη σε εθνικούς, επαρχιακούς αλλά και κοινοτικούς δρόμους. Μόλις το 2003 θεσπίστηκε διάταξη που επιτρέπει τη δόμηση μόνον σε αγροτεμάχια που έχουν πρόσοψη σε δημόσιο δρόμο.
Η χούντα
Με αυτό το θεσμικό πλαίσιο, άρχισαν να χτίζονται εξοχικές κατοικίες το Μάτι. Χωρίς πολεοδομικό σχέδιο και πρόνοια για τις στοιχειώδεις υποδομές μιας πόλης. Η χούντα έκανε ακόμη πιο εύκολα τα πράγματα, επιτρέποντας να στήνονται λυόμενα και τροχοβίλες σε μικρά κομμάτια γης που ώς τότε δεν είχαν προδιαγραφές για την έκδοση οικοδομικής άδειας. Ηταν το πρώτο βήμα, γιατί οι ιδιοκτήτες, αφού εξασφάλιζαν φως και νερό, μετέτρεπαν την πρόχειρη κατασκευή σε κανονικό σπίτι. Δεν ήταν νόμιμα, αλλά δεν ήταν και αυθαίρετα, ενώ και τα λίγα παράνομα «τακτοποιήθηκαν» με τους σχετικούς νόμους...
Τα δρομάκια των 2-3 μέτρων προέκυψαν από άλλες πολεοδομικές πατέντες. Για όσους δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν άρτιο και οικοδομήσιμο οικόπεδο, επινοήθηκε η λύση της συνιδιοκτησίας. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες χώριζαν τα οικόπεδα σε κομμάτια και τα πουλούσαν σε διάφορους αγοραστές, με το σύστημα του «εξ αδιαιρέτου», αφού από τον νόμο απαγορεύεται η σύσταση οριζόντιας και κάθετης ιδιοκτησίας στις εκτός σχεδίου περιοχές.
Οσοι αγόραζαν όμως «τυφλά» μερίδια, που δεν διέθεταν πρόσοψη σε δρόμο, είχαν στη διάθεσή τους μια στενή λωρίδα γης πλάτους δύο, το πολύ τριών μέτρων στην μπροστινή ιδιοκτησία με «δουλεία διόδου». Από αυτόν τον άτυπο διακανονισμό προέκυψαν οι σημερινοί στενοί και αδιέξοδοι δρόμοι, που ακόμη και σε κανονικές συνθήκες ήταν ανεπαρκείς.
«Οι άλλες γειτονιές του τότε Δήμου Νέας Μάκρης μπήκαν στο σχέδιο από το 1987. Το Μάτι όμως έμεινε εκτός σχεδίου γιατί αντιδρούσαν ορισμένοι ιδιοκτήτες που υποστήριζαν ότι η περιοχή τους θα γίνει... Λούτσα και είχαν τη δύναμη να επιβάλουν τη θέλησή τους», μας εξηγεί ο Βασίλης Δελαγραμμάτικας και επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη περιοχή διαθέτει μεγάλα οικόπεδα και αυτό σημαίνει πως η ένταξη στο σχέδιο συνεπάγεται για τους ιδιοκτήτες υψηλές εισφορές σε γη και χρήμα, που διατίθενται με ευθύνη των δήμων για τη διαμόρφωση δρόμων και άλλων κοινόχρηστων υποδομών.
Οι κανόνες
Τονίζει πως δεν αρκεί η ένταξη στο σχέδιο για να αναπτυχθεί σωστά μια περιοχή, αλλά επικαλείται τη δική του γειτονιά που μπήκε πριν από 30 χρόνια στο σχέδιο. Δεν έχουν προχωρήσει οι προβλεπόμενοι πολεοδομικοί σχεδιασμοί, αλλά έχουν μπει κανόνες και αυτό επιτρέπει τη νόμιμη δόμηση και κυρίως την απόκτηση κοινόχρηστων χώρων από τον δήμο.
«Το Μάτι ήταν κατάφυτο, αλλά το πράσινο, ακόμη και τα πεύκα, φυτεύτηκαν από τους κατοίκους. Δεν ήταν ποτέ δάσος», μας διαβεβαιώνει ο εκπρόσωπος της «Δύναμης Πολιτών». Η μαρτυρία του επιβεβαιώνεται και από τη δασολόγο Νατάσα Βαρουχάκη, μέλος της διοίκησης του Εθνικού Κτηματολογίου. Επικαλείται αεροφωτογραφίες του 1945 που δείχνουν ότι στην περιοχή υπήρχαν χωράφια, ενώ η ίδια εικόνα προκύπτει και από φωτογραφική τεκμηρίωση του 1937.
«Το Μάτι παραμένει ώς σήμερα εκτός σχεδίου γιατί είχε δασικό χαρακτήρα και η ένταξή του θα προσέκρουε στο ΣτΕ», επισημαίνει και συμπληρώνει ότι αυτή η καταγραφή υιοθετείται και στους δασικούς χάρτες της περιοχής που θα αναρτήσει το Κτηματολόγιο το φθινόπωρο.
Τα μισά δηλωθέντα αυθαίρετα δεν έχουν οικοδομική άδεια
Στη συγκεκριμένη οικιστική ενότητα έχουν δηλωθεί 327 αυθαίρετα, με συνολικό εμβαδόν «τακτοποιούμενων» χώρων 24.455 τετραγωνικά!
Την άναρχη δόμηση που επικρατούσε στο Μάτι πριν από τη φονική πυρκαγιά τεκμηριώνουν τα στοιχεία από την ηλεκτρονική βάση δηλώσεων αυθαιρέτων που λειτουργεί στο Τεχνικό Επιμελητήριο.
Με τους νόμους που έχουν θεσπιστεί την τελευταία επταετία (4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017) στη συγκεκριμένη οικιστική ενότητα έχουν δηλωθεί 327 αυθαίρετα, με συνολικό εμβαδόν «τακτοποιούμενων» χώρων 24.455 τετραγωνικά. Από αυτά οι 156 περιπτώσεις, σχεδόν το 50%, έχουν κατασκευαστεί χωρίς οικοδομική άδεια ή έχουν άδεια, αλλά έχουν κάνει υπερβάσεις πάνω από 40%. Το αντίστοιχο ποσοστό σε πανελλαδική κλίμακα σε αυτή την κατηγορία είναι 25%.
Με δεδομένο ότι το Μάτι είναι εκτός σχεδίου, το 93% των δηλώσεων εντάσσεται σε αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας και είναι υπερτριπλάσιες σε σχέση με τον πανελλαδικό μέσο όρο (29%). Στη συντριπτική τους πλειονότητα (86%) τα ακίνητα αποτελούν παραθεριστική κατοικία. Μόνο το 17% αφορά κτίσματα πριν από το 1975, που προφανώς δεν είχαν ενταχθεί στον νόμο Τρίτση, ενώ το 32% αφορά κατασκευές που έγιναν ώς το 1982, το 28% στο διάστημα 1983-2003 και το 23% ώς τον Σεπτέμβριο του 2011, που είναι και το χρονικό όριο για να ενταχθεί ένα αυθαίρετο στις νομοθετικές ρυθμίσεις.
Σε όλη τη χώρα από το 2011 έχουν υποβληθεί 971.000 δηλώσεις αυθαιρέτων, από τις οποίες το 9,8% βρίσκεται στην Αττική.
Συντάκτης: Χαρά Τζαναβάρα
http://www.efsyn.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου