Των ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ- ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Σε «εθνικό προμηθευτή» ειδών διατροφής για απόρους είχε αναδειχτεί περισσότερο από μια δεκαετία τώρα συγκεκριμένη προμηθευτική εταιρεία μέσα από διαγωνισμούς που διενεργούσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων), υπό τη σκέπη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Τα ποσά που μπήκαν στα ταμεία της εταιρείας όλα αυτά τα χρόνια υπολογίζονται σε πολλά εκατ. ευρώ και προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία δίνει τα κονδύλια από το 1987 σε όλα τα κράτη-μέλη που υποβάλλουν σχετικό αίτημα.
Το μονοπώλιο της συγκεκριμένης εταιρείας έσπασε την περασμένη χρονιά. Ωστόσο και το 2012 είχε αρχικά πάρει τους 4 από τους 5 διαγωνισμούς που αφορούσαν ελαιόλαδο, φέτα, ζυμαρικά, γραβιέρα Κρήτης ΠΟΠ και ρύζι, πλην του τελευταίου, καθώς το συγκεκριμένο προϊόν ανέλαβε άλλη εταιρεία. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, με αποφάσεις του υπουργού Αθανάσιου Τσαυτάρη, έγιναν δεκτές κάποιες από τις ενστάσεις αλλά και τις αιτιάσεις άλλων ανταγωνιστριών επιχειρήσεων κατά της επιλεγείσας εταιρείας, οπότε οι 4 διαγωνισμοί ακυρώθηκαν και στη συνέχεια επαναπροκηρύχθηκαν.
Η προσφορά
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι για τον 4ο διαγωνισμό (γραβιέρα Κρήτης), που επαναπροκηρύσσεται, προκρίνεται και πάλι η ίδια εταιρεία. Για ποιο λόγο; Η προσφορά προέβλεπε ένα πολύ συγκεκριμένο προϊόν: γραβιέρα που θα ήταν Κρήτης και θα ήταν και ΠΟΠ! Το συγκεκριμένο προϊόν διέθετε μόνο η εταιρεία που απορρίφθηκε, καθώς είχε προβεί νωρίτερα σε συμφωνία με τον μοναδικό προμηθευτή από την Κρήτη, ο οποίος διέθετε το προϊόν σε τόσο μεγάλες ποσότητες, όσες απαιτούσαν οι όροι της διαπραγμάτευσης.
«Πώς να ανοίξει, λοιπόν, ο διαγωνισμός και σε άλλες εταιρείες; Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να είναι οποιοδήποτε άλλο τυρί. Ή να ήταν γραβιέρα, αλλά όχι οπωσδήποτε Κρήτης. Να ήταν Νάξου, Αμφιλοχίας κτλ. Ή ακόμη και Κρήτης, αλλά να μην ήταν ΠΟΠ... Ο μόνος προμηθευτής, λοιπόν, ήταν ο... εξής ένας», εξηγούν επιχειρηματίες που μετείχαν στη διαδικασία. Να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα ευρωπαϊκά κονδύλια δίδονται χωρίς περιορισμούς για το είδος των προϊόντων. Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα ποια προϊόντα θα επιλεγούν. Σημειώνεται δε ότι το συγκεκριμένο είδος τυριού -που καλυπτόταν με το κονδύλι των 4,5 εκατ. ευρώ- είναι πολύ ακριβό. Δεν δίνει τη δυνατότητα για αγορά μεγάλων ποσοτήτων, άρα για την κάλυψη των αναγκών περισσότερων απόρων. «Χωρίς να θιγεί η ποιότητα του προϊόντος, θα μπορούσε στη διαπραγμάτευση να ζητούνταν φέτα, οπότε με τα ίδια χρήματα θα εξασφαλιζόταν η διπλάσια ποσότητα, που θα τάιζε περισσότερο κόσμο. Ειδικά τις δύσκολες μέρες της οικονομικής κρίσης, κατά τις οποίες αυξάνονται οι άνθρωποι που απευθύνονται σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας», συμπληρώνουν.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι ακόμη και στο διαγωνισμό για το ρύζι επιλέχθηκε εταιρεία που πρόσφερε μικρότερη ποσότητα (4.605.000 κιλά) από άλλη με προσφορά 5.400.000 κιλών. Ως εκ θαύματος, σύμβουλος της εταιρείας εμφανίζεται σε επίσημα έγγραφα ο ιδιοκτήτης της εταιρείας η οποία πλειοδότησε στους 4 ακυρωθέντες διαγωνισμούς! Με πρόχειρους υπολογισμούς, 160 χιλιάδες άποροι στερήθηκαν πέντε κιλά ρύζι έκαστος.
«Οταν κάποια εταιρεία προσφεύγει δικαστικά ασκώντας έννομο δικαίωμα, εμφανίζονται στο δικαστήριο ζητώντας να νομιμοποιηθούν οι παρανομίες τους πάνω στη βάση ότι κινδυνεύουν η πατρίδα και το δημόσιο συμφέρον».
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι κατά τα προηγούμενα χρόνια «σημειώθηκαν σκοπίμως σοβαρές καθυστερήσεις 8-10 μηνών στην προκήρυξη των διαγωνισμών, προκειμένου, ενόψει της εκπνοής της κοινοτικής προθεσμίας για τη χορήγηση των πόρων -τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους-, οποιεσδήποτε ενστάσεις ανταγωνιστριών εταιρειών να καταπέφτουν στα δικαστήρια. Οι αρμόδιοι επικαλούνταν το κατεπείγον του διαγωνισμού, που θα κινδύνευε να ακυρωθεί αν εξετάζονταν οι ενστάσεις και θα ζημιωνόταν το δημόσιο συμφέρον, καθώς και οι άποροι που τελικώς δεν θα σιτίζονταν. Οπότε οι διαγωνισμοί έκλειναν με τον ανάδοχο που είχε επιλεχθεί».
Η διαδικασία
Οι εταιρείες, δηλαδή, υπέβαλαν τις αιτιάσεις τους (αντιρρήσεις, παρατηρήσεις) στην αρμόδια επιτροπή ενστάσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Εφόσον οι ενστάσεις αυτές απορριφθούν από τον αρμόδιο υπουργό, έχουν το δικαίωμα άσκησης προδικαστικής προσφυγής στο διοικητικό εφετείο κατ' εφαρμογήν του άρθρου 4 (παρ. 1) του νόμου 3886. Την εποχή των «παχιών αγελάδων» οι ενστάσεις δεν ήταν πολλές, αφού το επιχειρηματικό ενδιαφέρον ηχηρών ονομάτων δεν ήταν έντονο. Εξαιτίας της πτώσης των πωλήσεών τους αναγκάστηκαν να στραφούν και σ' αυτούς τους διαγωνισμούς, στους οποίους το πεδίο μέχρι πρότινος ήταν «ελεύθερο» και σχεδόν αποκλειστικός παίκτης ήταν ο... εθνικός προμηθευτής.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον φετινό διαγωνισμό για το λάδι πήρε ένα από τα ισχυρότερα brand names της αγοράς.
Στο περιεχόμενο των ενστάσεων επιχειρηματιών που τόσα χρόνια «έτρωγαν πόρτα» καταγγέλλεται ότι, πλην των φωτογραφικών όρων που θέτουν στις προκηρύξεις (γραβιέρα Κρήτης ΠΟΠ), υπάρχουν όροι που ξεπερνούν και διαφοροποιούνται από τον Κανονισμό Προμηθειών Δημοσίου και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αναφέρουν συγκεκριμένα:
«Στις προϋποθέσεις συμμετοχής στους διαγωνισμούς οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να προσκομίσουν ισολογισμούς τριών τελευταίων ετών με βάση τους οποίους θα πρέπει να έχουν παραγάγει θετικά κέρδη για κάθε διαχειριστική περίοδο, έπειτα μάλιστα από την καταβολή των φόρων. Δηλαδή, μετά την πληρωμή φόρων, να διανέμουν κέρδη στους μετόχους. Η διάταξη αυτή στις προκηρύξεις αφενός ήταν φωτογραφική, αφετέρου δεν εξυπηρετούσε καμία ουσιαστική προστασία για το Δημόσιο. Εφόσον για την απόδειξη της οικονομικής επάρκειας ήδη ζητείται η προσκόμιση εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης του έργου αξίας 110% της αξίας. Κατά την επαναπροκήρυξη των διαγωνισμών (ελαιολάδου και τυριού φέτας) το 2012, αφαιρέθηκε αυτή η στρεβλή διάταξη της διακήρυξης».
Αλλαγή διαδικασίας
Μέσα στην επόμενη βδομάδα αναμένεται η προκήρυξη για το διαγωνισμό του 2013. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014 πρόκειται να μοιραστούν ρύζι, ελαιόλαδο, τυριά (φέτα, γραβιέρα Κρήτης), φέτος μπαίνει ως προϊόν και το κασέρι.
Λόγω της βροχής ενστάσεων που δέχτηκε η επιτροπή διαγωνισμού, οι πληροφορίες λένε ότι ο υπουργός στον επικείμενο διαγωνισμό θα προχωρήσει σε αλλαγή της διαδικασίας με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού.
Μάλιστα, αναμένονται την εβδομάδα που έρχεται σχετικές ανακοινώσεις από το αρμόδιο υπουργείο. Μετά την ακύρωση του διαγωνισμού του 2012, η Επιτροπή Αξιολόγησης συγκροτήθηκε από κοινού με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Κατά πληροφορίες, ύστερα από τη βροχή ενστάσεων που σημειώθηκαν το περασμένο διάστημα, διετάχθη σχετική έρευνα στον ΟΠΕΚΕΠΕ και το πόρισμα έχει ήδη συνταχθεί. Υπέρ της κάθαρσης στον ευαίσθητο χώρο της διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων εμφανίζεται ο Νίκος Κακαβάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων. «Μου προκαλεί απορία πώς υπήρχε ένας και μοναδικός προμηθευτής.
»Δεν πρέπει να υπάρχουν σκιές και υπονοούμενα, και γι' αυτό ζητώ να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση. Κι αν υπάρχουν υπεύθυνοι, να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα ο νόμος, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται στην κλίμακα της ιεραρχίας», τονίζει στην «Ε».
Η ταυτότητα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος για τους Απόρους
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάθε Οκτώβριο δημοσιεύει Κανονισμό με τον οποίο εγκρίνει το ετήσιο σχέδιο κατανομής στα κράτη-μέλη των πόρων που θα καταλογιστούν στο επόμενο οικονομικό έτος για τη χορήγηση τροφίμων από τα αποθέματα παρέμβασης στους απόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οι πόροι που χορηγούνται προέρχονται από τα αποθέματα της παρέμβασης στους τομείς Κοινής Οργάνωσης Αγοράς Αγροτικών Προϊόντων, όπου εφαρμόζεται η Δημόσια Αγοραστική Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τυγχάνει να υπάρχουν προϊόντα σε απόθεμα το συγκεκριμένο χρόνο που καταρτίζεται το ετήσιο σχέδιο κατανομής των πόρων. Σε περίπτωση μη ύπαρξης αποθεμάτων, η χρηματοδότηση του προγράμματος γίνεται σε ευρώ. Αυτό έγινε και το 2012. Με βάση τον Κανονισμό 1020/2011 για το 2013, στην Ελλάδα χορηγούνται πόροι 22 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα είναι πλήρως χρηματοδοτούμενο από την Κοινότητα και στη χώρα μας η εθνική συμμετοχή αφορά αποκλειστικά μόνο το ποσό του ΦΠΑ. Στο ετήσιο σχέδιο του τρέχοντος έτους θα διανεμηθούν συνολικά 500 εκατομμύρια ευρώ σε 19 κράτη-μέλη της Ε.Ε., με την Ιταλία να παίρνει τη μερίδα του λέοντος (98 εκατ. ευρώ). Ακολουθεί η Ισπανία (85 εκατ.) και η Πολωνία με 78 εκατ.
Στην Ελλάδα, τα προϊόντα που εξασφαλίζονται μέσω των διαγωνισμών αυτών κατευθύνονται σε 835 χιλιάδες αποδέκτες. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι ένα μεγάλο κομμάτι του φιλανθρωπικού έργου δήμων, ΜΚΟ και διάφορων άλλων ιδρυμάτων στηρίζεται στις συγκεκριμένες παροχές, κάτι που εν πολλοίς δεν ήταν γνωστό. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, φορείς υλοποίησης ορίζονται οι δήμοι όλης της χώρας, νομικά πρόσωπα στις αρμοδιότητες των οποίων υπάγεται η παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, όπως είναι, για παράδειγμα, τα δημοτικά γηροκομεία, τα βρεφοκομεία και οι μονάδες κοινωνικής μέριμνας. Στον κατάλογο των φορέων συγκαταλέγονται επίσης νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, για τα οποία τεκμαίρεται ότι, κατά τα δύο τουλάχιστον προηγούμενα έτη, προκύπτει φιλανθρωπική δραστηριότητα. Ως τέτοια λογίζονται σύλλογοι, σωματεία, εκκλησιαστικά ιδρύματα, κοινωφελείς επιχειρήσεις των ΟΤΑ, ΜΚΟ κ.ά. Με προϊόντα τα οποία προέρχονται από τα συγκεκριμένα ευρωπαϊκά κονδύλια τροφοδοτούνται και οι μητροπόλεις σε διάφορες περιοχές της χώρας για την άσκηση του φιλανθρωπικού έργου των ενοριών τους. Δικαιούχοι της δωρεάν διανομής τροφίμων ορίζονται αποκλειστικά και μόνο άπορα άτομα και οικογένειες, που δυστυχώς, στη δίνη της κρίσης, ολοένα και αυξάνονται. Γεγονός που καταδεικνύει ότι η απόλυτη διαφάνεια στους διαγωνισμούς αυτούς με στόχο την εξασφάλιση περισσότερων και καλύτερων προϊόντων κρίνεται απολύτως επιτακτική.
Η UNRRA στην Ελλάδα
**Η UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) ιδρύθηκε το 1943 από περίπου 40 κράτη, με αντικειμενικό σκοπό να βοηθήσει οικονομικά τις χώρες που είχαν πληγεί από τις δυνάμεις του Αξονα. Εκπρόσωποί της εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα από τον Απρίλη του 1945 ώς τον Μάιο του 1947 και εισήγαγαν στη χώρα μας τρόφιμα αξίας 171,9 εκατομμυρίων δολαρίων.
ΕΝΕΤ.GR
ΠΡΕΖΑ TV
7-4-2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου